LITWA
Rośnie akcyza na alkohol i wyroby tytoniowe
Od niedzieli, 1stycznia, w ramach trzyletniego planu podwyżek akcyzy, na Litwie wzrosły stawki akcyzy na alkohol etylowy i napoje alkoholowe, a także na wyroby tytoniowe i wyroby alternatywne oraz na płyn do e-papierosów.
Od 1 stycznia wino i inne napoje fermentowane do 8,5 proc. zdrożeją o 0,09 euro/0,5 l, wino i inne napoje fermentowane powyżej 8,5 proc. zdrożeją o 0,11 euro/0,5 l, produkty pośrednie o zawartości alkoholu do 15 proc. zdrożeją o 0,10 euro/0,5 l, produkty pośrednie powyżej 15 proc. zdrożeją o 0,14 euro/0,5 l. Cena mocnych alkoholi zawierających alkohol etylowy wzrośnie o 0,34 euro/0,5, natomiast piwa o 0,03 euro/0,5 l. Ministerstwo Finansów przewiduje, że rosnące stawki akcyzy na alkohol przyniosą 20,6 mln zł. euro do budżetu.
Prezydent krytykuje dekryminalizację narkotyków
Prezydent Gitanas Nausėda sceptycznie ustosunkowuje się do nowelizacji prawa przewidującej dekryminalizację posiadania niewielkiej ilości narkotyków. Według głowy państwa, obecnie państwo przegrywa walkę z rozpowszechnieniem i używaniem środków narkotycznych i dlatego, zaznaczył prezydent, argumenty, którymi na prawo i lewo szafują zwolennicy dekryminalizacji i liberalizacji obowiązującego prawa, go nie przekonują.
Kościół Prawosławny za niezależnością
Zgromadzenie Ogólne Litewskiego Kościoła Prawosławnego w Wilnie postanowiło przyśpieszyć proces uzyskiwania niezależności od Patriarchatu Moskiewskiego. W Zgromadzeniu udział wzięli duchowni, mnisi oraz wierzący ze wszystkich parafii prawosławnych kraju. Zgromadzenie wyraziło poparcie dla antywojennej postawy metropolity wileńskiego i litewskiego Innocentego oraz opowiedziało się za przyznaniem Litewskiemu Kościołowi Prawosławnemu statusu Kościoła niezależnego.
MOSiP przeniosło święta?
Podczas gdy Kościół Katolicki obchodził święta Bożego Narodzenia, Ministerstwo Ochrony Socjalnej i Pracy totalnie zignorowało jedno z największych wydarzeń religijnych. Jak tłumaczyli klerkowie z resortu, z obchodów zrezygnowano, by nie obrazić uczuć i nie dyskryminować wyznawców innej wiary. Tłumaczenie niezrozumiałe, wręcz głupie, bo Boże Narodzenie jest przecież świętem państwowym. Co prawda, później się połapali, że takie tłumaczenie jest niedorzecznością i zapowiedzieli, że pracownikom ministerstwa święta będą zorganizowane w tym miesiącu.
Wysokie kary za porozumienia kartelowe
Rada ds. Konkurencyjności uznała, że Litewskie Stowarzyszenie Agencji Rynku Nieruchomości, zrzeszające 39 członków, zmówiły się między sobą, by nie kusić innych klientów oraz deweloperów, co sprawiło obniżenie poziomu konkurencyjności. Za naruszenie Ustawy o konkurencyjności, Rada wymierzyła Stowarzyszeniu karę w wysokości 969 000 euro. Przed końcem roku ubiegłego Rada ds. Konkurencyjności ukarała grzywną w wysokości 72 mln euro Stowarzyszenie Litewskich Aptek. Stowarzyszenia zapowiedziały odwołanie od tej decyzji.
Noworoczna powódź
Powódź w rejonie szyłokarczemskim (Šilutės) objęła 14 wsi i 43 domostw. Jak twierdzi Rimantas Zimantas, specjalista ds. bezpieczeństwa cywilnego w samorządzie, obecnie sytuacja stabilizuje się.
Do 43 domostw, w których mieszka 60 osób utrudniony jest dostęp. Łącznie zalanych zostało około 12 tys. hektarów.
