LITWA
Ušackas przegrany
Ingrida Šimonytė, była minister finansów, wygrała prawybory prezydenckie Związku Ojczyzny-Litewskich Chrześcijańskich Demokratów (konserwatystów), deklasując swego rywala Vygaudasa Ušackasa. Były minister spraw zagranicznych i były przedstawiciel Unii Europejskiej w Afganistanie i Rosji uzyskał poparcie 21 proc. kolegów partyjnych, podczas gdy jego rywalka aż 79 proc. Przegrany zachował się godnie – pogratulował zwyciężczyni i oznajmił, że wycofuje się z udziału w wyborach prezydenckich.
W święta nie do sklepów
Zmienia się tryb pracy centrów handlowych. Ludzie muszą być przygotowani na to, że w pierwszy dzień Bożego Narodzenia, czyli 25 grudnia, sklepy największych sieci handlowych będą zamknięte. 1 stycznia 2019 roku będą zamknięte sklepy „Norfa” i „Lidl”, natomiast „Maxima” i „Rimi” będą pracowały krócej. Sklepy dużych sieci handlowych nie będą pracowały również na Wielkanoc.
Rząd chce voucherów
Rząd, w celu poskromienia rosnących cen na produkty żywnościowe, rozważa wprowadzenie tzw. voucherów. Dla przykładu mieszkańcy mogliby nabyć kupony o wartości 10 euro za 7 euro i rozliczać się nimi w małych sklepikach. Różnicę – 3 euro – miałoby pokryć państwo.
Rządowe plany stworzenia na Litwie systemu kupna produktów żywnościowych za pośrednictwem kuponów, budzą wiele zastrzeżeń nawet wśród tych, którym rzekomo miałyby pomóc. Władze mają nadzieję, że rolnicy zaczną się kooperować i otwierać małe sklepy. Ci jednak kalkulują, że to zbyt skomplikowane i ryzykowne, bo pociągnęłoby za sobą wzrost cen na ich własną produkcję.
Zmniejsza się spożycie alkoholu
Spożycie legalnie wyprodukowanego alkoholu, według danych Państwowej Inspekcji Podatkowej, zmniejszyło się w roku bieżącym o 12 proc. Najbardziej zmalała sprzedaż spirytusowych win (60 proc.), najmniej piwa – 8,5 proc. Zdaniem specjalistów, ta tendencja nie jest jakąś nowością i sprzedaż napojów alkoholowych zmniejsza się stabilnie już od 10 lat. W roku 2008 na Litwie wypito 43,6 mln litrów czystego alkoholu, a w tym roku ta liczba wyniesie tylko ok. 27 mln litrów.
Międzynarodowe ćwiczenia wojskowe
3,5 tys. żołnierzy z 14 krajów weźmie udział w ćwiczeniach wojskowych „Żelazny wilk 2018”, które w tym tygodniu rozpoczną się na poligonie im. Silvestrasa Žukauskasa w Podbrodziu. W największych na Litwie ćwiczeniach międzynarodowych wezmą udział wojskowi z Niemiec, Belgii, Czech, Holandii, Norwegii, Luksemburga, Estonii, Wielkiej Brytanii, USA, Włoch, Kanady, Słowenii i Ukrainy.
Złota moneta o kosmosie
Bank Litewski wprowadził do obiegu złotą monetę o nominale 5 euro, która poświęcona jest nowoczesnym technologiom i uzupełni serię „Nauka Litwy”. Ta moneta jest już czwartą z kolei. Pierwsze trzy były poświęcone osiągnięciom w dziedzinie chirurgii, fizyki i bałtystyki. Na nowej monecie wybity jest wizerunek pierwszego litewskiego satelity i pierwsze litewskie słowa, które zabrzmiały w kosmosie. Nakład złotej monety poświęcony nowoczesnym technologiom wyniesie 4 tys. egzemplarzy.
POLSKA
Szkolenia w Warszawie
21-26 października przedstawiciele grona pedagogicznego oraz kadry zarządzającej Gimnazjum im. Anny Krepsztul w Butrymańcach uczestniczyli w szkoleniach w ramach projektu ,,Szkoła Współpracy 2018. Staże studyjne dla nauczycieli szkół polskich na Litwie i Łotwie”. W szkoleniach wzięły udział cztery placówki oświatowe z Litwy i Łotwy.
