Szkoły z Litwy i Polski wspólnie obchodzą 100-lecie niepodległości
Patriotyczne impresje uczniów
Młodzież ze szkół rejonu wileńskiego i solecznickiego wspólnie z kolegami z Częstochowy i okolic rozpoczęła obchody 100. rocznicy odzyskania niepodległości. Uczniowie pod kierunkiem swoich nauczycieli w ciągu całego roku zrealizują projekt kulturalno-artystyczny, który zostanie sfinalizowany 11 listopada 2018 roku.
Inicjatorkami współpracy młodzieży z Polski i Litwy są specjalistki z Kuratorium Oświaty w Katowicach Delegatury w Częstochowie, a mianowicie – dyrektor Alicja Janowska i wizytator Anita Imiołek. Pomysł napisania międzynarodowego projektu pt. Patriotyczne Impresje podsunął ks. Ryszard Umański, proboszcz parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Częstochowie, prezes Stowarzyszenia „Kresy”. Kapłan od wielu lat zaprasza młodzież ze szkół Wileńszczyzny na kolonie do Polski, współpracuje z samorządami rejonu wileńskiego i solecznickiego, organizuje wsparcie dla szkół na tych terenach. Patronat nad projektem i jego finansowanie objęło Ministerstwo Edukacji Narodowej RP.
Projekt jest kilkuetapowy i zawiera różne zadania, nad którymi uczniowie pracują wspólnie z kolegami z Polski. Współpraca obejmuje również dwa spotkania: jedno (już się odbyło) 11 listopada 2017 na Litwie, w Wilnie i okolicach; drugie – 11 listopada 2018 roku – w Częstochowie i okolicach.
– Zauważyliśmy, że szkołom brakuje współpracy. A ponieważ i Polska, i Litwa w roku 2018 obchodzą 100. rocznicę odzyskania niepodległości, więc postanowiliśmy zorganizować współpracę szkół na poziomie międzynarodowym. Nauczy¬ciele i młodzież od lat przygotowują podobne uroczystości w swoich placówkach, więc warto dzielić się doświadczeniem: uruchomić wyobraźnię i wyzwolić emocje – dzieliły się swoimi spostrzeżeniami Anita Imiołek i Alicja Janowska.
Zaangażowane w projekcie szkoły pracują parami: Gimnazjum im. św. Kazimierza w Miednikach ze Szkołą Podstawową Nr 8 w Częstochowie; Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Bezdanach ze Szkołą Podstawową Nr 52 w Częstochowie; Gimnazjum im. Tadeusza Konwickiego w Bujwidzach z Zespołem Szkolno-Przedszkolnym Nr 1 w Rędzinach; Szkoła Podstawowa im. św. Faustyny Kowalskiej w Rzeszy ze Szkołą Podstawową w Poraju; Gimnazjum im. Michała Balińskiego w Jaszunach z Zespołem Szkolno-Przedszkolnym w Mykanowie; Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego w Solecznikach ze Szkołą Podstawową we Wrzosowej.
Film i zdjęcie bohaterów
Pierwszy etap pracy, wyznaczony na ten rok, przebiega pt. „Z filmowym przewodnikiem po niepodległości”. Każda szkoła robi swój film nt. niepodległości. Żeby dobrze zrealizować filmowe zadanie, uczniowie z Litwy i Polski mieli warsztaty w Domu Kultury Polskiej w Wilnie, które poprowadził artysta plastyk z Częstochowy Janusz Koniecki.
– Młodzież ma różne pomysły. Jedni zastanawiają się nad patriotyzmem, a inni podchodzą do pewnego wycinka z historii niepodległościowej, a jeszcze inni – odnajdują historie związane z ich miejscowością. To jest 12 różnych niezależnych pomysłów – tłumaczą panie Alicja i Anita.
W przyszłym roku młodzież zajmie się fotografią z czasów odzyskiwania niepodległości. Każda szkoła zaprezentuje dwie fotografie – jedną archiwalną, drugą – odtworzoną. Współczesna młodzież ma się przebrać i sfotografować w taki sposób, żeby wiernie odtworzyć archiwalny obraz. Powstanie 12 fotografii, odtwarzających te sprzed 100 lat.
Na przykład, młodzież z Miednik odnalazła wśród mieszkańców gminy działacza z czasów odzyskiwania niepodległości. Jest to Józef Łukaszewicz, który pochodził z Bykówki, miejscowości położonej obecnie na litewsko-białoruskiej granicy.
– Uczniowie z Miednik chętnie angażują się do różnych projektów. Bohater, którego chcemy przedstawić w filmie, pochodził z naszej gminy. Dane o nim znaleźliśmy w szkolnym muzeum krajoznawczym. Zachowały się nawet dzienniki, które prowadziły jego siostry. Józef Łukaszewicz urodził się w roku 1863, uczył się w gimnazjum w Wilnie, potem wyjechał na studia do Petersburga, gdzie związał się z organizacją rewolucjonistów rosyjskich dążącą do obalenia caratu „Wola Ludu” (ros. „Narodnaja wola”). Swoją działalność w organizacji traktował jako formę walki za Polskę, która, jak wiemy, była podzielona między trzema zaborcami. 18,5 lat spędził w więzieniu, tam pracował naukowo: pisał książki, wspomnienia, listy. Potem wrócił do Wilna, do rodzinnej Bykówki – w rozmowie z „Tygodnikiem” opowiadała Ludmiła Kuzborska, polonistka z Miednik. Natomiast uczennice z klasy IIIG Gabriela Boroszko i Wiktoria Jurewicz twierdzą, że dobrze by było, gdyby takie ciekawe projekty trwały jak najdłużej.
