LITWA
Jubileusz litewskich meteorologów
Potrzebujemy dobrej pogody
Zanim wyjdziemy z domu, głośniej nastawiamy radio, włączamy telewizję lub zaglądamy do Internetu, by sprawdzić, jaką pogodę obiecują synoptycy. Bez prognozy nie wyobrażamy sobie dzisiaj życia. Amerykańscy synoptycy przewidują, że nadchodzący rok będzie na całym świecie chłodniejszy niż zwykle.
„Temperatura powietrza około zera, pochmurno” – tak brzmiała pierwsza prognozy pogody na Litwie ogłoszona 3 stycznia 1926 roku w Radiu Litewskim.
Dyskryminacyjna Ustawa o oświacie
(Przemówienie dr. G. J. Mincewicza
na Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w dniu 28.09.2011 r.)
Dzień Ambasadorów na Uniwersytecie
Ponad pół tysiąca zagranicznych studentów studiuje obecnie na Uniwersytecie Wileńskim (UW). Najliczniejszą grupę obcokrajowców stanowią Polacy.
To, że studia na UW są atrakcyjne nie tylko dla obywateli Litwy, ale również dla obcokrajowców, świadczą liczby. Około 520 młodych osób z ponad 60 państw studiuje obecnie na najstarszej wileńskiej uczelni. Są na studiach zarówno krótkotrwałych (w ramach programów Erasmus, Socrates i in.), jak i pełnych.
By podzielili się swymi wrażeniami o studiach na Litwie, omówili problemy, z którymi tutaj się borykają, władze UW już po raz drugi zorganizowały dla zagranicznych studentów Dzień Ambasadorów. 30 września przedstawiciele zagranicznych placówek dyplomatycznych spotkali się z obywatelami swych krajów, studiujących na UW.
Związek z wyrachowania?
Lider Partii Wskrzeszenia Narodowego, Arunas Valinskas oraz przewodniczący Związku Liberałów i Centrystów Algis Čaplikas podali sobie ręce na znak zawarcia przymierza o połączeniu obu ugrupowań w jedną siłę polityczną. Ostateczna fuzja partii ma nastąpić w grudniu br. podczas zjazdu liberałów i centrystów. Zakończenie procedury połączenia dla ugrupowania powołanego przez showmanów będzie oznaczało formalny zgon, ponieważ nazwa tej partii zniknie z politycznej mapy Litwy. Zrzeszeni w partii „wskrzeszeńcy“ automatycznie staną się członkami Związku Liberałów i Centrystów, których szeregi automatycznie wzrosną do 7 tys. osób.
Długi szkodzą reputacji
Zadłużenie Litwy wobec najważniejszych międzynarodowych organizacji jedynie w tym roku osiągną kwotę kilku milionów litów. Zadłużenie z powodu braku możliwości płatniczych kraju nieubłagalnie pnie się w górę. Według ekspertów, mimo to, iż sankcje z powodu długów przynajmniej na razie nie są stosowane wobec Litwy, jej wizerunek na arenie międzynarodowej cierpi. Szacuje się, że jedynie dług resortu spraw zagranicznych z tytułu przynależności do rozmaitych międzynarodowych organizacji może stanowić ok. 5 mln Lt. Tymczasem Litwa jest stowarzyszona w 35 podstawowych organizacjach międzynarodowych. Najwięcej – 7,5 mln Lt – nasz kraj powinien wnieść do budżetu Narodów Zjednoczonych na rzecz pełnienia misji pokojowych.
Zdrożeje prąd
Od nowego roku mieszkańcy Litwy za prąd będą płacili więcej. Na razie brak konkretów, o ile wzrośnie cena energii elektrycznej, jednak na podstawie dzisiejszych cen za gaz ziemny można przypuszczać, że za jedną kilowatogodzinę trzeba będzie zapłacić o 5 centów więcej. Jak donosi Ministerstwo Energetyki Litwy, w roku bieżącym udało się uniknąć podwyżki ceny energii elektrycznej, natomiast jest to nieuniknione na początku przyszłego roku. Jak wzrośnie cena prądu będzie wiadomo za kilka tygodni, gdy Państwowa Komisja Cen i Kontroli Energetyki zatwierdzi ceny poszczególnych części składowych taryfy. Dzisiaj cena jednej kWh w jednej strefie czasowej wynosi 45 centów.
