LITWA
Konferencja naukowa na temat ochrony życia poczętego
Mogliby żyć...
2 grudnia br. w Sali Konstytucyjnej litewskiego Sejmu odbyła się konferencja naukowa poświęcona tematyce aborcji, która na Litwie jest aktualnie dopuszczana bez żadnych ograniczeń.
Jak powiedziała zagajając ją jedna z organizatorek posłanka na Sejm, lekarz z wykształcenia Irena Degutiene, tylko za 14 lat niepodległej Litwy w świetle jeszcze sowieckiego prawa wskutek dokonanych aborcji zabito 335 844 nienarodzonych dzieci. Natomiast statystyki wykazują, że za okres od roku 1955, kiedy to Moskwa narzuciła Litwie odpowiednim rozkazem dopuszczanie aborcji na życzenie kobiety, poprzez aborcje zniszczono drugą Litwę.
"Abonentas", czyli Zuokas
Sejmowa komisja specjalna, badająca fakty możliwej korupcji w samorządzie miasta Wilna, podsumowała swą kilkumiesięczną działalność wydaniem werdyktu, że abonent, upominany w "czarnej" księgowości spółki "Rubicon group" przy okazji wręczania gigantycznych łapówek, i mer Wilna Arturas Zuokas - to jedna i ta sama osoba. "Całokształt okoliczności pozwala sądzić, że mer stolicy Arturas Zuokas i w "czarnej" księgowości oraz telefonicznych rozmowach wymieniany "abonentas" jest jedną i tą samą osobą, ściśle związaną z grupą spółek "Rubicon group", konstatuje się we wnioskach komisji, za którymi przegłosowała większość jej członków (przeciwko wnioskowi głosowali dwaj przedstawiciele z partii Zuokasa liberalnych centrystów, natomiast dwóch socjaldemokratów powstrzymało się od głosu). Komisja jednocześnie wzywa Zuokasa niezwłocznie podać się do dymisji ze stanowiska mera Wilna.
Zuokas dobrowolnie do dymisji podawać się nie zamierza. Wnioski komisji komentuje jako zemstę polityczną na nim. Tymczasem największy oponent Zuokasa w stołecznej Radzie, były wicemer Kęstutis Masiulis zapowiada, że rozpocznie zbiórkę podpisów radnych, by wszcząć procedurę zgłoszenia wotum nieufności wobec skompromitowanego mera.
Coraz więcej czołowych polityków w kraju wzywa Zuokasa do złożenia pełnomocnictw merowskich. Ostatnio do głosu prezydenta Valdasa Adamkusa, który już przed kilkoma miesiącami oświadczył, że utracił zaufanie do mera stolicy, dołączył również przewodniczący Sejmu Arturas Paulauskas. Jedynie uwikłany w skandal niejasnych interesów we własnej rodzinie premier Algirdas Brazauskas nie żąda dymisji Zuokasa.
W sprawie domniemanej korupcji w stołecznym samorządzie własne dochodzenie prowadzi prokuratura, która do czasu zakończenia sprawy unika komentarzy w tej sprawie.
Są szanse na ożywienie i...
Minister spraw zagranicznych Litwy Antanas Valionis, który po raz pierwszy odwiedził Polskę, odkąd tam zostały wybrane nowe władze, uważa, iż są szanse na ożywienie litewsko-polskich kontaktów w nowej rzeczywistości politycznej. "Nowy parlament Polski i jej nowy prezydent zostali wybrani większością głosów wyborców, pochodzących ze wschodniej, biedniejszej części kraju. Dlatego władza ma obowiązek rozwijać tam przemysł i infrastrukturę, a to miałoby pozytywny wpływ na litewsko-polskie stosunki", twierdzi Valionis. Zapytany przez dziennikarzy, dlaczego Litwa z rezerwą patrzy na starania polskiej spółki naftowej PKN "Orlen", dążącej do nabycia akcji litewskiej rafinerii "Mažeikiu nafta", litewski minister odparł, że nie podziela tego zdania. Przyznał jednak, iż Litwie najważniejszym kryterium jest, by nowy właściciel możejskiej rafinerii mógł zagwarantować dostawy ropy do Możejk.
Minister Valionis miał też okazję do wypowiedzenia się o problemach mniejszości polskiej na Litwie, których rozwiązanie już tradycyjnie zapowiedział w niedługiej przyszłości.
Podczas pobytu w Warszawie na ręce ministra Valionisa protest przeciwko "nagminnemu i notorycznemu łamaniu praw" mniejszości polskiej na Litwie złożyła Federacja Organizacji Kresowych.
