LITWA
Wystawa poświęcona jednemu z największych rodów WKL
Radziwiłłowie – w tym imieniu jest rozpoznawana Litwa
Gdyby przeciętnego wilnianina poprosić o najszybsze wymienienie skojarzeń, które się asocjują mu z nazwiskiem Radziwiłł, to zapewne pierwsze, co byśmy usłyszeli, to historię o wielkiej miłości Barbary Radziwiłłówny i Zygmunta Augusta. Ktoś przypomniałby o zdradzie króla Jana Radziwiłła podczas potopu szwedzkiego lub o kalwińskim odłamie rodu. Czy znałby więcej szczegółowych historii tego magnackiego rodu?.. Nie wiadomo, ale na pewno zacząłby wskazywać należące niegdyś do Radziwiłłów rezydencje.
„Radziwiłłowie. Historia i dziedzictwo książąt” – taki tytuł nosi wystawa zorganizowana w Pałacu Władców w Wilnie, która przez pryzmat tego magnackiego rodu przybliża dzieje Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Ekspozycja już zdołała zdobyć miano największej w kraju.
Międzynarodowy zlot kapel wiejskich na Żmudzi
Tygrys w worku
Cztery zespoły uczestniczyły w międzynarodowym zlocie kapel, jaki od kilku lat odbywa się w oddziale Płungiańskiego Ośrodka Kultury w Żlubinach (Žlibinai). W tegorocznej edycji przedsięwzięcia wzięli udział członkowie „Kapeli Świętojańskiej” z Sużan. Podczas koncertu brzmiały melodie ludowe i piosenki w języku litewskim, łotewskim oraz polskim.
„Kapela Świętojańska” już kilkakrotnie brała udział w koncertach na Litwie. Występowała w Kupiszkach, rejonie radziwiliskim i ignalińskim, w Birżach, Święcianach, ale po raz pierwszy wyruszyła aż na Żmudź.
Konferencja prasowa posła Zbigniew Jedzińskiego
Sprawa lojalności nie jest tak oczywista
– W roku 2016 uzyskałem zezwolenie na pracę z informacją niejawną, aczkolwiek nie mam zamiaru korzystać z niego – podczas konferencji prasowej oświadczył we wtorek, 15 października, Zbigniew Jedziński, poseł na Sejm Republiki Litewskiej z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie - Związku Chrześcijańskich Rodzin.
Powodem takiej postawy, jak wyjaśnił, jest to, że, będąc posłem na Sejm, na co dzień ma styczność z osobami, które mogą być współpracownikami obcych służb specjalnych. „Wśród posłów mogą być takie osoby, dlatego logiczne jest, że kontakt z nimi jest nieunikniony” – tłumaczy Jedziński. „Dopóty, dopóki informacje o mnie nie znajdą potwierdzenia lub nie będą sprostowane, nie mam zamiaru pracować z informacjami poufnymi” – oświadczył poseł.
Nowy plan Karbauskisa?
Ramūnas Karbauskis, przewodniczący Litewskiego Związku Chłopów i Zielonych (LVŽS), ma nowy plan – zamierza ustąpić ze stanowiska starosty parlamentarnej frakcji LVŽS i podjąć pracę we władzach Sejmu. Na jakim stanowisku – przewodniczącego czy jego zastępcy Karbauskis na razie odpowiadać nie chce. Usprawiedliwia się, że nie ma jeszcze wypracowanej wspólnej pozycji koalicjantów. Jednocześnie nie odrzuca możliwości objęcia stanowiska marszałka.
Bezsensowny pomysł
Należący do różnych frakcji parlamentarnych posłowie zgłosili propozycję, aby połowa radnych w radach samorządowych była wybierana w okręgach jednomandatowych. Nowelizację krytykują samorządowcy, którzy przekonują, że pomysł ten pozbawiony jest sensu, a wybory będą kosztowały drożej.
Ponad stuletni rekord padł w stolicy
W tym tygodniu padł rekord ciepła, który w stolicy utrzymywał się ponad 100 lat. W poniedziałek, 14 października, pogoda w Wilnie wynosiła 20,5oC, czyli o pół stopnia więcej niż rekord tego dnia zarejestrowany w roku 1918. Najcieplej jednak w tym dniu było w Oranach, gdzie słupek rtęci termometru wskazywał 21,9 C.
