Z konferencji prasowej AWPL

Wyzwania litewskiej prezydencji

„Przewodnictwo naszego kraju w Unii Europejskiej powinno być aktywne i wypaść efektywnie” – zaznaczył europoseł Waldemar Tomaszewski, przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie. Wraz z pierwszym dniem lipca Litwa na najbliższe sześć miesięcy przejęła ster przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej, co – zdaniem europarlamentarzysty – daje szansę na pozytywne rozwiązanie tak ważnych spraw, jak wyrównanie dopłat unijnych rolnikom, czy też problemu bezpieczeństwa energetycznego.

W dniu 1 lipca br. Akcja Wyborcza Polaków na Litwie w Sejmie RL zorganizowała konferencję prasową, podczas której poruszono kwestie priorytetów prezydencji w Unii, projektów ustaw zgłaszanych przez posłów AWPL, zwrotu ziemi, czy też spraw mniejszości narodowych. W konferencji udział wzięli przewodniczący AWPL – Waldemar Tomaszewski oraz starosta frakcji AWPL w Sejmie RL – Rita Tamašuniene.

„Przewodniczymy Unii jako pierwsi z krajów bałtyckich, a kolejna taka okazja może wypaść dopiero za 14 lat” – zauważył Tomaszewski, wymieniając wśród priorytetów prezydencji wzrost gospodarczy, zbilansowanie budżetu, walkę z bezrobociem oraz Partnerstwo Wschodnie, zakładające współpracę z krajami byłego Związku Radzieckiego: Białorusią, Ukrainą, Mołdawią, Gruzją, Azerbejdżanem, Armenią. „Litwa, jako kraj postsowiecki, potrafi lepiej zrozumieć sytuację tych krajów, ich mentalność oraz dążenie do partnerstwa krajów wschodnich z UE” – mówił europoseł.

Okazja do wyrównania dopłat

Waldemar Tomaszewski podkreślił, że – obok spraw kluczowych dla całej Europy – istotne jest podczas przewodnictwa w UE określenie własnych preferencji, które dawałyby jak najlepsze wykorzystanie prezydencji dla samej Litwy. Jedną z najbardziej palących kwestii przewodniczący AWPL nazwał konieczność zwiększenia dopłat bezpośrednich dla rolników na Litwie. Niedawno Parlament Europejski podjął decyzję o stopniowym zwiększaniu dopłat bezpośrednich dla krajów, które otrzymują najmniejsze dopłaty. Jednakże decyzji nie poparła jeszcze ani Komisja Europejska, ani Rada Unii Europejskiej. W obecnej sytuacji, gdy Litwa objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, nadarza się okazja dodatkowej możliwości walki o zwiększenie dopłat.

„Prezydencję w UE powinniśmy wykorzystać przynajmniej na zmniejszenie różnicy w dopłatach bezpośrednich dla rolników. Obecnie Litwa znajduje się na przedostatnim miejscu wśród krajów UE pod względem wielkości dopłat. Różnica między największymi a najmniejszymi dotacjami wynosi 500 proc.” – mówił Tomaszewski, zaznaczając, że dysproporcja ta przeczy europejskiemu Traktatowi, który zakłada równość wszystkich członków Unii. Prezydencja stwarza Litwie możliwości zrealizowania zasady równości w tej kwestii.

Bezpieczeństwo energetyczne

Wśród ważkich kwestii, które podczas prezydencji Litwy w Radzie UE powinny znaleźć rozwiązanie, Tomaszewski wymienił bezpieczeństwo energetyczne, w tym – politykę bezpieczeństwa jądrowego.

„Wiemy, że w okolicy ok. 40 km od Wilna, w Ostrowcu, na Białorusi powstaje elektrownia atomowa, druga – niedaleko Taurogów. W tej dziedzinie mamy wiele do zrobienia: należałoby wypracować wspólne dokumenty, by kraje musiały uzgadniać budowę takich obiektów z państwami sąsiednimi – tłumaczył Tomaszewski, podkreślając, że Litwa powinna wykorzystać prezydencję także do zakwestionowania przyszłości energetyki jądrowej na naszym kontynencie. „Wiele krajów wycofuje się z energetyki atomowej, znajdując inne źródła energii. Bowiem nikt nie chce siedzieć na „beczce z prochem” i czekać na podobną tragedię, jaka się wydarzyła np. w Japonii” – skonstatował europoseł.

Zaakceptowano propozycje AWPL

Na konferencji posłowie poruszyli kwestie ustaw, których projekty – zgłaszane przez AWPL – zostały przyjęte przez Sejm, zwrotu ziemi, czy też rozwiązania problemów mniejszości narodowych. Rita Tamašuniene podkreśliła, że AWPL porozumiała się z koalicjantami w sprawach dotyczących rozwiązywania problemów społecznych, czy też zwiększania zarobków osobom o najmniejszych dochodach. Jedne z najważniejszych poprawek – przyjęte przez Sejm przed tygodniem – dotyczą zwiększenia nieopodatkowanego minimum dochodowego do 570 litów oraz ulg dla osób wychowujących dzieci. Zmiany te wpłyną korzystnie na osoby o najmniejszych dochodach.

