Ceremonia państwowego pochówku dowódców i uczestników Powstania Styczniowego w Wilnie
LITWA
Ceremonia państwowego pochówku dowódców i uczestników Powstania Styczniowego w Wilnie
Dziękujemy za ofiarę i wolność
„Nie ma bowiem nic ukrytego, co by nie wyszło na jaw, ani nic tajemnego, co by się nie stało wiadome” – tymi słowami, zaczerpniętymi z Pisma Świętego, rozpoczął swe przemówienie Gitanas Nausėda, prezydent Litwy, podczas nabożeństwa żałobnego w intencji dowódców i uczestników Powstania Styczniowego. Pogrzeb doczesnych prochów 20 bohaterów, odkrytych podczas wykopalisk archeologicznych na Górze Giedymina w 2017 roku, odbył się 22 listopada i miał charakter państwowy. Wzięły w nim udział pary prezydenckie Polski i Litwy – Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda oraz Gitanas Nausėda i Diana Nausėdienė, także premier Polski Mateusz Morawiecki, wicepremier Białorusi Ihar Pietryszenko, przedstawiciele rządów i parlamentów Litwy, Polski, Łotwy i Ukrainy.
Pogrzeb przywódców powstania generała Zygmunta Sierakowskiego, Wincentego Konstantego Kalinowskiego oraz 18 powstańców: Bolesława Kołyszki, ks. Rajmunda Ziemackiego, Juliana Leśniewskiego, Alberta Laskowicza, Józefa Jabłońskiego, Karola Sipowicza, Władysława Nikolai, Jana Beńkowskiego, Edwarda Czaplińskiego, Mieczysława Dormanowskiego, Ignacego Zdanowicza, Jakuba Czechana, Kazimierza Syczuka, Henryka Makowieckiego, braci Aleksandra i Józefa Rewkowskich, Tytusa Dalewskiego, Jana Marczewskiego, których tożsamość została ustalona w trakcie badań antropologicznych.
W imię Boga za wolność naszą i waszą
WYPOWIEDZI ŚWIADKÓW POCHÓWKU BOHATERÓW POWSTANIA STYCZNIOWEGO
Dr Irena MIKŁASZEWICZ, wykładowca na Filii Uniwersytetu w Białymstoku w Wilnie:
Godny pochówek powstańców jest jednym z najważniejszych wydarzeń ostatnich 30 lat na Litwie. Poszłam dzisiaj na Mszę św. w ich intencji i uświadomiłam sobie, że to byli nasi przodkowie, którzy ginęli; nieraz młodzi ludzie, którzy nie szczędzili swego życia. Towarzyszyłam im, gdy byli przeniesieni z Pałacu Władców do katedry. Na placu Katedralnym były pustki, tylko służby, policja wojskowa i coraz większa grupa Białorusinów z biało-czerwono-białymi flagami. Od rana, od godziny ósmej, stali i czekali, często z małymi dziećmi opatulonymi we flagi. Widocznie dla nich to było bardzo ważne, wszak nie mają wolności… My, po trzydziestu latach, przestaliśmy ją cenić i, możliwe, że przestaliśmy cenić tych, którzy za wolność ginęli. Pozostały frazesy, mówimy o tym młodzieży na lekcjach, ale nie jestem pewna, czy tak naprawdę do końca rozumiemy wagę wolności. Jestem wdzięczna Białorusinom za ich świadectwo, bo gdyby nie oni, to z rana plac Katedralny byłby pusty.
Deklaracja w sprawie oświaty
W Warszawie podpisana została dwustronna deklaracja w sprawie oświaty polskiej mniejszości narodowej na Litwie i edukacji litewskiej mniejszości w Polsce. Strony zobowiązały się do systematycznego monitorowania jakości edukacji polskiej mniejszości narodowej na Litwie oraz wzrostu jakości edukacji litewskiej mniejszości narodowej w Polsce. Zgodnie z deklaracją, dokonana zostanie analiza możliwych sposobów organizacji egzaminu maturalnego z języka polskiego jako ojczystego na poziomie państwowym na Litwie. Wzmacniana będzie współpraca polskich i litewskich instytucji odpowiedzialnych za organizację egzaminów państwowych. Strona litewska zobowiązała się zapewnić podręczniki w języku ojczystym dla uczniów szkół z polskim językiem nauczania.
Polka – doradczynią premiera
Leokadia Poczykowska została mianowana na stanowisko doradcy premiera Litwy Sauliusa Skvernelisa, będzie doradzała w kwestiach dotyczących rolnictwa.
Poczykowska – działaczka mniejszości polskiej na Litwie, polityk. W latach 1995-2004 była merem rejonu wileńskiego, w latach 2004-2008 – posłanką na Sejm RL. W latach 2012-2014 była wiceministrem rolnictwa z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie. Od roku 2014 doradzała ministrowi rolnictwa, a odtąd będzie doradcą szefa litewskiego rządu Sauliusa Skvernelisa.