Najtaniej w Szawlach, najdrożej w Poniewieżu
Średnia cena ciepła dostarczanego scentralizowanie w przeciągu roku – w porównaniu z październikiem roku ubiegłego – spadła o 12,75 proc. Natomiast w październiku br. cena ciepła w porównaniu z wrześniem wzrosła o 4,87 proc. i kosztowała 4,31 za kWh (bez VAT). Najtaniej ciepło dostarczane jest mieszkańcom Szawel, a najdrożej – Poniewieża.
MIGRIS ułatwi życie imigrantom
Departament Migracji obiecuje, że wdrożenie nowego systemu informacyjnego (MIGRIS) zezwoli obywatelom innych państw na szybsze składanie podań, łatwiejsze monitorowanie procesu ich rozpatrywania. Wraz z uruchomieniem nowego systemu MIGRIS w Kiejdanach otwarty został oddział departamentu, w którym można będzie otrzymać aktualną informację na temat procedur prawnych związanych z migracją. Jak zapewnia MSW, system uprości składanie podań z prośbą o zezwolenie na stały pobyt na Litwie, śledzenie toku ich rozpatrywania, uzgodnienie czasu złożenia wizyty w departamencie.
Cena na ziemię spada
Rolnicy utyskują, że kilka lat z rzędu, z powodu zmniejszenia rentowności gospodarstw rolnych, zaczęła padać również cena na działki o przeznaczeniu rolnym, chociaż przed kilkoma uważano, że ich sprzedaż bądź kupno była bezpieczną i zawsze dochodową inwestycją. Dla przykładu we wrześniu tego roku za areały ziemi o przeznaczeniu rolnym o powierzchni większej niż 1 ha płacono średnio 3,5 tys. euro za hektar. Natomiast w niektórych regionach kraju przed paroma laty cena sięgała nawet 10 tys. euro za hektar. Obecnie odnotowuje się tendencję spadkową i to niepokoi właścicieli.
POLSKA
Polka – laureatką literackiej Nagrody Nobla
Księgi Jakubowe – nagród ciąg dalszy
Polska pisarka Olga Tokarczuk została laureatką literackiej Nagrody Nobla. W czwartek, 10 października, Szwedzka Królewska Akademia Nauk ogłosiła nazwiska dwóch noblistów w dziedzinie literatury.
Tokarczuk została laureatką literackiego Nobla za rok 2018, została wyróżniona za „narracyjną wyobraźnię, która wraz z encyklopedyczną pasją reprezentuje przekraczanie granic, jako formę życia”. „Literacka Nagroda Nobla! Radość i wzruszenie odebrały mi mowę. Ogromnie dziękuję za wszystkie gratulacje!” – napisała Tokarczuk na swoim profilu w mediach społecznościowych.
Austriacki pisarz Peter Handke został laureatem literackiego Nobla za rok 2019.
Historyczny triumf PiS w wyborach parlamentarnych w Polsce
Ze spójnym i konkretnym programem
W wyborach do Sejmu PiS zdobyło 235 mandatów; KO – 134; KW SLD – 49; PSL – 30; Konfederacja – 11, a mniejszość niemiecka – 1 mandat – podała Państwowa Komisja Wyborcza. W Senacie PiS obsadzi 48 mandatów, KO – 43, PSL – 3, KW SLD – 2; w senackich ławach zasiądzie też czworo senatorów niezrzeszonych.
Przewodniczący PKW Wiesław Kozielewicz poinformował na konferencji prasowej, że frekwencja w niedzielnych wyborach wyniosła 61,74 proc. – wzięło w nich udział 18 mln 678 tys. 457 Polek i Polaków. Jak wskazał, jest to najwyższa frekwencja w wyborach parlamentarnych w ostatnich 30 latach. Dotychczas najwyższą frekwencję w wyborach parlamentarnych – jak zauważył – zanotowano w 2007 r. – 53,88 proc.
Nagroda dla nestora
Prof. Władysław Nasiłowski, wybitny lekarz, nestor śląskiej medycyny i jedna z najwybitniejszych postaci polskiej medycyny sądowej, odebrał w Katowicach nagrodę Lux ex Silesia (Światło ze Śląska). Lux ex Silesia to nagroda przyznawana osobom, które w swojej działalności naukowej, artystycznej lub społecznej ukazują wysokie wartości moralne i wnoszą trwały wkład w kulturę Górnego Śląska.