Objekt o wadze państwowej
Rząd zaaprobował propozycję przyznania projektowi Centrum Sztuki Współczesnej statusu obiektu kultury o wadze państwowej.
Inicjatorem wzniesienia bezprecendensowego w skali Litwy, prywatnego muzeum jest przedsiębiorca, prof. Viktoras Butkus, kolekcjoner dzieł sztuki współczesnej. Nowoczesne muzeum, które ma stanąć na prawym brzegu Wilii, ma być wybudowane ze środków strukturalnych UE oraz prywatnego kapitału, bez udziału instytucji państwowych. Według Butkusa, wybudowane na państwowej ziemi muzeum będzie działało jako spółka publiczna, przez dłuższy czas należąca i finansowana przez państwo.
Nowe dane dotyczące więzienia CIA na Litwie
Amnesty International ogłosiła w Wilnie nowe dane dotyczące tajnego więzienia CIA na Litwie i zaapelowała o niezwłoczne wznowienie dochodzenia w sprawie nieprawnego przetrzymywania więźniów podejrzanych o terroryzm. Przedstawiona podczas konferencji prasowej informacja dotyczy jednej osoby – Palestyńczyka Abu Zubaydah’a, który podejrzewa, że był przetrzymywany na Litwie. Zdaniem dyrektor Amnesty International na Europę i Azję Centralną Nicoli Duckworth, nowe dane stanowią podstawę do wznowienia dochodzenia. Amnesty International twierdzi, że dysponuje informacją na temat nieujawnianego dotychczas lotu ze stolicy Maroko Rabatu do Wilna na początku 2005 roku. Samolot, który wylądował 17 lutego 2005 roku w Wilnie był zamówiony przez spółkę kojarzoną z przewozami więźniów CIA.
Długi weekend na Wszystkich Świętych
Tego roku w okresie Wszystkich Świętych będziemy mieli cztery wolne dni – od 29 października do 1 listopada, czyli od soboty do wtorku. Jednak długi wypoczynek przyjdzie odpracować w sobotę, 5 listopada. Długim weekendem w tym roku będziemy się cieszyli także w czasie świąt bożonarodzeniowych. W swoim kalendarzu Litwa ma 15 wolnych od pracy dni świątecznych.
Ig Nobel dla mera
Merowi Wilna Arturasowi Zuokasowi za to, że zwrócił uwagę całego świata na problem parkowania samochodów w niedozwolonych miejscach, w ubiegły czwartek w Bostonie, na Uniwersytecie Harvarda, została wręczona Nagroda Pokojowa. Nagroda Ig Nobla została przyznana za osiągnięcie, które najpierw śmieszy, a potem skłania do myślenia.
Celem Nagrody Ig Nobla jest wyróżnienie czegoś nadzwyczajnego, popularyzowanie nauki, zachęcanie do zainteresowania nauką, medycyną i technologią. Wśród laureatów Nagrody Ig Nobla są były prezydent Francji Jacques Chirac, były premier Indii Atal Bihari Vajpayee i inni. W 2001 r. laureatem tej nagrody został Park Grutas.
Nagranie wideo, na którym mer Wilna samochodem opancerzonym przejeżdża ustawiony przy alei Giedymina na ścieżce dla rowerzystów i przejściu dla pieszych samochód, tylko na youtube.com obejrzano ponad 5 milionów razy.
POLSKA
Pikieta w obronie Polaków na Litwie w czasie szczytu Partnerstwa Wschodniego
Wołanie do sumienia Europy
Wycofania przez Litwę niekorzystnych dla Polaków zmian granic okręgów wyborczych, likwidacji 5 proc. progu wyborczego wprowadzonego dla partii mniejszości narodowych oraz wprowadzenia prawa zezwalającego na polską pisownię nazwisk domagali się pikietujący w Warszawie przedstawiciele fundacji Wolność i Demokracja oraz stowarzyszenia „Memoriae Fidelis”.
Przynieśli ze sobą transparenty z hasłami: „Litewskie rządy na Wileńszczyźnie zaprzeczeniem standardów unijnych”, „Litewskie władze dyskryminują Polaków na Litwie i manipulują faktami. Prosimy o pomoc”.
