W związku z zagrożeniem rozprzestrzeniania się koronawirusa na Litwie obowiązuje kwarantanna.
W przypadku wystąpienia objawów ostrego zapalenia górnych dróg oddechowych o pomoc medyczną należy się zwracać przez telefon. Nie należy udawać się do przychodni czy szpitali. Numer gorącej linii koronawirusowej – 1808
Pandemia COVID-19 już opanowała cały świat
Uwaga – koronawirus!!!
Wyludnione ulice, wyciszone szkoły i przedszkola, opustoszałe miejsca pracy, ziejące pustkami półki w supermarketach i ten paraliżujący strach przed wirusem, bo liczba zakażonych podstępnym koronawirusem nie tylko na całym świecie, lecz i w rodzinnym kraju stale rośnie… Niestety, to nie sceny z filmu science fiction, tylko gorzka rzeczywistość, która dzisiaj stała się udziałem każdego z nas.
Od poniedziałku Litwa jest objęta dwutygodniową kwarantanną, zamknęła granice. Taka decyzja zapadła w niedzielę, 15 marca, podczas nadzwyczajnego posiedzenia rządu Litwy. Gabinet ministrów postanowił, że w związku z kwarantanną obcokrajowcy nie będą mogli wjeżdżać na teren Litwy. Wyjątek stanowią rodziny obywateli litewskich i osoby mające zezwolenie na pobyt w naszym kraju, jak również dyplomaci. Osobny status mają żołnierze NATO. Osoby, które w tych dniach wjeżdżają do kraju, w tej liczbie obywatele Litwy, muszą być objęte obowiązkową 14-dniową kwarantanną.
Na Litwie ponad 30 osób jest zakażonych koronawirusem, jednak liczba ta z różną częstotliwością wspina się do góry. Dobrą wiadomością jest to, że pierwsza na Litwie pacjentka z koronawirusem wyzdrowiała i kilka dni temu została wypisana ze szpitala. Według ministra zdrowia Aurelijusa Verygi, tylko jeden przypadek zarażenia się wirusem „na miejscu”, pozostałe – wwiezione.
Na czas kwarantanny mieszkańcy kraju powinni dostosować się do nowych warunków życia, ograniczeń i zaleceń, ponieważ od postawy obywatelskiej i dojrzałego podejścia do zaistniałej sytuacji każdego z osobna w dużym stopniu zależy bezpieczeństwo i zdrowie nie tylko poszczególnych rodzin, lecz i wszystkich współobywateli. Ponadto należy pamiętać, że za nieprzestrzeganie nakazów wydanych przez rząd oraz ignorowanie kwarantanny będzie groziła odpowiedzialność administracyjna, a nawet karna.
W obliczu zagrożenia koronawirusem w kościołach nie będą sprawowane Msze św.
Nauczanie
12 marca litewski rząd – wzorem innych państw, m. in. Polski – podjął decyzję o odwołaniu do 27 marca wszystkich imprez masowych oraz zamknięciu przedszkoli, szkół i uczelni wyższych w kraju. Przez dwa najbliższe tygodnie nie będzie zajęć w placówkach edukacyjnych. Minister oświaty, nauki i sportu sprecyzował, że ponieważ proces edukacyjny został wstrzymany w samych placówkach, aczkolwiek kształcenie ma być prowadzone na odległość.
Pracodawcom zaleca się, aby zezwolili swoim pracownikom, którzy mają dzieci, na pracę zdalną. Jeżeli to nie jest możliwe, pracownikowi należy wydać zaświadczenie o zwolnieniu chorobowym. Można to również zrobić z datą wsteczną. Proponuje się, aby okres dwutygodniowej kwarantanny w placówkach oświatowych uznać za ferie dla uczniów.
– Dwa tygodnie potrwają ferie. W ciągu dwóch tygodni należy przygotować się, jeśli zajdzie taka potrzeba, do zorganizowania procesu edukacyjnego w inny sposób, zdalnie lub w innej formie – powiedział premier Saulius Skvernelis.