Powódź rozpoczęła się 1 stycznia. Jej powodem był zator lodowy na rzece. Zimantas zapewnia, że sytuacja się ustabilizowała – odnotowano spadek wody o 20 centymetrów. Obecnie zalane są jedynie dojazdy do posesji.
W zeszłym roku podczas powodzi w rejonie szyłokarczemskim pod wodą znalazło się 45 tys. hektarów.
Landsbergisowie najbardziej nielubiani
Jak wynika z najnowszych badań opinii społecznej, największym zaufaniem mieszkańcy Litwy darzą prezydentów oraz ministra ochrony kraju Arvydasa Anušauskasa. Na szczycie pozytywnego nastawienia badanych jest eksprezydent Valdas Adamkus, którego zaufaniem obdarzyło aż 80 proc. przepytanych. Wyprzedził on Gitanasa Nausėdę (69 proc.) oraz Anušauskasa (58 proc.). W trójce najgorzej ocenianych polityków znalazło się aż dwóch przedstawicieli klanu Landsbergisów – senior Vytautas uplasował się na trzeciej pozycji, negatywnie oceniło go 75 proc. ankietowanych, a jego wnuk Gabrielius, który jest ministrem spraw zagranicznych, znalazł się na samym szczycie niepopularności (80 proc. in minus). Landsbergisów rozdzieliła przewodnicząca Partii Wolności Aušrinė Armonaitė, której nie poparło 78 proc. badanych.
POLSKA
Jasna Góra podsumowała rok
2,5 mln pielgrzymów przybyło na Jasną Górę w 2022 r. Tylko według szacunkowych danych i zgłoszonych grup oraz osób, przybyłych na Jasną Górę różnymi środkami lokomocji (samochód, autokar, kolej) było: prawie 3 tys. pielgrzymek parafialnych, a w nich ponad 150 tys. osób; ponad 27 tys. maturzystów; ponad 24 tys. dzieci komunijnych. Na Jasną Górę w pielgrzymkach pieszych, rowerowych, biegowych, rolkowych i konnej dotarło w sumie ok. 84 tys. osób. Przybyło: 265 pielgrzymek pieszych, a w nich 74 195 osób, 271 grup rowerowych – 8770 osób, 24 grupy biegowe – 716 osób, 3 motocyklowe – 220 osób, 2 rolkowe – 82 osoby i 1 konna – 17 osób.
Nabór do aktywnej rezerwy
Trwa nabór do aktywnej rezerwy Wojsk Obrony Terytorialnej. Od 10 października dowództwo WOT powołało 20 aktywnych rezerwistów. Plan na rok 2023 zakłada powołanie 1230 osób. Do takiej służby mogą wstąpić żołnierze, którzy kiedyś byli w wojsku zawodowym, odbyli przeszkolenie wojskowe lub pełnili służbę terytorialną. Aktywni rezerwiści co trzy miesiące muszą stawiać się w swoich jednostkach na dwa dni służby. Co trzy lata muszą też odbyć czternastodniową służbę. Osoby zainteresowane służbą w aktywnej rezerwie mogą zgłaszać się do Wojskowych Centrów Rekrutacji. Wszystkie szczegóły można znaleźć na stronie internetowej WOT.
Maseczki w szpitalach i aptekach
Do końca marca przedłużono obowiązek noszenia maseczek w szpitalach, przychodniach, aptekach i innych placówkach ochrony zdrowia. Przedłużenie dotychczasowych ograniczeń jest spowodowane odnotowywaną liczbą zarażeń wirusem Sars-CoV-2 oraz sytuacją w szpitalach, w których przebywa zwiększona liczba pacjentów. Oprócz Covid-19 notuje się wysoki stopień sezonowych zapadalności na grypę oraz wirus RSV.
Płaca minimalna w górę
Wraz z początkiem 2023 r. wzrosła płaca minimalna w Polsce – do 3490 zł. To o 480 zł więcej niż w roku poprzednim. Minimalna stawka godzinowa wynosi z kolei 22,80 zł. W 2022 r. minimalne wynagrodzenie za pracę brutto wynosiło 3010 zł, a minimalna stawka godzinowa – 19,70 zł.