XXX Światowy Zjazd Kresowych Żołnierzy Armii Krajowej
Oskarżeni o wierność i cnotę
Po raz trzydziesty na swoim Zjeździe spotkali się byli żołnierze Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej. Przez reżimowe lata PRL byli to żołnierze wyklęci, tępieni z całą komunistyczną bezwzględnością.
Wszystko zaczęło się w okresie „odwilży” Pierwszej Solidarności. Skrzyknęli się w Szczecinie i, z wyprzedzeniem dwumiesięcznym, ustalili termin Zjazdu Założycielskiego Koła Żołnierzy AK na 13 grudnia 1981 r. Sprytni chłopcy spotkali się w jednym z kościołów i Koło Żołnierzy Kresowych zostało zawiązane, jeszcze nieformalnie, bo na to trzeba było poczekać rok, ale w 1982 r. cel został osiągnięty. Przez kilka pierwszych lat spotykali się, półkonspiracyjnie na wyspie jeziora Wełtyń. Trochę kłopotu sprawiało dopłynięcie łódkami, ale jezioro sprawiało te same trudności ubekom, tylko, że tych łatwo było rozpoznać na tafli wody.
Eksperci wrócili
Polscy biegli oraz prokuratorzy wojskowi zakończyli badanie wraku samolotu Tu-154M w Smoleńsku. Choć założony plan został w pełni wykonany, to śledczy już sygnalizują, że być może niektóre elementy trzeba będzie zbadać jeszcze raz. Na pewno niezbędne będą pomiary w terenie. Wizyta nie przyniosła żadnych ustaleń co do terminu sprowadzenia wraku. Wciąż pozostaje w dyspozycji Komitetu Śledczego Federacji Rosyjskiej, który utrzymuje, iż wrak jest dowodem w toczącym się postępowaniu i powinien pozostać w Rosji do czasu jego zakończenia.
Za białoruską listą
Doktor Sławomir Dębski został dyrektorem Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. Dębski jest doktorem historii, pracownikiem Uniwersytetu Warszawskiego, był dyrektorem Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Jak zadeklarował, Centrum w pierwszej kolejności, poza organizacją wymiany młodzieży, zajmie się poszukiwaniem białoruskiej listy katyńskiej. Dotychczas nieznana lista dotyczy 3870 osób zamordowanych w 1940 r. przez NKWD na terenie dzisiejszej Białorusi. Jeżeli nie uda się jej odnaleźć, Centrum zajmie się jej rekonstrukcją we współpracy z rosyjskimi archiwami.
Zginął podczas patrolu
Starszy szeregowy Rafał Nowakowski zginął we wtorek w Afganistanie. Dwóch innych żołnierzy zostało rannych, ale ich życie nie jest zagrożone. Pod opancerzonym pojazdem, którym jechali, wybuchł ładunek. Do ataku doszło w południowej części prowincji Ghazni, na głównej drodze zwanej Highway 1.
Nowakowski miał 30 lat, służył w wojsku od 2003 r. Za kilka dni miał wrócić z misji. Był kawalerem.
Zamieszki po żużlu
Zielonogórska prokuratura okręgowa przesłuchuje podejrzanych o udział w zamieszkach na ulicach miasta, gdy policja musiała użyć gazu łzawiącego i armatek wodnych. Poszkodowane są dwie policjantki. W areszcie jest już 9 osób.
Zamieszki to reakcja tłumu po tym, jak nieoznakowany policyjny radiowóz śmiertelnie potrącił 23-letniego kibica w nocy z niedzieli na poniedziałek, po zdobyciu tytułu mistrza Polski na żużlu przez miejscową drużynę Falubazu.
Nagroda Kaczyńskiego
Ruch Społeczny im. Lecha Kaczyńskiego pierwszą nagrodę przyznał pośmiertnie (zginął w katastrofie prezydenckiego samolotu) Władysławowi Stasiakowi, byłemu szefowi Kancelarii Prezydenta. - W swojej działalności publicznej dawał wyraz temu, że państwo polskie jest dla niego czymś niezwykle ważnym - mówił o nim Maciej Łopiński, prezes Ruchu.
Nagrodą mają być nagradzane osoby, które w działalności publicznej dobrze służą polskiemu państwu i wspólnocie narodowej. Wyróżnienie ma być przyznawane corocznie 27 września – w dniu powołania w 1939 r. Służby Zwycięstwu Polski.