Homilia kardynała
– Bardzo pogłębiają się w naszym społeczeństwie podziały, wzajemna nieufność, wrogość, prowadząca również do słownej agresji; ten trąd niszczy wzajemne więzi – mówił kard. Stanisław Dziwisz, podczas homilii z okazji Dnia Papieskiego w Krakowie. Emerytowany metropolita krakowski kard. Dziwisz w Sanktuarium Świętego Jana Pawła II, odwoływał się do dziedzictwa, które zostawił po sobie zmarły papież.
Festiwal Kultur i Podróży
Ponad 20 wydarzeń: spotkań z podróżnikami, pokazów filmów, prezentacji, wystaw i koncertów – zaplanowano w ramach tegorocznego Festiwalu Kultur i Podróży „Ciekawi świata”, który w dniach 24-28 października odbędzie się w Białymstoku.
Uhonorowani gwiazdami
Światowej sławy pianista Artur Rubinstein i teoretyk filmu, krytyk i pedagog prof. Bolesław Włodzimierz Lewicki uhonorowani zostaną gwiazdami w Łódzkiej Alei Gwiazd na ul. Piotrkowskiej. Łódzka Aleja Gwiazd wzorowana jest na hollywoodzkiej Walk of Fame. Inicjatorem jej powstania w 1996 r. był Jan Machulski, a projektantem gwiazdy Andrzej Pągowski. Dotąd odsłonięto ponad 60 gwiazd, którymi uhonorowano zasłużonych dla polskiej kinematografii.
Zapotrzebowanie na opiekę
Zwiększa się zapotrzebowanie na opiekę długoterminową dla pacjentów przewlekle chorych i osób starszych. W co drugim polskim domu jest przynajmniej jedna osoba powyżej 60 lat – alarmują eksperci Akademii Opieki Długoterminowej. Akademia rozpoczęła cykl bezpłatnych szkoleń dla pielęgniarek udzielających świadczeń w warunkach domowych.
ŚWIAT
Bez przełomu
Toczące się zintensyfikowane negocjacje ws. brexitu nie przyniosły ostatecznego przełomu. Zdaniem głównego negocjatora ze strony unijnej Michaela Barniera wciąż pozostało dużo pracy. Źródła unijne podawały, że Wielka Brytania przedstawiła UE nowe propozycje w sprawie rozwiązania problemu granicy irlandzkiej, dlatego negocjacje dotyczące brexitu mają być kontynuowane.
Zmiana taktyki
Ruch prodemokratyczny w Hongkongu zmienił taktykę i zamiast jednej dużej demonstracji, jak to było w poprzednich tygodniach, zorganizował akcje w kilku dzielnicach, w tym w centrach handlowych. Doszło do zatrzymań, ale generalnie protesty były pokojowe.
Niezrozumiałe manewry
Prezydent Alaksandr Łukaszenka ocenił, że planowane przez NATO manewry w Polsce i krajach bałtyckich są „niezrozumiałe”, a Białoruś i Rosja będą musiały pomyśleć, jak się w ich trakcie „zabezpieczyć”. Eksperci mówią o zmianie retoryki białoruskiego prezydenta w porównaniu z bardziej krytycznymi wobec Rosji wypowiedziami w ostatnim czasie, np. podczas przeprowadzonej w tym tygodniu w Mińsku dużej konferencji poświęconej bezpieczeństwu – Dialog Miński.
Przywrócony urząd
Władze Kuby przywróciły zlikwidowany w 1976 r. urząd prezydenta republiki. Podczas nadzwyczajnej sesji jednoizbowego parlamentu (Zgromadzenia Narodowego Władzy Ludowej) na czteroletnią kadencję głowy państwa wybrany został Miguel Diaz-Canel.
Śmiercionośny tajfun
Ekipy ratowników przeszukują w Nagano w środkowej Japonii błotnistą, wysoką do pasa wodę w nadziei na odnalezienie zaginionych osób w następstwie przejścia przez ten kraj jednego z najgroźniejszych tajfunów od ponad 60 lat. Według najnowszego bilansu, w wyniku tajfunu Hagibis śmierć poniosło 58 osób, a 211 zostało rannych.
Tragedia w Saratowie
W Saratowie na Powołżu w Rosji władze lokalne obiecują wzmocnienie bezpieczeństwa dróg do wszystkich szkół po zabójstwie dziewięcioletniej dziewczynki. Do tragedii doszło w połowie tygodnia; w ostatnich miesiącach zginęło w obwodzie saratowskim czworo dzieci. Do zamordowania dziewczynki przyznał się 35-letni mieszkaniec Saratowa, w przeszłości sześciokrotnie karany za kradzieże i gwałty.