Lista i życiorysy morderców z Ponar
Po skandalicznej i kontrowersyjnej książce Rūty Vanagaitė „Musiškiai” (Nasi), dotyczącej udziału Litwinów w mordowaniu Żydów w Ponarach, światło dzienne ujrzało kolejne opracowanie na ten temat autorstwa historyka Arūnasa Bubnysa. Opracowanie powstało na zamówienie Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy. Książka pt. „Vokiečių saugumo policijos ir SD Vilniaus ypatingasis būrys” jest ciekawa chociażby z tego powodu, że po raz pierwszy upublicznione zostały nazwiska katów – 17 oficerów i ich 84 podkomendnych. W książce zawarte są też życiorysy morderców oraz geneza powstania specjalnego oddziału, którego zadaniem była fizyczna zagłada osób narodowości żydowskiej. Swoistą ciekawostką jest fakt, że zwyrodnialcy, wśród których było wiele osób bezrobotnych, za solidnie wykonaną robotę, otrzymali mieszkania w prestiżowych dzielnicach Wilna.
Naprawa hybrydów kusi młodzież
Jeszcze nie tak dawno hybrydowe samochody były traktowane jako nieprawdopodobna wizja przyszłości. Obecnie zyskują one na popularności i coraz częściej można je spotkać na drogach litewskich. Ogólnoświatowy trend, by zmniejszyć zanieczyszczenie środowiska z powodu m. in. spalin, spowodował większy popyt i zainteresowanie samochodami hybrydowymi. W związku z tą tendencją wzrosło zapotrzebowanie na specjalistów, potrafiących obsługiwać i naprawiać samochody nowej generacji. Zakłady naprawcze kuszą nowo upieczonych specjalistów, obiecując im gaże w wysokości tysiąca euro „na ręce”.
Trudno dostępne dane o właścicielach spółek
Dane o właścicielach spółek na Litwie nie są dostępne i uzyskać je z „Registrų centras” nie jest sprawą zgoła łatwą, co negatywnie wyróżnia Litwę spośród innych krajów regionu bałtyckiego i nordyckiego. Do takich wniosków doszli eksperci litewskiego oddziału organizacji pozarządowej, której podstawowym przeznaczeniem jest zwalczanie korupcji.
POLSKA
VII Zaduszki Wileńskie w Olsztynie z udziałem „Mejszagolanek”
Piękniejszej na tym świecie nie ma ziemi
Towarzystwo Przyjaciół Wilna i Ziemi Wileńskiej w Olsztynie, na którego czele stoi młody prezes Piotr Bojarski swoją działalnością wykracza poza obszar lokalny. Zrzesza nie tylko starsze pokolenie Kresowian, ale zaciąga w swe szeregi młodzież. I to z powodzeniem. W kalendarzu udanych przedsięwzięć stałe miejsce mają Zaduszki Wileńskie.
Listopadowa zaduma sprzyja organizowaniu spotkań połączonych ze wspominkami. W tym celu właśnie powstały Zaduszki Wileńskie. Mają za zadanie przywołać z pamięci tych, co na Kresach zostali, na których grobach zapala się w ten sposób symboliczny znicz, bo przecież to, że tak wielu musiało wyjechać, nie znaczy, że zapomnieć. Klimat zaduszkowych wspomnień jest osnuty wokół ważnych wydarzeń historycznych, co roku innych.
Wzorzec męża stanu
Obchody 100. rocznicy urodzin Ryszarda Kaczorowskiego, ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie, odbyły się w Warszawie. Pozostanie w pamięci potomnych jako wzorzec męża stanu – napisał prezydent Andrzej Duda w liście skierowanym do uczestników uroczystości w Zamku Królewskim.
Górnicy na Jasnej Górze
Górnicy po raz 29. przybyli na Jasną Górę w Częstochowie z doroczną pielgrzymką. W tym roku towarzyszyło im hasło: „Jasnogórska Matko, obdarzaj łaskami polskie górnictwo”. Tradycyjnie pielgrzymka jest organizowana przed przypadającym 4 grudnia świętem patronki górników – św. Barbary – i rozpoczyna się przy kościele pod wezwaniem tej świętej, nieopodal Jasnej Góry.
Zatrważająca statystyka
Zwiększa się zachorowalność na nowotwory w Polsce, choruje już co najmniej 1 mln Polaków. Na najnowsze, jeszcze nierefundowane, leki onkologiczne należałoby wydać około 1 mld zł rocznie – wynika z najnowszego raportu ekspertów Uczelni Łazarskiego.
Starania o wpisanie na listę
Muzeum Gdańska podejmie starania, aby kultura carillonowa w Gdańsku została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Tradycja tego instrumentu w mieście nad Motławą sięga XVI w. Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce posiadającym czynne carillony.
