LITWA
Numizmaty Wielkiego Księstwa Litewskiego u franciszkanów
Przekrój dziejów w postaci monet
Kopiejka księcia Kiejstuta, półgrosz i denar koronny, wykute za Władysława Jagiełły, kopiejka litewska księcia Witolda, monety Aleksandra Jagiellończyka, Zygmunta Augusta, trojak litewski Stefana Batorego, dwudenar litewski bity w okresie wojny inflanckiej, szeląg litewski Zygmunta III Wazy, szeląg srebrny Jana Kazimierza – m.in. takie monety zostały przekazane franciszkanom w Wilnie. Dar ten do niedawna był prywatną kolekcją ks. prof. Wilhelma Gaja-Piotrowskiego, kapłana z archidiecezji wrocławskiej.
Kolekcję monet, w niedzielę, 5 czerwca, franciszkanom przekazali przedstawiciele Komandorii Sandomierskiej Orderu św. Stanisława Biskupa Męczennika z siedzibą w Stalowej Woli – wiceprzeor Kazimierz Jańczyk oraz komandor Janusz Ogiński wraz z ks. prof. Stanisławem Koczwarą...
Majowy głos z Wilna
28 maja w studiu Litewskiego Radia została nagrana audycja z serii „Świat Kresów” z udziałem Romualda Mieczkowskiego, Wojciecha Piotrowicza i Józefa Szostakowskiego. Prowadził ją znany polski dziennikarz Krzysztof Renik.
Tematem rozmowy przed mikrofonami były kwestie tradycji literackiej Wilna sięgajacej XVI stulecia, m. in. wiersze poświęcone temu miastu pisał Jan Kochanowski, poprzez okres dwudziestolecia międzywojennego, aż do stanu literatury tworzonej po polsku na obecnej Litwie. Audycja była bezpośrednio emitowana na antenie Programu I Polskiego Radia i została nadana z okazji rozpoczęcia się XXIII Międzynarodowego Festiwalu Poetyckiego „Maj nad Wilią”.
75. rocznica początku holokaustu na Litwie
Prawie 6 tys. osób na Litwie brało udział w holokauście – stwierdził historyk Alfredas Rukšenas, podczas dyskusji zorganizowanej w tym tygodniu w parlamencie. Przedtem uważano, że w mordowaniu Żydów podczas II wojny światowej wzięło udział 2055 Litwinów. W tym miesiącu mija 75. rocznica od rozpoczęcia ludobójczej akcji, w wyniku której na Litwie wymordowano ok. 200 tys. osób narodowości żydowskiej
Dożywocie dla Michaiłowa
Były omonowiec Konstantin Michaiłow został skazany na karę dożywocia za zamordowanie 7 funkcjonariuszy na posterunku w Miednikach w lipcu 1991 roku. W tym tygodniu Litewski Sąd Administracyjny czyn Michałowa określił jako przestępstwo przeciwko ludzkości, które nie podlega przedawnieniu.
Pozostali trzej podejrzani zbiegli do Rosji, która odmawia wydania ich Litwie.
Kurlianskis hospitalizowany
Podejrzany o wręczenie łapówki Raimondas Kurlianskis, wiceprezydent koncernu „MG Balic”, został hospitalizowany w szpitalu w Kownie. Jak poinformował adwokat, jego podopieczny ma kłopoty z sercem. Kłopoty zdrowotne podejrzanego były powodem do tymczasowego zwolnienia go z aresztu. Co prawda, decyzję sądu oprotestował prowadzący dochodzenie prokurator Justas Laucius, który uważa, że Kurlianskis powinien był siedzieć za kratkami, a pomocy medycznej mogli mu udzielić pracujący w więzieniu lekarze.
Debiut Francuzów
Żołnierze wojsk lądowych z Francji po raz pierwszy wzięli udział w międzynarodowych ćwiczeniach wojskowych na Litwie „Żelazny wilk 2016“. Przedstawiciele ambasady francuskiej stwierdzili, że „debiut” wojskowych francuskich jest wyrazem solidarności z Litwą, która odczuwa zagrożenie ze strony Rosji. Lotnicy francuscy od kilku lat biorą udział w misji „Air Policing” i tej jesieni po raz piąty przejmą kontrolę nad przestrzenią powietrzną krajów bałtyckich. Niewykluczone, że Francja skieruje również 150 swych żołnierzy do krajów bałtyckich i Polski.
Vigelis opiekunem w Podbrodziu
Skandaliczny polityk Vytautas Vigelis, były mer samorządu rejonu święciańskiego, został dyrektorem Socjalnego Domu Opieki w Podbrodziu. Jak tłumaczyła Algimanta Pabedinskienė, minister opieki socjalnej i pracy, tłumaczyła, że kolega z Partii Pracy wygrał konkurs na to stanowisko, a Służba Dochodzeń Specjalnych nie miała zastrzeżeń, co do jego kandydatury.
Vigelis w ubiegłym roku krótko objął stanowisko wiceministra kultury, ale zmuszony był do ustąpienia po druzgocącej krytyce odnośnie skandali i pomieszania interesów, do których dopuścił się będąc na stanowisku mera.
