Współpraca Polski i Litwy w zachowaniu dziedzictwa kulturowego
W trosce o zabytki sakralne
W ubiegłym tygodniu w Wilnie obradowała Polsko-Litewska Grupy Ekspertów ds. Zachowania Dziedzictwa Kulturowego. W ciągu dwóch dni eksperci poruszyli temat współpracy i wspólnych projektów renowacji zabytków kultury, odwiedzili też poszczególne obiekty, m. in. Kaplicę Ostrobramską, kościoły – franciszkański dominikański i bernardyński. Obradom przewodniczyli wiceministrowie kultury Polski i Litwy Jarosław Sellin i Renaldas Augustinavičius.
Jednym z poruszonych przez ekspertów tematów były przyszłe prace konserwatorskie w Kaplicy Ostrobramskiej. Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej Jarosław Sellin zaznaczył, że strona polska powinna być informowana o planach związanych z jej renowacją, a także uczestniczyć w realizacji tych prac.
– Dla wszystkich jest oczywiste, że to miejsce jest ważne dla obu naszych narodów, i wydaje się oczywiste, że jeżeli są jakieś plany związane z renowacją tego miejsca, to strona polska powinna być informowana o tym i też powinna współuczestniczyć w realizacji tych planów – powiedział Jarosław Sellin. Podkreślił przy tym, że strona polska wystąpiła z inicjatywą powołania dziewięcioosobowej komisji eksperckiej, w której skład weszłoby po trzech przedstawicieli resortów kultury Polski i Litwy oraz archidiecezji wileńskiej.
Podczas posiedzenia polsko-litewskiej grupy ekspertów do spraw zachowania dziedzictwa kulturowego omówiono też kontynuację finansowanych, w większości przez Polskę, prac badawczych i konserwatorskich w trzech wileńskich kościołach: pw. Wniebowzięcia NMP (przy ul. Trockiej), pw. śś. Franciszka i Bernarda i pw. Ducha Świętego. W tej ostatniej świątyni od października 2016 roku wykonano prewencyjne prace ochronne i badawcze organów, jednych z najznakomitszych w Wilnie. Planowane jest ich odnowienie. Eksperci odwiedzili te świątynie i zapoznali się z prowadzonymi w nich pracami.
Podczas obrad mówiono też o planowanych pracach na cmentarzu na Rossie, w polskiej kwaterze wojskowej na Cmentarzu Antokolskim, a także o upamiętnieniu w Ponarach ofiar nazizmu – zarówno Żydów, jak i Polaków. Wiceminister Sellin podkreślił, że strona litewska jest coraz bardziej otwarta na korzystanie z doświadczenia polskich konserwatorów, i na to, aby Polska przyznawała środki na odnawianie wileńskich obiektów sakralnych.
W ostatnich latach, przy współpracy resortów kultury Polski i Litwy, urzeczywistniono wiele innych wspólnych projektów – we wrześniu 2016 roku na wileńskiej starówce, na skrzyżowaniu ulic Bakszty i O. Šimaite, odsłonięto tablice informacyjne, poświęcone polskiemu nobliście Czesławowi Miłoszowi. W tym samym miejscu odsłonięto schody im. Miłosza, z fragmentami wierszy poety w języku polskim i litewskim.
Litwa i Polska zamierzają stworzyć szlak kulturowy „Europa Jagiellonów” z certyfikatem szlaków Europejskiej Rady Kultury. Ponadto pomyślnie urzeczywistniany jest trzeci etap projektu „Ostbalticum” – przy współpracy polskich i litewskich ekspertów przygotowano wyjątkowo cenny archeologiczny inwentarz guberni kowieńskiej, który w 1907 roku w Telszach sporządził Michał Eustachy Brensztain (tom wydany w językach polskim, litewskim i angielskim). Kontynuowany jest też wspólny projekt „Zatrocze”. W jego ramach w pałacu w Zatroczu przy współpracy z polskimi muzeami organizowane są wystawy. Kolejne – już 11. posiedzenie polsko-litewskiej grupy ekspertów ds. zachowania dziedzictwa kulturowego odbędzie się w Polsce.
PAP, ELTA, inf. wł.
Na zdjęciu: chyba głównym tematem rózmów były możliwe prace konserwatorskie w Kaplicy Ostrobramskie.
W kolejnym numerze „Tygodnika” zamieścimy wywiad z wiceministrem Jarosławem Sellinem