Nietypowe mistrzostwa
20 zespołów z uczelni medycznych z całej Polski weźmie udział w trzeciej edycji Mistrzostw Polski w Szyciu Chirurgicznym, które odbędą się w piątek (29 listopada br.) w Zielonej Górze. Pomysłodawca dr n. med. Paweł Jarmużek, kierujący Katedrą Chorób Układu Nerwowego Collegium Medicum Uniwersytetu Zielonogórskiego przypomniał, że celem wydarzenia jest podnoszenie praktycznej wiedzy na temat technik szycia chirurgicznego oraz integracja środowisk studenckich z całego kraju.
Promocja nauk ścisłych
330 uczniów z Białegostoku i kilku innych podlaskich miast rozpoczęło zajęcia w ramach Podlaskiego Uniwersytetu Dziecięcego – projektu edukacyjnego Politechniki Białostockiej. Jednym z jego głównych celów jest popularyzacja w przystępnej formie nauk ścisłych. Podlaski Uniwersytet Dziecięcy (PUD) działa od jedenastu lat.
ŚWIAT
Odcięta od świata, niedostępna dla kobiet, tajemnicza Republika Mnichów (1)
Święta Góra, czyli prawosławny Watykan
O istnieniu żywego muzeum wschodniej tradycji chrześcijaństwa nie wiedziałem prawie nic. Udałem się tam za namową mego młodszego towarzysza podróży, który jest praktykującym prawosławnym i raz na Świętej Górze Athos, bo o niej mowa, już był. Wiedziony zwykłą ludzką ciekawością udałem się w intrygującą podróż, co już na samym początku nie było łatwe, gdyż jako wyznawca innej wiary, musiałem dość długo czekać na zezwolenie. Jednak to, co zobaczyłem na miejscu, zaskoczyło i kompletnie zdezorientowało…
W pielgrzymkową podróż wyruszyliśmy wynajętym w Salonikach (drugie co do wielkości miasto w Grecji) małolitrażowym modelem fiata. Mały samochodzik dzielnie pokonywał serpentynę górskich dróg, gdzie na poboczach, mimo tego, że październik odliczał swoje ostatnie dni, stały jeszcze ule z pszczołami i wypasały się kozy. Co prawda, miodobranie widocznie też dobiegło końca, gdyż widzieliśmy jak jeden z pszczelarzy ustawiał ule na ruchomej platformie.
Sankcje w projekcie budżetu
Sankcje na firmy uczestniczące w budowie Nord Stream 2 (NS2) wpisano do projektu amerykańskiej ustawy o budżecie resortu obrony na rok finansowy 2020. Chociaż projekt Nord Stream 2 znajduje się już w końcowej fazie, to – jak oceniają eksperci – wycofanie się z niego w tym momencie z powodu zagrożenia sankcjami specjalistycznych firm ze Szwajcarii i Włoch miałoby poważne konsekwencje.
Łatwe zwycięstwo
Dotychczasowy prezydent Rumunii Klaus Iohannis, wywodzący się z Partii Narodowo-Liberalnej (PNL), wygrał II turę wyborów prezydenckich, zdobywając od 64 do 66,5 proc. głosów. Iohannis zwyciężył z łatwością i zgodnie z oczekiwaniami, a jego rywalka, była premier Viorica Dancila, kandydatka Partii Socjaldemokratycznej (PSD), uzyskała około 33 do 36 proc. głosów.
Szpiegowska afera
Prezydent Serbii Aleksandar Vučić potwierdził, że serbskie służby wywiadowcze wpadły na trop zakrojonej na szeroką skalę afery szpiegowskiej Rosji. Oba kraje łączą silne polityczne, kulturowe i ekonomiczne relacje. Serbskie siły zbrojne korzystają z rosyjskich technologii, śmigłowców i czołgów. Belgrad jest również uzależniony od dostaw rosyjskiej ropy i gazu.
Rodzinny rząd
Nowy prezydent Sri Lanki Gottabaja Radźpaksa wyznaczył nowy 15-osobowy rząd tymczasowy, w tym swego brata jako premiera. Mahinda Radźpaksa, były prezydent Sri Lanki, został zaprzysiężony jako premier, minister finansów i polityki rozwoju gospodarczego. Starszy brat nowego prezydenta, Szamal, został ministrem rolnictwa, nawadniania i spraw wewnętrznych.
Warunek USA
Turcja powinna się pozbyć świeżo nabytych w Rosji systemów rakietowych S-400, jeśli rzeczywiście zależy jej na wyjściu z impasu w relacjach dwustronnych ze Stanami Zjednoczonymi – ocenił wysoko postawiony przedstawiciel Departamentu Stanu.
Rosyjskie kanały zawieszone
Władze łotewskie ogłosiły, że zawieszają pozwolenie na nadawanie programów dziewięciu rosyjskojęzycznych kanałów telewizyjnych, ponieważ są one kontrolowane przez multimilionera Jurija Kowalczuka, który uchodzi za „bankiera” Władimira Putina. Wobec Kowalczuka Unia Europejska zastosowała sankcje w związku z konfliktem zbrojnym we wschodniej Ukrainie.