Jubileuszowa – XXV Olimpiada Literatury i Języka Polskiego
Laury za humanistyczne pasje
Barbara Mikulewicz, uczennica Gimnazjum im. Jana Pawła II została zdobywczynią pierwszego miejsca w tegorocznej Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego. Już po raz 25. wyłoniono 10 uczniów, którzy za niespełna miesiąc będą reprezentowali Litwę na ogólnopolskich zmaganiach ze słowem w Warszawie.
Trzeci etap jubileuszowej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego odbył się na Litewskim Uniwersytecie Edukologicznym, gdzie w ciągu dwóch dni, 19-20 marca, 29 uczniów klas 11 i 12 ze szkół polskich Wilna, rejonu wileńskiego, solecznickiego, trockiego i święciańskiego stanęło do rywalizacji z języka ojczystego. Z kolei podsumowanie – ogłoszenie laureatów i wręczenie nagród – odbyło się w Szkole Średniej im. Szymona Konarskiego w Wilnie, której dyrektor Teresa Michajłowicz przed 25 laty zainicjowała to polonistyczne przedsięwzięcie na Litwie.
Olimpiadę z języka polskiego przyjęło się nazywać „Świętem Mowy Ojczystej”. W ciągu ćwierćwiecza w OLiJP udział wzięło 1000 uczestników, 250 osób reprezentowało Litwę na zmaganiach w Polsce.
Sukces i osiągnięcie
Uczniowie mieli dwa dni na rywalizację o przyznanie miejsc na podium oraz wyróżnień. Pierwszy dzień przebiegał pod znakiem rozprawek, na których napisanie uczniowie mieli 4 godziny. Komisję tworzyło grono wykładowców wileńskich polonistyk – Litewskiego Uniwersytetu Edukologicznego oraz Uniwersytetu Wileńskiego: przewodnicząca doc. dr Barbara Dwilewicz, doc. dr Irena Masojć, dr Henryka Sokołowska, dr Józef Szostakowski, dr Halina Turkiewicz, dr Irena Fedorowicz, dr Kinga Geben, dr Teresa Dalecka. W skład komisji weszły także przedstawicielki Głównego Komitetu Ogólnopolskiej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Warszawie – honorowa przewodnicząca prof. dr hab. Teresa Kostkiewiczowa oraz sekretarz naukowy dr Magdalena Adamczyk.
„Bądźcie wierni swoim humanistycznym pasjom” – te słowa Teresa Kostkiewiczowa nieraz kierowała do uczestników. Profesor nazwała Olimpiadę Literatury i Języka Polskiego wielkim osiągnięciem i sukcesem środowiska polskiego na Litwie.
Niestety, wciąż słabszą stroną uczniów pozostaje strona pisemna – nikt nie zdobył z wypracowania maksymalnej liczby punktów (40). W niektórych pracach zdarzały się też błędy językowe, czy też niepoprawnie użyta konstrukcja zdań. Barbara Dwilewicz podkreśliła, że wykładowcy obu polonistyk myślą o tym, aby w przyszłości zorganizować zajęcia dla przyszłych uczestników olimpiady i ich nauczycieli. Apelowała do przedstawicieli różnych organizacji o wsparcie finansowe na ten pomysł.
W odpowiedziach ustnych wybór tematów był dość zróżnicowany – pochodzenie, style, leksykografia, funkcja perswazyjna w reklamie, kilka wypowiedzi dotyczących komunikacji językowych w Internecie. Najpopularniejszym tematem wśród odpowiedzi ustnych była etykieta językowa.
Zdominowało Wilno
„Tym osobom się powiodło, ale dzięki wielkiej pracy i poświęceniu” – powiedziała dr Barbara Dwilewicz, ogłaszając dziesiątkę zwycięzców, wśród których dominowali uczniowie szkół stolicy. Aż 8 z dziesięciu miejsc przypadło w udziale uczniom z Wilna.
„Zwycięstwo dla mnie – to ogromna niespodzianka oraz wielkie szczęście i radość. Byłam pewna, że inni są lepsi ode mnie” – w taki sposób zareagowała na ogłoszone wyniki Barbara Mikulewicz, podkreślając, że myśli o humanistycznym kierunku studiów w Polsce. Słowa wdzięczności skierowała do swojej polonistki, która nie tylko poświęciła jej wiele czasu, lecz zawsze podtrzymywała na duchu, wspierała, uczyła, że nie należy załamywać się niepowodzeniami.
Elżbieta Zacharewicz przyznaje, że przygotowanie do olimpiady wymagało wiele wysiłku i ze strony nauczyciela, i – przede wszystkim – ucznia. „Nauczyciel podchodzi do sprawy z punktu widzenia zawodowca, natomiast uczeń staje przed ogromnym zadaniem przeczytania wielu tekstów i opracowań, a te często są trudne nawet dla studentów. Później dochodzi nauczenie się tego wszystkiego – żmudne spotkania, dyskusje, wyjaśnianie” – mówiła nauczycielka, która zorganizowała dla uczennicy spotkania z byłymi laureatami olimpiady, a którzy udzielili jej cennych wskazówek. Pani Elżbieta twierdzi, że na olimpiadę pracował cały sztab ludzi. „W znalezieniu odpowiednich opracowań pomagali także moi byli uczniowie, którzy studiują w Warszawie, a którzy wypożyczali w bibliotece odpowiednie opracowania, robili kopie potrzebnych artykułów” – opowiadała nauczycielka.