Baltraitiene - górą
W drugiej turze wyborów sejmowych w kiejdańskim okręgu jednomandatowym, które odbyły się minionej niedzieli, górą była mer Kiejdan z Partii Pracy Virginija Baltraitiene, która wyraźnie pokonała przedstawiciela konserwatystów Stasysa Šedbarasa. Na Baltraitiene głosowało blisko 69 proc. wyborców, podczas gdy Šedbaras uzyskał ich nieco ponad 31 proc.
Już w następnym tygodniu nowo wybrana posłanka otrzyma poselską legitymację.
Uwieczniony
Litewski patriarcha Jonas Basanavičius poza wileńską Rossą został uwieczniony również w budynku filharmonii, gdzie przed stu laty obradował Wielki Sejm Wileński, uważany przez litewskich historyków za organ, który rozpoczął tworzenie litewskiej polityki.
Minipomnik na granitowym postumencie przedstawia Basanavičiusa, czytającego Akt Niepodległości Litwy. Pomnik jest dziełem rąk plastyka Gediminasa Jakubonisa.
Basanavičius znalazł się w gmachu filharmonii nieprzypadkowo. Przed stu laty przewodniczył on Wielkiemu Sejmowi i bardzo przyczynił się do pracy nad pomyślnością jego obrad.
Droższy gaz
Od nowego roku aż o 30 proc. drożeją ceny dostarczanego na Litwę "błękitnego paliwa". Droższy rosyjski gaz ("Gazprom" jest monopolistą w dostawie gazu na Litwę) nieuchronnie spowoduje podwyżki cen na ten surowiec wśród litewskich odbiorców. Rząd zamierza zezwolić na podwyżki taryf w zależności od ilości zużytego gazu przez odbiorców. Podwyżki najbardziej dotkną dużych użytkowników.
Jednocześnie z podwyżkami rząd zapowiada wdrożenie rekompensat za droższy gaz i ogrzewanie. Na razie jednak nie wiadomo, jak będą wyglądały rekompensaty. Rozważane są możliwości zwiększenia poborów dla najbiedniejszych oraz zmniejszenia stawki VAT za ogrzewanie.
POLSKA
Terroryści byli w Polsce?
Tajne więzienie CIA znajdowało się w Polsce i zostało zamknięte tuż po ujawnieniu jego istnienia - twierdzi amerykańska telewizja ABC. Telewizja podała w swoim programie informacyjnym, że w byłej radzieckiej bazie wojskowej "w jednym ze wschodnioeuropejskich krajów" przetrzymywano 11 wysokich przedstawicieli Al-Kaidy. Nie dodano, o jakie kraje chodzi, ale na stronie internetowej ABC opublikowała listę 12 najważniejszych więźniów schwytanych przez Stany Zjednoczone, dopisując przy 11 nazwiskach "przetrzymywany w Polsce". Przed przyjazdem Condoleezzy Rice do Europy wszyscy mieli zostać w przyśpieszonym trybie przeniesieni do nowego aresztu, stworzonego na Saharze.
W wywiadzie dla CNN, nadanym w nocy z wtorku na środę czasu środkowoeuropejskiego, polski minister obrony Radosław Sikorski, powołując się na opinię ustępującego prezydenta Polski Aleksandra Kwaśniewskiego, zaprzeczył istnieniu w Polsce więzień CIA. "Prezydent Polski powiedział, że nie ma takich więzień i takich więźniów w Polsce i ja, oczywiście, święcie wierzę w jego słowa" - powiedział.
Wizyta Merkel
- Dwa nowe rządy w obu krajach to doskonała okazja, aby otworzyć nowy rozdział w stosunkach polsko-niemieckich - powiedział premier Kazimierz Marcinkiewicz po spotkaniu z kanclerz Niemiec panią Angelą Merkel, która przybyła w piątek do Polski z kilkugodzinną wizytą roboczą. Wcześniej pani Merkel spotkała się z prezydentem elektem Lechem Kaczyńskim. Wprost z kancelarii premiera kanclerz Merkel udała się na spotkanie z szefem PO Donaldem Tuskiem.
- Przyszłość buduje się na prawdzie, nie może być spraw, o których nie wspominamy - podkreślił po spotkaniu premier polskiego rządu. Kanclerz Niemiec potwierdziła to, mówiąc: - Bez akceptacji prawdy rozwój wzajemnych stosunków jest niemożliwy. Trzeba fakty wyłożyć na stół... Pani Merkel podkreśliła też, że jej szybka wizyta w Polsce "wynikła z potrzeby serca". Wizyta w Warszawie jest czwartą - po Paryżu, Brukseli i Londynie.
Na konferencji prasowej po spotkaniu obu szefów rządów zapowiedziano powołanie polsko-niemieckich grup roboczych, które zajmą się rozwiązaniem spornych kwestii w stosunkach polsko-niemieckich. Chodzi zwłaszcza o sprawę Gazociągu Północnego.