POSLKA
80 mln zł dla Polonii
Ponad 80 mln zł będzie w przyszłym roku w dyspozycji Senatu w zakresie pomocy Polonii i Polakom za granicą – poinformował w Kielcach marszałek Stanisław Karczewski. Jak podkreślił, trwają intensywne prace nad opracowaniem priorytetów tego wsparcia.
Tysiące wolontariuszy
Ponad 22 tys. osób zgłosiło się, bo chce jako wolontariusze krótkoterminowi pomagać podczas Światowych Dni Młodzieży. 16,5 tys. osób zostało już pozytywnie zweryfikowanych. Według danych departamentu wolontariatu Komitetu Organizacyjnego ŚDM spośród 7,5 tys. kandydatów z zagranicy przyjęto ponad 3 tysiące osób z 67 krajów świata.
Gdańsk na rowerze
Gdańsk utrzymał pozycję rowerowego lidera i drugi rok z rzędu zdobył tytuł „Najbardziej rowerowego miasta“ w Europie. W wyścigu trwającym przez cały maj walczyła licząca 4 150 osób drużyna. Gdańsk pokonał 52 europejskie miasta, m.in. Warszawę, Rzym i Dublin.
Wybory „Drzewa Roku“
Ruszył plebiscyt na polskie „Drzewo Roku”. Wybiorą je internauci spośród 16 kandydatów, m.in. kilkusetletnich dębów, dostojnych lip, rozłożystego platana i gruszy. Kandydatury do tegorocznej edycji zostały wybrane przez jurorów, m.in. ekologów, przyrodników i dziennikarzy, spośród blisko 100 zgłoszeń.
Jubileusz Lublina
Wielokulturowe dziedzictwo Lublina, Unia Lubelska, Lubelski Lipiec, KUL, lubelskie teatry alternatywne przywołane będą podczas obchodów 700-lecia Lublina, które potrwają przez cały 2017 r. Zaplanowano wiele wydarzeń naukowych, artystycznych, społecznych, sportowych.
Prezentacja Łodzi we Wrocławiu
Ponad 20 wydarzeń z dziedziny teatru, sztuk wizualnych, przemysłów kreatywnych, video-artu, filmu, muzyki, performance, fotografii i animacji znalazło się w programie lipcowej prezentacji Łodzi we Wrocławiu – Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Impreza odbywać się będzie w ramach Koalicji Miast 2016 – projektu, którego celem są prezentacje kulturowe miast ubiegających się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016 – Gdańska, Katowic, Lublina, Łodzi oraz Poznania i Szczecina.
ŚWIAT
Wygrana Hillary
Hillary Clinton wygrała wtorkowe prawybory Partii Demokratycznej w stanie New Jersey i potwierdziła tym samym, że to ona będzie kandydatką Demokratów w listopadowej walce o Biały Dom
„Pierwszy raz w historii naszego kraju to kobieta jest kandydatką z ramienia tak dużej partii” – podkreśliła Clinton, gdy tylko dowiedziała się o zwycięstwie w New Jersey.
Zapowiedź prezydenta
Tymczasowy prezydent Brazylii Michel Temer zapowiedział walkę z nieskutecznym systemem administracji publicznej oraz powrót na ścieżkę wzrostu gospodarczego i zrównoważenie finansów publicznych w największej gospodarce Ameryki Łacińskiej. Temer, który w maju zastąpił w pełnieniu obowiązków głowy państwa oczekującą na impeachment Dilmę Rousseff, skrytykował stan odziedziczonej po poprzedniczce gospodarki.
Strzelanina w Aktobe
Dziewięć osób zginęło, a sześć zostało rannych w ataku islamskich radykałów w mieście Aktobe w Kazachstanie, około 100 km od granicy z Rosją. Około 20 napastników zaatakowało dwa sklepy z bronią i jednostkę wojskową, zabijając pracownika jednego ze sklepów, trzech wojskowych i cywilnego pracownika komisariatu policji. Policja zdołała otoczyć napastników i zastrzelić czterech z nich.
Zastrzel handlarza narkotyków
Filipiński prezydent-elekt Rodrigo Duterte wezwał rodaków do zabijania handlarzy narkotyków. „Alarmuj nas, policję albo zrób to sam, jeśli posiadasz karabin – masz moje poparcie. Zastrzel go, a ja dam ci medal” – oświadczył Duterte.
Libia imigrantów nie przyjmie
Szef Rządu Porozumienia Narodowego Libii Fajiz as-Saradż powiedział, że Libia nie zgodzi się na przyjmowanie imigrantów, którzy dotarli nielegalnie do Europy i są odsyłani przez UE z powrotem do Afryki.
Najdłuższy i najgłębszy tunel
Po 17 latach budowy w Szwajcarii 1 czerwca odbyły się inauguracyjne przejazdy pociągów przez najdłuższy i najgłębszy na świecie tunel kolejowy. Nowy tunel Świętego Gotarda przyspieszy ruch pociągów między północną i południową Europą przez Alpy Szwajcarskie. Nowy tunel bazowy Świętego Gotarda (Gotthard Base Tunnel) ma 57,09 km długości, a jego trasę dzieli w pewnym miejscu od powierzchni ziemi aż 2300 metrów.