Szkolne partnerstwo
Oprócz tych dwóch zadań są wyznaczone działania artystyczne dla poszczególnych szkół. Żeby je wykonać, placówki muszą pracować w partnerstwie. Każda para szkół ma zadanie o charakterze patriotycznym: mural (wykonuje szkoła w Miednikach ze SP Nr 8 w Częstochowie), patriotyczne karaoke (Bezdany i SP Nr 52 w Częstochowie), gra dydaktyczna „Szlakiem Niepodległości” (Bujwidze i Rędziny), kartka na Dzień Niepodległości (szkoła w Rzeszy i Poraju), orkiestra na 100-lecie niepodległości (Jaszuny i Mykanów), tańce narodowe (Soleczniki i Wrzosowa).
Jak podkreślają organizatorki, prezentacja tych zadań odbędzie się za rok, gdy uczestnicy projektu spotkają się na obchodach 100. rocznicy odzyskania niepodległości w Częstochowie.
– Planujemy wyjść z programem artystycznym do mieszkańców Częstochowy. Np. wydamy przygotowane przez uczniów kartki i będziemy je rozdawać przechodniom. Chcemy, żeby zagrała wspólna orkiestra uczniów z Polski i Litwy. Może uda się nam uruchomić w Częstochowie śpiewająco-grający tramwaj. Młodzież, która ułoży tańce, poprowadzi w polonezie społeczność polską przez Aleje NMP w Częstochowie. Byłby to korowód z katedry na Jasną Górę – dzielą się planami panie Alicja i Anita.
Lekcja historii, geografii i polskiego
Tegoroczne święto niepodległości, 11 Listopada, młodzież z Polski spędziła na Litwie w gronie uczniów ze szkół partnerskich. Młodzi Polacy zwiedzili Wilno, wzięli udział w uroczystościach na Rossie. Gościli też w szkołach, z którymi współpracują. Uczniowie z Polski po raz pierwszy przybyli na Litwę. Z lekcji historii znają wspólne dzieje obu krajów, dlatego nie było pytań ani wątpliwości, skąd się wzięli Polacy na Litwie. Młodzi szybko znaleźli ze sobą wspólny język, a nauczycielki cieszyły się, że uczniowie mieli ciekawą lekcję historii, geografii, polskiego.
– Gościliśmy w Jaszunach. Ludzie tworzący tę placówkę, są bardzo otwarci i życzliwi. Obejrzeliśmy piękną akademię patriotyczną. Trudno przekazać w słowach, jakie wywołała w nas emocje. Doświadczyliśmy, jak ważną rolę odgrywa patriotyzm w kwestii wychowania dzieci i młodzieży – dzieliła się spostrzeżeniami Lidia Kiedrzynek, dyrektor szkoły w Mykanowie. Natomiast Adrianna Tyrek, z klasy IIB tej szkoły cieszyła się z możliwości współpracy z młodzieżą z Litwy i twierdziła, że podobne projekty ubogacają.
– Jesteśmy wzruszeni i zaskoczeni tym, jak polska młodzież na Litwie kultywuje i pielęgnuje polskie tradycje – zauważył Bartłomiej Rozenberg, uczeń z Rędzin. Młodzież z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego Nr 1 w Rędzinach gościła w Bujwidzach, gdzie, jak podkreśliła, doświadczyła prawdziwej polskiej gościnności.
– Przez ostatnie lata byliśmy zachłyśnięci tym, co oferuje nam Zachód, i zapomnieliśmy o tym, co ojczyste, co stanowi naszą tożsamość. Myślę, że moi uczniowie podczas tego projektu mogą w namacalny sposób poznać, co znaczy kochać Ojczyznę – powiedziała Agnieszka Radecka, dyrektor placówki w Rędzinach.
Natomiast Łucja Dudojć, nauczycielka z Solecznik zwróciła uwagę, że dzięki temu projektowi poznać się mogą nie tylko uczniowie z Litwy i Polski, ale też młodzież różnych szkół z Wileńszczyzny.
– Nigdy nie byłam w szkole w Bezdanach czy Bujwidzach, a projekt stwarza możliwość odwiedzenia tych szkół. Cieszymy się, że Polska nas połączyła, i że Dzień Niepodległości w następnym roku spędzimy w Częstochowie – w rozmowie z „Tygodnikiem” powiedziała nauczycielka z solecznickiego gimnazjum.
Teresa Worobiej
Na zdjęciu: wspólne projekty sprzyjają zacieśnianiu więzi i umożliwiają ciekawe wyjazdy
Fot. autorka