"PolskieNoble",
Tegoroczne nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP), nazywane "polskimi Noblami", wręczono podczas uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie. Prestiżowe nagrody odebrali prof. Zofia Kielan-Jaworowska, prof. Karol Myśliwiec oraz prof. Roman Słowiński.
Prof. Z. Kielan-Jaworowska otrzymała nagrodę za twórczą syntezę badań nad mezozoiczną ewolucją ssaków, prof. K. Myśliwiec za odkrycie grobowca wezyra Merefnebefa w egipskiej nekropoli w Sakkarze, prof. inż. R. Słowiński za opracowanie metodyki komputerowego wspomagania decyzji podejmowanych na podstawie niepełnych danych.
J. Kaczyński - Człowiekiem Roku
Prezes Prawa i Sprawiedliwości został Człowiekiem Roku tygodnika "Wprost". Tytuł ten przyznawany jest osobie, która - zdaniem członków kolegium redakcyjnego gazety - wywarła największy wpływ na bieg wydarzeń w Polsce. - Nie ma wątpliwości, że w roku 2005 takim człowiekiem był Jarosław Kaczyński - prezes PIS, strateg zwycięstwa wyborczego tej partii i współautor sukcesu Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich - uzasadnia Piotr Gabryel, zastępca redaktora naczelnego "Wprost".
Vogel ułaskawiony za pieniądze?
Prokuratura zbada sprawę ułaskawienia przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Petera Vogla w 1999 roku - zapowiedział prokurator krajowy Janusz Kaczmarek. Postępowanie ma wykazać, czy w trakcie procedury mogło dojść do przyjęcia korzyści. Według Kaczmarka jedną z niewyjaśnionych kwestii w sprawie Vogla jest natychmiastowy tryb zwolnienia go z aresztu ekstradycyjnego. "Takie natychmiastowe zwolnienie to sytuacja wyjątkowa. Jeżeli na to nałoży się informacje dziennikarzy o naciskach na zastępcę prokuratora generalnego, które miały miejsce w tym samym czasie, to musimy sprawdzić, czy nie doszło do przekroczenia uprawnień urzędującego wówczas prokuratora i innych osób zaangażowanych w natychmiastowe zwolnienie Vogla" - powiedział Kaczmarek. Zapowiedział, że prokuratura będzie badała, czy w tej sprawie nie doszło do przejęcia korzyści majątkowych. Prokuratura sprawdza też szwajcarskie konta polityków zaangażowanych w sprawę Marka D.
Znaleziono więzienne taczki
Podczas konserwacji budynku kuchni obozowej w byłym obozie macierzystym Auschwitz I odkopano metalowe taczki, których używali więźniowie. Przeleżały one w ziemi ponad 60 lat. Znaleziono również m.in. hełm niemiecki, magazynek do karabinu oraz widelce. W sierpniu znaleziono nosze krematoryjne, przy pomocy których wsuwano ciała zamordowanych do wnętrza pieca krematoryjnego. Jest to jedyny zachowany tego typu przedmiot z Birkenau.
Żydzi przeciwko Steinbach
Dotychczas niemieccy Żydzi nie wypowiadali się oficjalnie na temat wywołującego oburzenie w Polsce projektu Centrum przeciwko Wypędzeniom. Nieoczekiwanie przewodniczący Centralnej Rady Żydów w Niemczech Paul Spiegel wydał w tej sprawie oświadczenie prasowe. W związku z projektem "Centrum Wypędzonych w Berlinie", jak je nazywa, nie powinien się pojawić nawet cień podejrzenia, że chodzi o relatywizację nazistowskich zbrodni przeciwko ludzkości i pomieszanie ról sprawców i ofiar. Spiegel wspomina o "uzasadnionych lękach naszych wschodnioeuropejskich sąsiadów - Polaków i Czechów". Projekt centrum niweczy jego zdaniem szanse na to, co chciałaby osiągnąć Angela Merkel - rozwianie obaw sąsiadów i zwiększenie ich zaufania do niemieckiej polityki.
ŚWIAT
Wizyta w Chinach
Aleksander Łukaszenko bardzo rzadko jeździ za granicę. Jego wyjazd do Chin był wydarzeniem szczególnym. Tym bardziej że podróż ta wydaje się początkiem ofensywy dyplomatycznej w kierunku wciąż jeszcze dla Łukaszenki otwartym - Azji, bo Europa jest dla niego zamknięta. Łukaszenko powiedział, że chce, aby Białoruś przystąpiła, jako obserwator, do Szanghajskiej Organizacji Współpracy, do której obok Chin należą także Rosja i dawne środkowoazjatyckie republiki ZSRR. Delegacja białoruska podpisała w Pekinie kilka znaczących kontraktów na łączną kwotę pół miliarda dolarów. Chiny zgodziły się udzielić Białorusi kredytów na ogólną kwotę miliarda dolarów - pisała państwowa agencja Biełta. Intensywnie będzie rozwijana współpraca z Wietnamem, co nie dziwi, bo jest to jedno z ostatnich państw komunistycznych. Białoruś liczy jednak także na pozyskanie przychylności Indii i państw Zatoki Perskiej.