Znaczącym krokiem było zaaprobowanie przez Sejm RL propozycji AWPL zmniejszenia podatków na usługi turystyczne. Program AWPL podkreśla, że gospodarka państwowa powinna mieć kilka priorytetowych gałęzi, których rozwój ma być pobudzany zróżnicowaniem podatkowym. Jedną z podstawowych gałęzi gospodarki litewskiej powinna być turystyka, która w przyszłości może generować znacznie większe wpływy do budżetu państwa.

„W porównaniu z innymi państwami UE, zakres jak i ceny naszych usług turystycznych nie są konkurencyjne. Powinniśmy wykorzystać wszystkie zalety naszego kraju, starać się kształtować jego wizerunek i na wszelkie sposoby pobudzać turystykę” – powiedziała podczas obrad Rita Tamašuniene, starosta frakcji AWPL w Sejmie, ciesząc się, że propozycja ta spotkała się z poparciem.

Tamašuniene podkreśliła, że w roku 2012, gdy stosowano zmniejszoną taryfę VAT na usługi hotelarskie, z sektora usług turystycznych do budżetu państwa trafiło o 20 procent więcej niż po zwiększeniu podatków. Zdaniem starosty frakcji, pobudzanie rozwoju turystyki w kraju przyczyni się również do spadku bezrobocia, gdyż tylko w wymienionym roku w sektorze turystycznym liczba miejsc pracy wzrosła o 5,4 proc.

Uwzględnić rekomendacje OBWE

Podczas obrad przewodniczący AWPL odniósł się do przyjętej w kraju koncepcji wyborczej, której dokument będzie stanowił podstawę do przyjęcia odpowiednich Ustaw dotyczących wyborów. Waldemar Tomaszewski zaznaczył, że w dokumencie nie uwzględniono wszystkich uwag i zastrzeżeń zgłoszonych przez ekspertów z Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE, którzy niedawno mieli spotkanie w litewskim Sejmie. Mianowicie, nie uwzględniono propozycji zmniejszenia progu wyborczego dla partii regionalnych i mniejszości narodowych, używania podczas wyborów języka mniejszości narodowych, czy też przeanalizowania dysproporcji między okręgami wyborczymi. Niemniej jednak wyraził nadzieję, iż podczas proponowania poszczególnych ustaw, zastrzeżenia te zostaną uwzględnione, a stosowne poprawki już zostały opracowane przez frakcję AWPL.

Hamowanie realizacji programu

Przygotowane przez resort rolnictwa poprawki do Ustawy o zwrocie ziemi, niestety, zostały przez Sejm odrzucone. Przewidywały one dodatkowo możliwość rekompensaty za niezwróconą ziemię w mieście w postaci działek leśnych, których w naszym kraju nie brakuje. Decydujące okazały się tutaj głosy partii rządzącej „Porządek i Sprawiedliwość” oraz opozycyjnych konserwatystów, którzy również cynicznie nie poparli projektu, mimo że w swoim programie przewidują podobne rozwiązania. Jednak, jak zaznaczył Tomaszewski, jeszcze tego samego dnia na radzie koalicyjnej odwoła się do powyższego, tak ważnego dla byłych właścicieli ziemi, tematu, aby już we wrześniu ponownie głosować za poprawkami. Według informacji, które posiada redakcja, przewodniczącemu AWPL udało się przekonać premiera i koalicjantów i otrzymać zapewnienie o poparciu projektu na jesiennej sesji.

Zachowania niektórych polityków rządzącej koalicji (takich jak minister kultury Šarunas Birutis) nie rokują pozytywnych rozwiązań w sprawach dotyczących mniejszości narodowych, jak pisownia nazwisk, czy redakcja Ustawy o mniejszościach narodowych. W pewnym stopniu kompromituje to rząd, który zobowiązał się w swoich programach do rozstrzygnięcia tych kwestii. Jak zaznaczył W. Tomaszewski, działania niektórych polityków koalicji w sprawie realizacji wyżej wymienionych punktów programu rządu nie są dynamiczne, a wręcz hamujące, więc nie pozostaje nic innego jak aktywnie żądać realizacji programowych zobowiązań. W przeciwnym razie AWPL powróci do rozważenia możliwości opuszczenia koalicji.

Teresa Worobiej

Na zdjęciu: zdaniem AWPL podczas prezydencji Litwy w UE należy określić priorytety, które pozwolą na maksymalne wykorzystanie przewodnictwa.
Fot. autorka

<<<Wstecz