Ministerstwo oświaty ogłosiło, że przygotowało platformę edukacyjną zdalnego nauczania: (www.nsa.smm.lt/nuotolinis), która jest stale uzupełniana. Najbliższe dwa tygodnie nauczyciele mają wykorzystać na przygotowanie się do nauczania zdalnego i samokształcenia się. Na internetowych portalach zostały utworzone elektroniczne platformy edukacyjne, poprzez które nauczyciele mogą przesyłać zadania dla swoich uczniów online, jak np. „Eduka KLASE”. Są też przygotowywane seminaria online dla nauczycieli, tzw. webinary.
Pedagog Anna Pawiłowicz-Jaczys zaprosiła nauczycieli polskich szkół na Litwie do nowej grupy facebookowej „Polska Szkoła Wirtualna na Litwie”, gdzie chętni mogą się dzielić swoimi pomysłami. Ponieważ prawie wszystkie szkoły na Litwie korzystają z dziennika elektronicznego z informowaniem uczniów o tym, jakie zadania i kiedy mają być wykonane.
Młodzież – szczególnie maturzyści – mają czas, żeby nauczyć się pracować samodzielnie. Nauczyciele zapewniają, że będą dostępni dla konsultacji i telefonicznie, i online. Jeśli natomiast chodzi o dzieci młodsze, to tutaj z większym wyzwaniem stykają się rodzice, którzy muszą dopilnować swoje pociechy, aby regularnie wykonywały zadania domowe.
Obsługa lekarska
W związku z zagrożeniem koronawirusem szpitale ograniczyły planowane zabiegi, z wyjątkiem tych, których nie można przełożyć. W czasie kwarantanny praca wszystkich placówek lekarskich została zreorganizowana i obecnie ich podstawowa uwaga skupia się wyłącznie na świadczeniu pierwszej pomocy oraz tworzeniu drużyn mobilnych, których zadaniem jest przeprowadzenie testów na wykrycie koronawirusa. Przychodnie kraju zwracają się do mieszkańców, aby w czasie kwarantanny w sprawie dowolnych konsultacji nie przychodzili, tylko dzwonili na wskazane numery.
Centralna Przychodnia Rejonu Wileńskiego apeluje do swych pacjentów, aby w przypadkach zaistnienia potrzeby świadczenia pomocy medycznej, w kwestiach dotyczących kontynuowania leczenia czy zwolnień lekarskich zwracali się do swych lekarzy rodzinnych dzwoniąc pod nr: 8 (5) 247 82 32; 8 (5) 247 0001 i 8 (5) 247 0027.
W dziesięciu samorządach kraju – Wilna, Kowna, Kłajpedy, Szawli, Poniewieża, Mariampola, Taurogów, Telsz, Olity i Uciany – otwarto mobilne punkty badań na obecność koronawirusa, w których przybyłym samodzielnie pacjentom wykonywane są testy na COVID-19. W Wilnie takie punkty otwarto na parkingu „Statyk ir važiuok” przy al. Savanorių 124, drugi na parkingu „Statyk ir važiuok” przy V. Gerulaičio 1 (koło centrum biznesowego „Technopolis”), a trzeci w razie potrzeby ma pojawić się na parkingu przy plaży Wołokumpie 1.
Pobieranie próbek w punktach mobilnych odbywa się zgodnie z ściśle określoną procedurą, tylko po otrzymaniu skierowania od specjalisty. Po skierowanie można zwracać się dzwoniąc na numer infolinii 1808, gdy się ma objawy ostrej infekcji dróg oddechowych – nagle wystąpił co najmniej jeden z następujących objawów: gorączka, kaszel lub trudności w oddychaniu po powrocie z innego kraju lub kontakcie z potwierdzonym lub możliwym nosicielem COVID-19.
