Koło ZPL w Dziewieniszkach – jedne z pierwszych w Solecznickiem
7 stycznia br. w Dziewieniskiej Sali Imprez odbyło się uroczyste spotkanie członków lokalnych kół Związku Polaków na Litwie działających na terenie starostwa dziewieniskiego, poświęcone 25-leciu założenia polskiej organizacji.
Jedno z pierwszych kół Solecznickiego Oddziału Rejonowego Związku Polaków na Litwie, pod kierownictwem Józefa Masiana, powstało w 1989 roku w Dziewieniszkach. Miejscowi Polacy od samego początku nie byli tylko biernymi obserwatorami odradzającego się polskiego życia społecznego na Wileńszczyźnie, lecz aktywnymi jego uczestnikami.
W grupie inicjatywnej organizacji pozarządowej znalazło się niemało nauczycieli Dziewieniskiej Szkoły Średniej. Pierwsze lata działalności koła były szczególnie ważne dla organizacji. Związkowcy włożyli niemało wysiłków w celu promowania polskiej szkoły w Dziewieniszkach. Pedagodzy doskonale zdawali i zdają sobie sprawę, że przyszłością organizacji, społeczności miasteczka, jego tradycji jest właśnie młodzież.
– Nasza praca nie poszła na marne. Już w połowie lat 90. polska szkoła w Dziewieniszkach rozwinęła się do stopnia pełnowartościowej placówki oświatowej, w której uczniowie pobierają naukę w języku ojczystym od pierwszej do maturalnej klasy. Do naszego koła należą nie tylko pedagodzy szkoły i pracownicy starostwa, ale też zwykli mieszkańcy miasta – powiedziała Władysława Kuczyńska, była prezes koła ZPL w Dziewieniszkach.
Z biegiem lat na ziemi dziewieniskiej pomimo koła w Dziewieniszkach (prezes Danuta Sobol) powstały koła ZPL w Jurgielanach (prezes Lena Bicic) i Miłkunach (prezes Alina Niewierkiewicz), założone przy miejscowych szkołach. Do trzech kół należy obecnie 100 członków.
W 2006 roku lokalne koło ZPL, jako jedne z pierwszych w rejonie solecznickim, otrzymało własną siedzibę. Jeden z pokoi budynku administracji starostwa dziewieniskiego został przekazany na potrzeby organizacji społecznej, zaś przy wsparciu Zarządu Związku Polaków na Litwie umeblowany oraz wyposażony w niezbędny sprzęt biurowy. Siedziba służy członkom organizacji zarówno do spotkań roboczych jak i okazjonalnych – bożonarodzeniowych, wielkanocnych oraz uczczenia polskich świąt narodowych. W 2011 roku swoją siedzibę otrzymało także koło w Jurgielanach.
Znaczącym wydarzeniem w życiu zarówno organizacji polskiej, jak też całej gminy dziewieniskiej stało się nadanie w 2008 roku polskiej szkole średniej w Dziewieniszkach imienia Adama Mickiewicza. Będąc dokładnym, należałoby powiedzieć przywrócenie, bowiem do 1939 roku dziewieniska placówka nosiła imię Wieszcza. Do dzisiaj w Dziewieniszkach chronią pamięć o Władysławie Soroce, pierwszym dyrektorze Publicznej Szkoły Powszechnej stopnia trzeciego im. Adama Mickiewicza w Dziewieniszkach. W latach dwudziestolecia międzywojennego fundatorem szkoły był wójt gminy Michał Mackiewicz, natomiast architektem i kierownikiem budowy J. Radziun. W pracach budowlanych, co godne odnotowania, czynny udział brali mieszkańcy miasteczka i okolic, wykonując tzw. szermierkę – pracę społeczną.
Od ośmiu lat Dziewieniszki posiadają własny herb i flagę, w czym jest wielka zasługa miejscowego koła ZPL. Właśnie polska organizacja wystąpiła wówczas z inicjatywą uzyskania herbu miasteczka. Idea znalazła poparcie jak u starościny gminy Czesławy Marcinkiewicz, tak też u władz rejonowych. Wykonanie projektu herbu powierzono Juozasowi Galkusowi. Artysta wykonał dwa projekty przyszłego herbu: na jednym były umieszczone dwa dęby, na drugim – dwie podkowy. Zadaniem heraldyka było ukazanie na herbie jedności dwóch narodów zamieszkałych w Dziewieniszkach – Polaków i Litwinów. Ostatecznie wybór padł na projekt z dwiema podkowami. Tak więc Dziewieniszki zostały czwartą po Solecznikach, Ejszyszkach i Jaszunach miejscowością w rejonie solecznickim posiadającą insygnia władzy lokalnej.
Od 2006 starostwo w Dziewieniszach oraz gminne koła ZPL wiążą dobre więzi współpracy ze starostwem powiatowym w Radomiu, o stały rozwój których czule dba starosta gminy dziewieniskiej pani Czesława Marcinkiewicz. Kontakty partnerskie służą wymianie w dziedzinie zarządzania i administracji, a także wymianie grup dzieci i młodzieży, osób dorosłych. Dzięki tej współpracy co roku dzieci z placówek oświatowych gminy dziewieniskiej na Święta Bożego Narodzenia i na Wielkanoc otrzymują okolicznościowe prezenty. Paczki żywnościowe docierają też do niezamożnych mieszkańców i rodzin gminy.
Pomimo Radomia zrzeszeni w ZPL mieszkańcy Ziemi Dziewieniskiej współpracują ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska” Oddział w Łomży, Caritasem Archidiecezji Łódzkiej, Urzędem Komunikacji Elektronicznej z Warszawy, Zespołem Szkół Samochodowo-Budowlanych w Częstochowie, Stowarzyszeniem „Odra-Niemen” z Wrocławia, Stowarzyszeniem „Promujmy Kozłowo” oraz Rycerzami Kolumba z Radomia.
Uczestniczący w dziewieniskim spotkaniu prezes Solecznickiego Oddziału Rejonowego Związku Polaków na Litwie, mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz oraz wicemer rejonu solecznickiego Andrzej Andruszkiewicz ciepłymi słowami pogratulowali z okazji jubileuszu i podziękowali za aktywną pracę społeczną na rzecz ZPL.
– Polskość na Ziemi Dziewieniskiej otrzymała nowe życie dzięki waszemu wysiłkowi. To jest fakt, jak również i to, że ZPL stał się dla każdego z nas taką organizacją, którą możemy nazwać swoją drugą Matką. Za ubiegłe ćwierć wieku wiele wspólnie osiągnęliśmy, lecz nadal warto pamiętać o tym, że bez poczucia narodowości nie sposób jest godnie żyć i być godnym człowiekiem – powiedział w Dziewieniszkach Zdzisław Palewicz.
Prezes Solecznickiego Oddziału Rejonowego ZPL podczas spotkania odznaczył w imieniu organizacji listami dziękczynnymi najaktywniejszych i najbardziej zasłużonych członków kół z Dziewieniszek, Jurgielan i Miłkun. Ubarwieniem świątecznego spotkania stał się program koncertowy, w którym swoje artystyczne umiejętności zademonstrowali nie tylko uczniowie Dziewieniskiej Szkoły Średniej im. A. Mickiewicza, ale też dorośli członkowie kół ZPL, którzy gwarno i wesoło, ubrani w szaty przebierańców, pozdrowili wszystkich ze Świętami Bożego Narodzenia i Nowego Roku.
Andrzej Kołosowski
Na zdjęciach: na Ziemi Dziewieniskiej zawsze było dużo ludzi, którym zależało na jej rozkwicie; poświęcenia flagi w 2006 roku.