LITWA
Pogarszające się nastroje mieszkańców
Dziewięć z dziesięciu mieszkańców Litwy uważa, że sytuacja w kraju w rzeczy samej pogarsza się, a polecaną rezerwę oszczędności w wysokości 3-6 tys. euro posiada tylko czwarta część mieszkańców. W ostatnich miesiącach mieszkańcy muszą stawiać czoła rekordowej inflacji, rosnącym rachunkom za energię, a także borykać się z nieprzywidzianymi wydatkami, co, zdaniem ekonomistów, wpływa na możliwości oszczędzania obywateli. Eksperci zaznaczają przy tym, że wpływ na pogarszające się nastroje ludzi ma skomplikowana sytuacja geopolityczna oraz jej wpływ na gospodarkę.
Szczyt inflacji mamy już za sobą?
Po tym, jak statystycy ogłosili, że w październiku roczna inflacja w kraju osiągnęła poziom 23,6 proc., analitycy pośpieszyli ogłosić, że oczekiwany szczyt inflacji został już osiągnięty i w przyszłości ma ona tylko obniżać się. W następnym roku można spodziewać się deflacji, czyli długotrwałego spadku cen. Ekonomiści przewidują, że w połowie 2023 roku inflacja będzie wynosiła 10 proc., a w końcu roku spadnie do mniej niż 5 proc. Według nich, ceny zaczną spadać jeszcze w tym roku i to bez względu na to, że okres bożonarodzeniowy to gorączkowy czas zakupów.
Amfibie i wodolot
Departament Ochrony Przeciwpożarowej i Ratownictwa (lit. PAGD) ogłosił, że za prawie 600 tys. euro planuje nabyć trzy ośmiokołowe wozy terenowe, amfibie oraz wodolot. Ten ostatni będzie kosztował najdrożej, czyli około 430 tys. euro. Przewiduje się, że amfibie i wodolot będzie wykorzystywany w dolnym biegu Niemna, gdzie znajdujące się obok miejscowości są często zalewane przez wodę i ludzi trzeba albo ewakuować, albo dostarczać im niezbędne produkty żywnościowe i wyświadczać inne usługi ratunkowe.
Bank próbek DNA krewnych bojowników
Centrum Badania Ludobójstwa oraz Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy (lit. LGGRTC) ogłosił zbieranie próbek DNA krewnych osób, które w czasie okupacji sowieckiej należały do ruchu oporu i bądź zginęły, bądź zaginęły bez wieści. Przewiduje się, że w banku wymazów DNA zgromadzi się nie mniej niż 30-40 tys. próbek. Potrzebne one będą do identyfikacji ludzi, którzy zginęli walcząc o wolność Litwy. Pracownicy Centrum zaapelowali do krewnych bojowników o wolność, którzy nie posiadają informacji o miejscu pochówku swych bliskich o dostarczenie próbek DNA.
„Park Mamuta” w dzielnicy Szeszkinia
W 2029 roku w wileńskiej dzielnicy Szeszkinia planuje się otwarcie „Parku Mamuta”. Ulokowanie go w rezerwacie szeszkińskim nie jest sprawą przypadku, gdyż właśnie w tym miejscu znaleziono najwięcej kości mamutów z epoki lodowcowej. Przypuszcza się, że właśnie w tym miejscu mogły przebywać te zwierzęta, które na skutek zmian klimatycznych wymarły. Powierzchnia geomorfologicznego rezerwatu w Szeszkini wynosi prawie 30 ha.
POLSKA
Eksplozje w miejscowości Przewodów
We wtorek po godz. 15 na terenie leżącej niedaleko od granicy z Ukrainą wsi Przewodów (powiat hrubieszowski, woj. lubelskie) spadł pocisk; w wyniku eksplozji śmierć poniosło dwóch obywateli Polski. Siły rosyjskie przeprowadziły we wtorek po południu zakrojony na szeroką skalę atak rakietowy na Ukrainę, wymierzony głównie w obiekty energetyczne. W nocnym oświadczeniu dla mediów prezydent Andrzej Duda powiedział, że „nie mamy w tej chwili żadnych jednoznacznych dowodów na to, kto wystrzelił rakietę, prowadzone są czynności śledcze”.
Tunel na Zakopiance oddany do ruchu
Tunel drogowy na trasie łączącej Kraków z Zakopanem, wydrążony pod górą Luboń Mały w ciągu drogi ekspresowej S7, został oddany do ruchu. Ten ponad 2 km obiekt inżynierski powstał między Naprawą a Skomielną Białą, w ramach budowy S7 na odcinku Lubień - Rabka-Zdrój.
Tunel pod górą Luboń Mały w Beskidzie Wyspowym posiada dwie komory (nitki), po jednej dla każdej jezdni, o długość 2058 m i wysokości 4,7 m. W obu nitkach wybudowano po dwa pasy ruchu oraz pas awaryjny, co daje możliwość realizacji trzeciego pasa ruchu w przyszłości.