Więzienie za krytykę władz
Do dwóch lat więzienia grozi za "dyskredytowanie Republiki Białoruś" wobec innego państwa lub organizacji międzynarodowej. Projekt zmiany kodeksu karnego złożył w parlamencie prezydent Aleksander Łukaszenko. Został przyjęty. Dodatkowy rozdział w kodeksie nosi tytuł "Dyskredytacja Republiki Białoruś". Kary aresztu do 6 miesięcy lub więzienia do 2 lat grożą za przekazanie za granicę "świadomie kłamliwych informacji o politycznej, ekonomicznej, socjalnej sytuacji na Białorusi, prawnej sytuacji obywateli", które "dyskredytują państwo i organy władzy".
- To oznacza zduszenie wszelkiej opozycji - powiedział Stanisław Szuszkiewicz, lider opozycyjnej Socjaldemokratycznej Hramady i były przewodniczący Rady Najwyższej. - Zmiany w kodeksie karnym są sprzeczne nawet z obecnie obowiązującą konstytucją!
Ptasia grypa na Ukrainie
Prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko wprowadził w sobotę stan wyjątkowy w pięciu miejscowościach na Krymie, w których stwierdzono u drobiu wirusa ptasiej grypy. Ukraińska specjalistka ze służb weterynaryjnych z regionu Krymu Maria Truchanowska powiedziała, że wykryty wirus grypy może być tym najbardziej niebezpiecznym, a więc śmiertelnym również dla ludzi.
W krymskich rejonach zarażone dzikie ptactwo miało kontakt z ptactwem domowym. W efekcie ptasia grypa zaczęła się tam rozpowszechniać błyskawicznie. Dlatego też służby weterynaryjne nakazały ubój i palenie chorych ptaków. Na Krymie wstrzymano również handel drobiem. Władze zapewniają, że sytuacja jest pod kontrolą. Krymscy rolnicy mają otrzymać odszkodowania za poniesione szkody.Jest to pierwszy przypadek ptasiej grypy na Ukrainie. Do wykrycia wirusa doszło, gdy w piątek w hodowlach drobiu na Krymie masowo zaczęły ginąć ptaki.
Nazarbajew na 7 lat
Nursułtan Nazarbajew, który rządzi w Kazachstanie od 16 lat, znów wygrał wybory prezydenckie. Centralna Komisja Wyborcza podała rano, że obecny prezydent zdobył w niedzielnych wyborach 91 proc. głosów. Zzterej konkurenci Nazarbajewa otrzymali znikome poparcie. Jego główny przeciwnik Dżarmachan Tujakbaj uzyskał 6,64 proc. głosów.
Nazarbajew może uchodzić za liberalnego autokratę. Korzystając z wysokich cen ropy naftowej, doprowadził do niebywałego rozwoju gospodarczego kraju: większość przedsiębiorstw jest w prywatnych rękach, zreformowano system świadczeń socjalnych, ludzie są coraz bogatsi. Zupełnie inaczej wygląda życie polityczne w 15-milionowym kraju. Nazarbajew nigdy nie zdecydował się na to, by dać Kazachom demokrację. Od lat prześladuje opozycję i wolne media. Żadne wybory, które odbyły się w Kazachstanie, nie zostały uznane przez międzynarodową społeczność za wolne.
Samolot uderzył w dom
Co najmniej 116 osób zginęło w katastrofie irańskiego samolotu wojskowego Hercules C-130. Maszyna spadła na 10-piętrowy budynek mieszkalny w zamieszkanej przez wojskowych dzielnicy Teheranu. Wybuch rozerwał maszynę na części, zginęły wszystkie osoby znajdujące się na pokładzie - 94, oraz 25 mieszkańców budynku, kilkunastu jest rannych.
Na pokładzie samolotu razem z oficerami znajdowała się grupa dziennikarzy. Mieli relacjonować ćwiczenia wojskowe. Zaraz po starcie z międzynarodowego lotniska Mehrabad pilot samolotu Hercules C-130 poinformował o problemach z silnikiem i rozpoczął awaryjne lądowanie. Manewr ten z nieznanych przyczyn się nie powiódł.