ŚWIAT
„Partnerstwo ma przyszłość, ale…”
Bez konkretnych ustaleń zakończył się w Warszawie szczyt Partnerstwa Wschodniego z udziałem ponad trzydziestu polityków najwyższego szczebla. W ostatniej chwili z udziału w szczycie definitywnie wycofała się Białoruś.
Polskie MSZ zaprosiło ze strony Białorusi ministra spraw zagranicznych Siarhieja Martynaua, jednak Mińsk dwa dni przed szczytem obniżył rangę swojej delegacji do ambasadora. Wszystkie kraje UE oraz pozostali członkowie PW, czyli Ukraina, Mołdawia, Armenia, Azerbejdżan i Gruzja, byli reprezentowani przez prezydentów lub premierów, a jedynie Cypr i Włochy przysłały polityków o randze ministra.
Czerwony blok
Duńska premier elekt Helle Thorning-Schmidt ogłosiła, że jest gotowa do sformowania rządu koalicyjnego. Liderka socjaldemokratów oświadczyła, że jej rząd “poprowadzi Danię do przodu”. Do centrolewicowej koalicji, zwanej czerwonym blokiem, wejdą Socjalistyczna Partia Ludowa i Partia Socjalliberałów.
W wyborach 15 września lewica pokonała rządzących od 10 lat liberałów. Thorning-Schmidt będzie pierwszą w historii królestwa kobietą na stanowisku szefa rządu.
Niemcy pomogą
Bundesrat - wyższa izba niemieckiego parlamentu - przyjął ustawę o wzmocnieniu Europejskiego Funduszu Stabilizacji Finansowej (EFSF). Wcześniej zrobił to Bundestag, więc zwiększenie puli pieniędzy na wsparcie zadłużonych krajów strefy euro jest przesądzone. W Bundesracie żaden z landów nie zgłosił wniosku o zablokowanie ustawy, zatem została ona zaakceptowana bez głosowania. Jednak Horst Seehofer, premier Bawarii i szef chadeckiej CSU, sprzeciwił się dalszemu zwiększeniu EFSF. Teraz ma on wartość 780 mld euro (211 mld to wkład Niemiec), co pozwala na udzielenie gwarancji kredytowych dla zadłużonych państw na 440 mld euro.
Zwrot Węgier
Węgry zamierzają ponownie rozważyć swe poparcie dla członkostwa Serbii w UE po tym, jak parlament w Belgradzie przyjął ustawę o restytucji majątkowej. Zdaniem Budapesztu, ustawa ta dyskryminuje społeczność węgierską w Wojwodinie. - Budapeszt jest rzecznikiem europejskiej integracji Serbii, ale przystąpienie do Unii nie jest realne, jeśli przyjmuje się ustawy przewidujące zbiorowe pozbawienie praw - oznajmił wicepremier Węgier Zsolt Semjen.
Ustawę o restytucji dóbr skonfiskowanych po II wojnie światowej przez władze komunistyczne Serbowie przyjęli w ub. tygodniu. Odszkodowania za utracone mienie nie mogliby otrzymać mieszkający w Wojwodinie Węgrzy, którzy podczas II wojny światowej służyli w węgierskim wojsku.
Wróg nr 1 zabity
– Terrorysta, przywódca al Kaidy Anwar al Awlaki, zginął w piątek wczesnym rankiem razem z innymi członkami tej organizacji, którzy mu towarzyszyli – poinformował rzecznik jemeńskiego Ministerstwa Obrony, nie podając żadnych szczegółów. Wiadomość tę potwierdzili Amerykanie, również nie informując o okolicznościach. Prawdopodobnie amerykańskie samoloty ostrzelały samochody, w których podróżował terorysta.
Bankrutuje bank
Francusko-belgijski bank Dexia jest pierwszą ofiarą kryzysu strefy euro w tej części Europy. Na paryskiej giełdzie kurs banku spadł aż o ponad 32 proc. do 0,88 euro za jedną akcję. Głównym problemem banku, zwłaszcza od 2010 r., jest zbyt dużo udzielonych pożyczek i za mało zebranych depozytów. Udzielił samorządom lokalnym we Francji pożyczek w wysokości około 70 mld euro.