Nie ma technicznej recesji
Główny Urząd Statystyczny potwierdził, że w październiku inflacja wyniosła 17,9 procent. Miesiąc do miesiąca ceny wzrosły o 1,8 procent. Duża w tym zasługa żywności. Na plusie były też paliwa. Według analityków z Banku Pekao S.A. widać oznaki hamowania inflacji bazowej. Zgodnie z oczekiwaniami, w III kwartale wyhamował PKB. Tempo wzrostu gospodarczego w ujęciu rocznym spadło z 5,8 proc. do 3,5 proc. W ujęciu kwartalnym PKB wzrósł o 0,9 proc., co wskazuje, że polska gospodarka obroniła się przed techniczną recesją. Jest lepiej niż przewidywali ekonomiści. Trudny będzie za to przyszły rok.
Bilety on-line do końca listopada
Środa, 30 listopada, będzie ostatnim dniem, kiedy będzie można kupić bilet długookresowy na stronie internetowej wtp.waw.pl. Narzędzie to pozwala na zakup biletów 30- i 90-dniowych oraz Biletów Seniora, a następnie jego aktywację w jednym z urządzeń dostępnych m. in. w biletomatach i Punktach Obsługi Pasażerów. Bilety nabyte w ten sposób będzie można aktywować do 28 lutego 2023 r.
ŚWIAT
Mija prawie 270 dni rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
Linia frontu w obwodzie chersońskim oparła się o rzekę Dniepr, a dalej biegnie przez Zaporoże, obwody doniecki i ługański oraz niewielką część charkowskiego. Najintensywniejsze działania toczą się obecnie w obwodzie donieckim i na pograniczu obwodów ługańskiego i charkowskiego, Zaporoże jest jednym z możliwych kierunków nowej ukraińskiej kontrofensywy.
Nikopol w obwodzie dniepropetrowskim, na południu Ukrainy, został kilkakrotnie ostrzelany przez wojska rosyjskie w nocy z czwartku na piątek; na miasto spadło ponad 40 pocisków — poinformował szef władz regionu Wałentyn Rezniczenko.
Jest nas już 8 miliardów
15 listopada 2022 roku liczba ludzi na świecie osiągnęła 8 miliardów osób. „Stanowi to kamień milowy w rozwoju ludzkości” – ocenia Organizacja Narodów Zjednoczonych. Sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres przestrzega jednak, że „jeśli nie zasypiemy ziejącej przepaści między globalnymi posiadaczami i nie posiadaczami, to zastaniemy 8-miliardowy świat pełen napięć i nieufności, kryzysów i konfliktów”.
ONZ oceniła, że ten bezprecedensowy wzrost wynika ze stopniowego wydłużania się długości życia ludzkiego dzięki poprawie zdrowia publicznego, żywienia, higieny osobistej i medycyny. Jest on również wynikiem wysokiego i utrzymującego się poziomu płodności w niektórych krajach.
Wybuch bombowy w Stambule
Wybuch na popularnej, zwłaszcza wśród turystów, handlowej ulicy w centrum Stambułu zabił co najmniej sześć osób. Ponad 80 zostało rannych. O przygotowanie zamachu oskarżono separatystyczną Partię Pracujących Kurdystanu (PKK). Jedna osoba została aresztowana, ma być odpowiedzialna za podłożenie bomby.
Protesty przeciwko lockdownom
Zbrojna policja stłumiła protesty przeciwko lockdownom covidowym w Kantonie na południu Chin. Protesty w ważnym ośrodku przemysłu i handlu zagranicznego określane są jako kolejny wyraz niezadowolenia społecznego wobec stosowanej przez władze Chin restrykcyjnej polityki „zero covid” i surowych środków zapobiegania pandemii.
Wiele obszarów zamieszkanej przez 1,8 mln ludzi dzielnicy Haizhu od końca października objętych jest lockdownem.
Wyrok śmierci w Iranie
Sąd w Iranie skazał na śmierć pierwszą osobę oskarżoną o udział w „zamieszkach”, które od dwóch miesięcy wstrząsają tym krajem. Inny stołeczny sąd skazał pięć osób na kary od 5 do 10 lat więzienia za „spiskowanie w celu popełnienia przestępstw przeciwko bezpieczeństwu narodowemu i zakłócanie porządku publicznego”. Są to sądy pierwszej instancji, więc skazani mogą się odwołać od ich wyroków.
Ponad 2 tysiące osób zostało oskarżonych w związku z zamieszkami, a co najmniej 20 osobom postawiono zarzuty zagrożone karą śmierci.
Brakuje podstawowych leków
Od kilku tygodni w bułgarskich aptekach brakuje leków i problem ten wywołuje poważne napięcia społeczne. Kto może sobie na to pozwolić, zamawia leki w sąsiednich krajach: Turcji, Grecji i Serbii, gdzie leki są tańsze. Inni po prostu czekają, chociaż dla potrzebujących insuliny lub leków na serce i jaskrę czekanie może okazać się fatalne w skutkach. Z ministerialnej listy leków, które powinny być dostępne w aptekach, 9 brakuje zupełnie, a 82 są trudno dostępne. Wśród przyczyn wymieniono zmniejszoną produkcję w Europie i w kraju, spowolnienie dostaw, zwiększony popyt i gromadzenie zapasów przez ludność.