Wyróżniają się na tle innych
„Pamiętam słowa polonistki Anny Gulbinowicz, że uczniów, którzy mogą brać udział w olimpiadzie z języka polskiego od razu widać. Dostrzegłam Basię, gdy rozpoczęła edukację w gimnazjum i od razu powiedziałam jej, że w klasie III będziemy się szykowały do olimpiady, na co chętnie przystała” – dzieliła się swoimi spostrzeżeniami pani Elżbieta, podkreślając, że obie z uczennicą od września żyją olimpiadą. Nauczycielka zwróciła uwagę, że inni uczniowie w szkole też są bardzo inteligentni i zdolni, ale w Basi jest „iskra”, która zapala w niej zamiłowanie do literatury, czytania i żmudnej pracy.
„Zawsze, szczególnie, gdy było ciężko, powtarzałyśmy z Basią za Herbertem: Idź wyprostowany, spośród tych, co na kolanach…! Z kolei drugim naszym hasłem były słowa św. Ignacego z Loyoli „Pracuj tak, jakby wszystko zależało od ciebie, ale pamiętaj, że wszystko zależy od Pana”, takie rozwinięcie benedyktyńskiego „ora et labora”. Znam innych uczniów, którzy uplasowali się wśród laureatów. Są oni nieprzeciętni, niezwykle zdolni, cudowne osobowości. A my z Basią wśród nich” – nie kryła wzruszenia nauczycielka, podkreślając, że uczennicę wyróżnia skromność – cecha, która – jej zdaniem – przypomina podopiecznemu, że wciąż nie ma 100-procentowej wiedzy i dlatego coraz więcej i intensywniej pracuje.
Deszcz nagród
W murach Szkoły Średniej im. Sz. Konarskiego w Wilnie spotkało się liczne grono osób, które od lat patronuje olimpiadzie i ją organizuje. Dzięki patronatowi placówek dyplomatycznych Rzeczypospolitej Polskiej – Ambasady RP, Wydziału Konsularnego, Instytutu Polskiego w Wilnie oraz polskich organizacji działających na Litwie – Związku Polaków na Litwie, Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, Stowarzyszeniu Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”, a także samorządów rejonu wileńskiego, solecznickiego oraz m. Wilna, laureaci oraz uczestnicy otrzymali nagrody, m.in. w postaci sprzętu komputerowego, odtwarzaczy muzyki, czy też środków finansowych.
Uroczystość zaszczycili posłowie frakcji AWPL w Sejmie Litwy – Wanda Krawczonok, wiceprezes frakcji, Michał Mackiewicz, prezes Związku Polaków na Litwie, Jarosław Narkiewicz, wicemarszałek Sejmu. Wanda Krawczonok wręczyła upominki laureatom od frakcji Sejmu oraz nagrody pieniężne w imieniu prezesa AWPL Waldemara Tomaszewskiego, przekazując także od niego gratulacje dla zwycięzców.
Wśród grona gości, którzy nagradzali laureatów i składali im gratulacje byli m.in.: Stanisław Cygnarowski, Radca-Minister, Konsul Generalny, kierownik Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Wilnie, poseł Michał Mackiewicz, prezes ZPL, Edyta Tamošiunaite, wiceminister oświaty i nauki, Algirdas Sakevičius, dyrektor Centrum Nieformalnego Kształcenia Uczniów, Krystyna Dzierżyńska, wiceprezes „Macierzy Szkolnej”, radny miasta Wilna z ramienia AWPL Artur Ludkowski, dyrektor Domu Kultury Polskiej w Wilnie. Na uroczystości obecna była także Alicja Barbara Kosinskiene, była wieloletnia organizatorka olimpiady, specjalistka z Ministerstwa Oświaty i Nauki.
Uznanie dla nauczycieli i organizatorów
Uhonorowani zostali także nauczyciele – poloniści, którzy szykowali uczniów do olimpiady. Wiceminister Edyta Tamošiunaite wyróżniła dyplomami uznania Ministerstwa Oświaty i Nauki Litwy cztery osoby, które od lat kurują Olimpiadę Literatury i Języka Polskiego: prof. dr hab. Teresę Kostkiewiczową, prof. dr. hab. Tomasza Chachulskiego z Komitetu Organizacyjnego OLiJP w Warszawie, Teresę Michajłowicz, dyrektor Szkoły Średniej im. Sz. Konarskiego, inicjatorkę powołania OLiJP na gruncie wileńskim oraz Gintautasa Kundrotasa, dziekana filologii Litewskiego Uniwersytetu Edukologicznego.
