Akcenty wileńskie w Lublinie
W świątecznym dniu – 11 Listopada – w Lublinie, mieście uważanym za pierwszą stolicę Niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej, wszystkie drogi prowadziły na Plac Litewski. Tutaj odbyła się piękna uroczystość świąteczna, w której też wzięła udział delegacja z Wilna.
Wilnianie, wraz z przedstawicielami Oddziału Lubelskiego Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, złożyli kwiaty u stóp pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz przy Pomniku Nieznanego Żołnierza. W godzinach wieczornych w kościele pw. Świętej Rodziny odbył się wernisaż wystawy fotograficznej wileńskiego kronikarza Jerzego Karpowicza pt. „Miejsca Pamięci Narodowej na Ziemi Wileńskiej”.
Plac Litewski w centrum wydarzeń
To w Lublinie w nocy z 6 na 7 listopada 1918 roku powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej. Centrum wydarzeń, związanych z jego powołaniem i przejmowaniem władzy od Austriaków, znajdowało się właśnie na Placu Litewskim. Siedzibą rządu był pałac Lubomirskich. Tam, w dzisiejszej auli wydziału politologii UMCS, odbyło się pierwsze posiedzenie gabinetu Ignacego Daszyńskiego. Natomiast 11 Listopada na Placu Katedralnym odbyła się Msza św. za pomyślność Republiki. Tego samego dnia Rada Regencyjna przekazała władzę nad wojskiem Józefowi Piłsudskiemu. Wojska niemieckie zaczęły opuszczać tereny Królestwa Polskiego. W Lublinie oczekiwano na przybycie Marszałka…
Majestatyczny pomnik Marszałka
Naczelnik Państwa Polskiego jest tu uwieczniony godnie – majestatyczny pomnik Marszałka Piłsudskiego na swej ulubionej Kasztance – wznosi się ponad inne pamiętne miejsca placu. U jego stóp odbywają się uroczyste akademie, wręczenie nagród wojskowych, poczet sztandarowy, salwy. Wśród niekończącego się potoku organizacji, składających kwiaty i wieńce, znalazły się też organizacje kresowe – Stowarzyszenie Miłośników Wilna i Grodna, Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej. Prezesem Oddziału Lubelskiego Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej od lat jest Krystyna Patera, z rodu Romerów. Pani Krystyna oraz jej syn Waldemar są zaangażowani w sprawy Wilna i Wileńszczyzny, gdzie spoczywają ich praojcowie. To pani prezes delegacja z Wilna zawdzięcza możliwość wzięcia udziału w tak pięknych obchodach.
Niezapomniane wrażenie sprawiła defilada kompanii honorowej oraz musztra paradna Wojska Polskiego. A ci zuchwali ułani, z powiewającymi biało-czerwonymi flagami, jak zawsze podbili serca zgromadzonych.
Znaczący ośrodek
Pieśni legionowe, a szczególnie „Pierwsza brygada”, brzmiały w tym dniu nie tylko na Placu Litewskim, ale też w świątyni pw. Świętej Rodziny, która się zaczęła wznosić dosłownie „po cegiełce” przed niespełna 30 laty, a teraz jest znaczącym ośrodkiem w życiu liturgicznym oraz kulturalnym Lublina.
To ks. Ryszardowi Jurakowi w roku 1982 zlecono prowadzenie pracy duszpasterskiej oraz nadzór nad pracami budowlanymi, który funkcję proboszcza parafii pełni do dziś. Piękna świątynia, o pięknym wystroju często zwołuje nie tylko parafian, ale też mieszkańców Lublina, na koncerty artystów światowej sławy i uroczystości narodowe.
W Dzień Święta Niepodległości Mszę św. w intencji Ojczyzny odprawiało sześciu księży, w tym ks. prof. Antoni Jerzy Czyżewski, rodem z Ziemi Wileńskiej, który wygłosił homilię. Ks. proboszcz Ryszard Jurak zaznaczył, że Ziemia Wileńska również w tym dniu świętuje Dzień Odrodzenia Rzeczypospolitej Polskiej, a groby żołnierzy polskich rozsiane po całej Wileńszczyźnie świadczą o bohaterstwie Polaków, którzy wywalczyli niepodległość, ale nie dane im było w niepodległej Polsce żyć.
Bliższa Wileńszczyzna
Na wystawę zdjęć „Miejsca Pamięci Narodowej na Ziemi Wileńskiej” przybyło wielu mieszkańców Lublina. Zatrzymywali przez dłuższy czas wzrok przy fotografiach, słuchali opowieści o legionistach i akowcach, razem nucili pieśni legionowe, które wykonywał kierownik „Kapeli Wileńskiej” Romuald Piotrowski.
Dla wielu zwiedzających wystawę Ziemia Wileńska była dotąd niezbyt dobrze znana, ale po obejrzeniu ekspozycji stała się ziemią bliską, bo zamieszkaną przecież przez ich rodaków.
Krystyna Adamowicz
Na zdjęciu: delegacja wileńska składa kwiaty przy pomniku twórcy niepodległości Polski – Józefa Piłsudskiego.
Fot. Jerzy Karpowicz