Doświadczeniem w zakresie prowadzenia lekcji, działań pozalekcyjnych oraz specyfiką zarządzania szkołą z gośćmi dzielił się Katolicki Zespół Edukacyjny im. ks. Piotra Skargi w Warszawie, Szkoła Podstawowa nr 3 Przymierza Rodzin im. bł. ks. Jerzego Popiełuszki oraz inne placówki oświatowe. Były to bardzo ciepłe i otwarte przyjęcia. Nauczyciele chętnie przyjmowali gości na lekcjach, dzielili się materiałami dydaktycznymi oraz informacją, która pomogła wyrobić zdanie o funkcjonowaniu systemu edukacyjnego w Polsce. Ważne były też spotkania i dyskusje w zakresie szukania różnic i podobieństw w sferze nauczania i zarządzania.
Żmudzkie korzenie Witkiewiczów
Rozmowa ze STEFANEM OKOŁOWICZEM, pomysłodawcą i kuratorem wystawy pt. „Anioł i Syn. Witkiewiczowie w Zakopanem i na Litwie” poświęconej Stanisławowi Witkiewiczowi i jego synowi Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi – Witkacemu, która została otwarta w Kownie w Muzeum M.K. Čiurlionisa (20.09 – 18.11. 2018).
Wystawę zorganizowało Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem, przy współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza w Warszawie oraz Instytutem Polskim w Wilnie.
– Znamienny jest fakt, że w 100. rocznicę Niepodległości obu krajów – Polski i Litwy – powstaje inicjatywa pokazania postaci wybitnych Artystów, którzy są związani zarówno z Polską, jak też z Litwą, wszak korzenie rodziny Witkiewiczów są na Litwie, na Żmudzi.
II Międzynarodowy Festiwal Pieśni Pamięci „Walczącym o Niepodległość”
Muzyczne przesłanie do młodego pokolenia
„Jesteście dla nas wszystkich symbolem największych wartości, jakie Najjaśniejsza Rzeczpospolita Polska mogła sobie wymarzyć… Owocem waszej postawy życiowej, waszej działalności konspiracyjnej, waszych młodych lat spędzonych w łagrach, za walkę o wolną niepodległą Polskę właśnie jest ten dzisiejszy festiwal” – takie słowa skierował prezes Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej (SŁŻAK) Artur Kondrat do kombatantów przybyłych na II Międzynarodowy Festiwal Pieśni Pamięci „Walczącym o Niepodległość”, który odbył się 13 października w Warszawie, w Klubie Wojskowej Akademii Technicznej.
W festiwalu wzięły udział zespoły z Kresów Wschodnich II RP: z Litwy – zespół folklorystyczny „Rudomianka” i chór „Ballada”, z Białorusi – „Tęcza”, „Brawo” i „Lidziejka”, z Ukrainy – chór „Cantica Anima”.
Sprawiedliwe rozstrzygnięcie
Po intensywnych negocjacjach (trwających ponad 40 lat) Dania i Polska uzgodniły przebieg morskiej granicy, która podzieli szelfy kontynentalne i wyłączne strefy ekonomiczne obydwu państw w części Morza Bałtyckiego, znajdującej się na południe od Bornholmu. Polskie MSZ zaznaczyło, że negocjacje przyniosły sprawiedliwe rozstrzygnięcie, które zostało osiągnięte zgodnie z Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza z 10 grudnia 1982 r. oraz stosownym orzecznictwem międzynarodowym.
Wyjątkowa możliwość
Unikatową możliwość wejścia do Złotej Kaplicy poznańskiej katedry, gdzie znajduje się sarkofag Mieszka I i Bolesława Chrobrego, będą mieli wierni 11 listopada. Jak podkreśla proboszcz parafii archikatedralnej, kaplica otwierana jest w wyjątkowych okazjach. Poznańska katedra na Ostrowie Tumskim była pierwszą na ziemiach polskich siedzibą biskupią.
Odnowiono pomnik
W związku z przypadającym w grudniu 100-leciem wybuchu powstania wielkopolskiego, w Poznaniu odnowiony został pomnik Powstańców Wielkopolskich. Przy monumencie rokrocznie odbywają się obchody wybuchu zwycięskiej insurekcji.
Flagę na maszt!
16. Parada Niepodległości przejdzie 11 listopada ulicami Gdańska, by uczcić setną rocznicę powrotu Polski na mapę Europy. Dzień wcześniej na – zbudowany z okazji jubileuszu, 42-metrowy maszt – zostanie wciągnięta potężna biało-czerwona flaga.