Wszystkim uczestnikom olimpiady i ich nauczycielom nagrody przyznali przedstawiciele władz samorządów Wilna i rejonów podstołecznych. Wicemer rejonu wileńskiego Gabriel Jan Mincewicz oraz Lilia Andruszkiewicz, kierownik Wydziału Oświaty wręczyli nagrody w imieniu mer Marii Rekść laureatom i uczestnikom z rejonu wileńskiego. Wicemer podkreślił przy tym, że dwaj uczniowie z rejonu, którzy znaleźli się w gronie laureatów, otrzymają dodatkową nagrodę – wyjazd z pielgrzymką do Rzymu na kanonizację bł. Jana Pawła II.
Gratulacje i nagrody uczestnikom rejonu solecznickiego wręczył mer Zdzisław Palewicz i kierownik Wydziału Oświaty Regina Markiewicz. Uczniom ze stolicy gratulowali – Džeraldas Dagys, kierownik Wydziału Oświaty miejskiego samorządu oraz specjalistka Gracjana Jagiełło. Również uczniom z Trok i Podbrodzia przekazali nagrody przedstawiciele z samorządu trockiego i święciańskiego.
Inne pokolenie
Uczniowie Szkoły Średniej im. Sz. Konarskiego w Wilnie zaprezentowali gościom przedstawienie „Szkolne obrazki”. Humorystyczne scenki, wzięte z życia uczniów, zostały podsumowane refleksją nt. zawodu polonisty oraz podziękowaniem nauczycielowi języka polskiego. Spektakl został wyreżyserowany przez nauczycielkę Beatę Kowalewską wraz z wychowawczyniami klas 11.
Podczas jubileuszowej olimpiady z języka polskiego nie sposób było nie odwołać się do wspomnień, wydarzeń i osób, które organizowały pierwsze językowe zmagania. Teresa Michajłowicz, obecnie dyrektor „Konarskiego”, zaś przed laty specjalistka w Ministerstwie Oświaty i Nauki, zanim zaczęła organizować pierwszą olimpiadę, postanowiła zbadać grunt i zorganizować „Święto Mowy Ojczystej”. „Zainteresowanie było duże, dlatego stwierdziliśmy, że warto pomyśleć o wyższym poziomie – olimpiadzie” – wspominała pani Teresa, podkreślając, że od pierwszych lat profesorowie z Polski – Tomasz Chachulski i Teresa Kostkiewiczowa – objęli ją patronatem.
„Teraz czuję satysfakcję, że wrzucone wówczas ziarno tak pięknie wykiełkowało i nikt go nie zaprzepaścił. Cieszę się, że uczniowie chętnie biorą udział” – dzieliła się spostrzeżeniami dyrektor, podkreślając, że teraz uczniowie są bardziej obeznani, w doborze materiałów, znalezieniu bibliografii z pomocy przychodzą technologie informacyjne, zaś pierwsi uczestnicy na pewno im pozazdrościliby.
Właśnie wielu uczniów, którzy przez lata tak zafascynowali się językiem polskim, że znajdowali się w gronie laureatów, wykorzystali najwyższą nagrodę, jaką jest indeks Warszawskiej Alma Mater. Po ukończeniu studiów polonistycznych podjęli pracę w polskich szkołach na Litwie, a teraz szykują młodzież do olimpiady.
Teresa Worobiej
Na zdjęciu: „posiadający wielką pasję, bystrzy, inteligentni i – co dzisiaj jest cechą dość rzadką – „pochłaniający” książki”;
Fot. autorka
Laureaci XXV Olimpiady Literatury i Języka Polskiego:
I miejsce
Barbara Mikulewicz, klasa GIII, Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie (nauczycielka Elżbieta Zacharewicz);
II miejsce:
Apolinary Klonowski, klasa 11, Szkoła Średnia im. Szymona Konarskiego w Wilnie (nauczycielka Lucyna Jaglińska);
Krzysztof Szejbak, klasa 11, Szkoła Średnia im. Szymona Konarskiego w Wilnie (nauczycielka Lucyna Jaglińska);
III miejsce:
Dominika Mieczkowska, klasa III, Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie (nauczycielka Teresa Król);
Łukasz Mikielewicz, klasa IV, Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie (nauczycielka Aldona Sudenis);
Agata Gabriela Gornatkiewicz, klasa IV, Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie (nauczycielka Anna Jasińska);
Wyróżnienia:
Agata Sadowska, klasa 12, Szkoła Średnia im. św. St. Kostki w Podbrzeziu, rejon wileński (nauczycielka Anna Bartoszko); Łukasz Zagubowicz, klasa GIII, Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie (nauczycielka Stanisława Wielisiejczyk); Eryk Tatol, klasa 12, Szkoła Średnia im. Wł. Syrokomli w Wilnie (nauczycielka Irena Matoszko); Agnieszka Balinskyte, klasa 11, Szkoła Średnia im. J. Lelewela w Wilnie (nauczyciel Oswald Kuźmicki).