ŚWIAT
Minęło prawie 320 dni rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
6 stycznia. Bez świątecznych iluminacji na ulicach, okolicznościowych piosenek z każdego głośnika i śniegu kijowianie przygotowują się do obchodów świąt Bożego Narodzenia według używanego w Kościołach wschodnich kalendarza juliańskiego. Na Ukrainie wiele osób wierzy jednak, że ten rok będzie ostatnim, w którym obchodzą Święta w styczniu.
Ogłoszenie w czwartek, 5 stycznia, przez prezydenta Rosji Władimira Putina jednostronnego zawieszenia broni jest najpewniej operacją informacyjną mającą uderzyć w reputację Ukrainy - ocenia w najnowszym raporcie amerykański Instytut Studiów nad Wojną (ISW). Dodaje, że na przerwie w walkach zdecydowanie zyskaliby Rosjanie.
Zmarł papież senior Benedykt XVI
Papież senior Benedykt XVI odszedł 31 grudnia 2022 roku o godz. 9.34 do Pana w klasztorze „Mater ecclesiae” w Watykanie, gdzie mieszkał od czasu swojej niespodziewanej abdykacji w 2013 roku. Jako bezpośredni następca papieża św. Jana Pawła II kierował Kościołem katolickim przez osiem lat. Papież senior zmarł w wieku 95 lat.
Benedykt XVI był 265. papieżem Kościoła katolickiego i pierwszym Niemcem na tym urzędzie od czasów Wiktora II (1055-1057).
Przed wyborem na następcę św. Piotra w latach 1983-2005 pełniąc jeden z najwyższych urzędów watykańskich prefekta Kongregacji Nauki Wiary kard. Joseph Ratzinger był najbliższym współpracownikiem Jana Pawła II.
Szwecja na czele Rady EU
Szwecja rozpoczęła przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Kraj ten przejmuje stery po Republice Czeskiej, która przewodziła pracom Rady przez ostatnie pół roku. Prezydencję składów Rady UE sprawują na zasadzie równej rotacji przedstawiciele szczebla ministerialnego państw członkowskich Unii. Wśród priorytetów zaprezentowanych przez szwedzkiego premiera znalazły się takie wyzwania jak polityka bezpieczeństwa, konkurencyjność czy tzw. zielona transformacja.
Izrael ma nowy rząd
Na stanowisko premiera Izraela powrócił Benjamin Netanjahu. Nowy rząd Izraela zapowiedział konfrontacyjną politykę wobec Palestyńczyków i Iranu. Netanjahu po raz szósty stanął na czele izraelskiego rządu. Premierowi Netanjahu gratulacje złożył prezydent USA, Joe Biden.
Nowy, stary prezydent Brazylii
77-letni Lula da Silva po raz trzeci zaprzysiężony jako prezydent Brazylii. W ceremonii w siedzibie brazylijskiego parlamentu udział wzięli reprezentanci wszystkich instytucji demokratycznych. Wraz z nim przysięgę złożył wiceprezydent Gerardo Alckmin. Da Silva wygrał przewagą głosów, która wyniosła zaledwie 1,8 proc., podczas gdy w swych pierwszych wyborach w 2003 roku zdobył poparcie ponad 61 proc. wyborców.
Szokująca statystyka
W Szwecji w 2022 roku w 378 strzelaninach zginęły 62 osoby, najwięcej w historii policyjnych statystyk; ranne zostały 104 osoby. Sytuacja nie poprawi się znacznie w 2023 roku. zaostrzenie prawa wymaga czasu. Szwedzi nie czują się bezpiecznie – 27 proc. społeczeństwa obawia się wychodzić wieczorami w miejscu zamieszkania. Odsetek ten jest większy, 49 proc., w 61 wskazanych przez policję specjalnych strefach, gdzie najczęściej dochodzi do strzelanin, występują problemy z integracją imigrantów oraz wysokie bezrobocie. Obszary takie zamieszkuje 5 proc. obywateli Szwecji, czyli ok. 550 tys. osób.
Ograniczenia przybywającym z Chin
Rząd Maroka wprowadził zakaz przyjmowania na terytorium tego kraju osób przybywających z Chin. Powodem ogłoszenia restrykcji, na które nie zdecydował się jeszcze żaden kraj świata, jest wzrastająca liczba zachorowań na Covid-19 w ChRL. Zakaz wpuszczania osób podróżujących z Chin obejmuje obywateli wszystkich państw świata, w tym Marokańczyków.