W takim przypadku należy zadzwonić na infolinię 1808. Wtedy konsultant podejmie decyzję, czy należy zbadać pacjenta. Jeśli tak, koordynator punktu mobilnego skontaktuje się z pacjentem, podając godzinę i adres, dokąd powinien przybyć. Pacjent musi być przygotowany na podanie danych osobowych, w tym kodu osobowego
Należy pamiętać, że nie wolno przyjeżdżać do punktu taksówką lub transportem publicznym, a tylko własnym samochodem lub poprosić o pomoc krewnych. Samorząd jest gotowy zaoferować przejazd specjalnie przystosowanym autobusem. Specjaliści pobiorą próbki do badania (z nosa i gardła), gdy pacjent będzie siedział w samochodzie.
Udając się do punktu mobilnego, należy mieć przy sobie dokument tożsamości, a także kartkę z zapisanym numerem telefonu komórkowego, którą należy umieścić we wskazanym przez koordynatora miejscu w samochodzie – kontakt będzie jednym ze sposobów weryfikacji tożsamości pacjenta.
Po pobraniu próbki pacjent powinien wrócić do domu i poczekać na bezpłatny wynik testu. O wyniku badania koordynator poinformuje w ciągu 24 godzin.
W czasie kwarantanny zakazane zostało odwiedzanie chorych w placówkach medycznych, wstrzymano internetową rejestrację wizyt lekarskich, otwarto natomiast rejestrację do zdalnego świadczenia opieki lekarskiej. Nie odwołano, jedynie zreorganizowano szczepienia według wcześniej ustalonych harmonogramów. Nie zostanie przerwana opieka medyczna świadczona dla ciężarnych kobiet. Ich wizyty u lekarzy we wskazanych placówkach będą wyznaczane w odpowiednich godzinach.
Pracownicy placówek medycznych ograniczyli odwiedzanie chorych w ich domach. Wyjątek stanowią usługi związane ze świadczeniem pomocy paliatywnej.
Handel i praca
Instytucjom państwowym i samorządowym, a także przedsiębiorstwom państwowym w czasie kwarantanny zaleca się wprowadzić pracę zdalną. Takie zalecenia skierowane są również do sektora prywatnego.
W czasie kwarantanny w całym kraju nie mogą działać bary i restauracje ani sklepy, z wyjątkiem spożywczych, aptek, sklepów zoologicznych i optycznych. Restauracje, bary i inne lokale gastronomiczne będą mogły sprzedawać jedzenie tylko na wynos lub z dostawą. Zamknięte pozostają również salony fryzjerskie i kosmetyczne, sanatoria, ośrodki rekreacyjne, z wyjątkiem indywidualnych usług rehabilitacyjnych związanych z leczeniem. Targowiska prowadzą handel wyłącznie artykułami spożywczymi. Zamknęły drzwi biura notarialne, banki zalecają swoim klientom korzystanie z e-bankowości.
Handlowe sieci spożywcze zapewniają, że będą czynne, jednak niektóre z nich skracają godziny pracy. O skróconym dniu pracy już poinformowały sieci handlowe: „Maxima”, „Rimi”, „Iki”, „Lidl”. Rzecznik prasowy sieci „Norfa” zakomunikował, że na razie sklepy tej sieci będą czynne jak zawsze.
„Maxima” i „Lidl” będą czynne od godziny 9.00 do 20.00; „Iki” i „Rimi” – od godz. 8.00 do 20.00. Kilka sklepów „dyżurnych” sieci „Rimi” (w Wilnie w Miasteczku Północnym) są otwarte od godz. 8.00 do 22.00.
Klienci sklepów są zachęcani do dezynfekowania rąk i używania jednorazowych rękawiczek, które można znaleźć przy wózkach i koszykach na zakupy. Tam, gdzie istnieje taka możliwość, proszeni są o korzystanie z kas samoobsługowych, by unikać kontaktu ze sprzedawcami i zachować odpowiednią odległość od innych klientów. Zaleca się korzystanie z płatności bezgotówkowych.