Darmowy listopad
Warsztaty, spacery i wystawy czekają na uczestników 7. edycji akcji „Darmowy listopad w rezydencjach królewskich”, która trwać w dniach 2-30 listopada. Odwiedzić można m. in. Zamek Królewski oraz Łazienki Królewskie w Warszawie.
Udana kwesta
W czasie trzydniowej kwesty na ratowanie zabytków Starych Powązek zebraliśmy 235 tys. zł. – poinformował przewodniczący Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa Marcin Święcicki. To najwyższa kwota, jaką udało się zebrać w ciągu ostatnich 4 lat. Dodał, że za te pieniądze zostaną odnowione 33 nagrobki i kaplice w al. Katakumbowej na Powązkach.
ŚWIAT
Umowa o współpracy między Ukrainą i Patriarchatem Konstantynopola
Historyczny krok
Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko, który przebywał w Stambule z oficjalną wizytą, podpisał z patriarchą Konstantynopola Bartłomiejem I umowę o współdziałaniu i współpracy między Ukrainą i Patriarchatem Konstantynopola. Umowa dotyczy szczegółów procesu nadania ukraińskiej Cerkwi autokefalii.
– Dziś mamy historyczny dzień, który tak naprawdę rozpoczął się już w pierwszych dniach odnowy ukraińskiej niepodległości. Ukraińcy pragnęli i modlili się, aby Bóg posłał im niezależną, jedyną cerkiew – powiedział Poroszenko po spotkaniu z patriarchą. Prezydent Ukrainy stwierdził również, że podpisane porozumienie stwarza wszystkie niezbędne warunki dla procesu przygotowawczego do zjednoczenia, zgodnie z kanonami Kościoła prawosławnego.
Ewenement w Armenii
Parlament Armenii zdecydował o rozpisaniu przedterminowych wyborów parlamentarnych, gdy po raz drugi w wyznaczonym terminie dwóch tygodni nie zdołał wybrać nowego premiera – następcy Nikola Paszyniana, który podał się do dymisji. Stało się tak po raz pierwszy w historii tej byłej republiki ZSRR.
Wiekowa rana
Półtora miliona metrów sześciennych drzew zniszczonych zostało w lasach w Trydencie, Górnej Adydze i Wenecji Euganejskiej na północy Włoch w wyniku wichur – to wstępna wielkość szkód. Ta rana będzie goić się 100 lat – oceniły media.
Odwetowe działania Kremla
Rosja wprowadziła sankcje wobec 322 obywateli Ukrainy – w tym ministrów, deputowanych i sędziów – oraz wobec 68 ukraińskich podmiotów prawnych. Restrykcje przewidują blokowanie aktywów na terytorium Rosji i zakaz wywozu kapitału z Rosji na Ukrainę. Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow nazwał restrykcje „odwetowymi działaniami ograniczającymi” i działaniem analogicznym do kroków podjętych przez władze w Kijowie.
Sankcje na Iran
Zgodnie z zapowiedzią prezydenta Donalda Trumpa o wzmożeniu presji na Iran w związku z jego „szkodliwymi” działaniami w regionie USA przywróciły sankcje na ten kraj, zniesione w ramach porozumienia nuklearnego z 2015 r.
Nie zagrożą sąsiadom
Nie ma potrzeby budowania nowych baz wojskowych w Polsce, a jeśli takie powstaną – Białoruś i Rosja będą musiały zareagować – powiedział białoruski prezydent Alaksandr Łukaszenka. Chodzi o możliwość rozszerzenia obecności wojsk amerykańskich w Polsce, o które zabiega Warszawa. Minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz oświadczył, że „planowane rozszerzenie amerykańskiej obecności w Polsce to reakcja na agresywne działania Rosji, nie jest zagrożeniem dla sąsiadów”.
Protesty w Haiti
Mieszkańcy Haiti protestują przeciwko „zaginięciu” 2 miliardów dolarów, czyli całości funduszu rozwoju kraju. Kilka osób zostało rannych podczas demonstracji, które odbyły się w ostatnich dniach w stolicy kraju, Port-au-Prince, i innych miastach. Jednym z żądań protestującej opozycji haitańskiej jest ustąpienie prezydenta kraju Jovenela Moise, którego opozycja obarcza winą za całkowitą bezkarność praktyk i powiązań korupcyjnych w aparacie państwowym.