Kasy w sklepach są dezynfekowane co trzy godziny, kasy samoobsługowe – co godzinę, natomiast różne inne rzeczy, jak wózki, koszyki, uchwyty, czytniki kart są odkażane pięć razy dziennie. Przedstawiciele sieci handlowych zapewniają, że nie powinno zabraknąć towarów na półkach sklepowych, ponieważ przepływ towarów nie został ograniczony. Niemniej jednak w związku ze zwiększającą się liczbą klientów, pracownicy nie zdążają dostarczać niektórych produktów, toteż czasowo towar może być niedostępny.
Usługi poczty
Poczta Litewska zapowiedziała, że oprócz podstawowych, z pewnymi ograniczeniami, nadal będzie świadczyć mieszkańcom usługi, takie jak: dostarczanie emerytur i świadczeń, przesyłek kurierskich osobom, które kupiły niezbędne artykuły za pośrednictwem sklepów internetowych. Urzędy pocztowe nadal będą przyjmowały płatności gotówkowe i przelewy, prenumeratę prasową, dostarczały adresatom paczki i listy.
Jednakże liczba klientów w każdym oddziale pocztowym będzie ograniczana, co oznacza, że w pomieszczeniu jednocześnie będzie mogło znajdować się tyle osób, ile jest punktów obsługi klienta.
Usługi nie będą tymczasowo dostępne w oddziale „PayPost”. Na pocztach sprzedawane będą wyłącznie znaczki pocztowe i opakowania. Listonosze nie będą obsługiwali klientów w ich mieszkaniach i domach. Bezpośrednio, a dokładnie „do progu” klientom będą dostarczane emerytury, zasiłki i dokumenty proceduralne. Listy, prenumerata oraz mniejsze przesyłki będą wrzucane do skrzynek pocztowych. Paczki, które nie mieszczą się w skrzynce pocztowej, nie będą dostarczane do domu klientów, tylko na pocztę lub, jeśli to możliwe, do samoobsługowych terminali, informując klientów SMS-em lub wiadomością w formie pisemnej.
Przesyłki kurierskie w czasie kwarantanny dostarczane są wyłącznie „pod drzwi”, ponieważ kurierzy nie będą obsługiwali klientów wewnątrz mieszkania.
Poczta Litewska apeluje do mieszkańców kraju, aby pod żadnym warunkiem nie otwierali drzwi pracownikom pocztowym, jeżeli w domu są osoby odizolowane z powodu wirusa. Zaleca się wysyłać paczki za pomocą terminali LP EXPRESS, które działają 24/7. Aby ograniczyć kontakt, radzą korzystać z e-samoobsługi w przypadku przesyłek z domu: www.manosiuntos.post.lt.
Na podstawie L24.lt, BNS, ELTA
Na zdjęciach: opustoszałe centrum stolicy – znaczy mieszkańcy stosują się do porad lekarzy oraz władz i pozostają w domach;
kierowcy transportu publicznego jednorazowych biletów nie sprzedają
Fot. Teresa Worobiej, Jan Lewicki
Jak uchronić się przed koronawirusem:
* często myć ręce ciepłą wodą i mydłem przez 20 do 40 sekund (mycie rąk wodą i mydłem stanowi skuteczniejszą ochronę niż środki do dezynfekcji rąk na bazie alkoholu);
* unikać dotykania twarzy i oczu rękami;
* przestrzegać etykiety kaszlu, kichania (kaszlać lub kichać pod przykryciem jednorazowej serwetki lub wnętrza zgiętego łokcia);
* przestrzegać bezpieczeństwa przygotowania żywności (szczególnie przy użyciu surowego mięsa, jajek);
* unikać bliskiego kontaktu ze wszystkimi, kto ma objawy chorób układu oddechowego, takie jak kaszel, kichanie;
* regularnie wietrzyć pomieszczenia, co najmniej raz na godzinę;
* czyścić na mokro meble i inne twarde powierzchnie, dodatkowo dezynfekować klamki i inne często dotykane części (poręcze, oparcia itp.);
* unikać masowych zgromadzeń.