XVI Światowy Zjazd i Pielgrzymka Kresowian
O problemach Polaków na Litwie, Białorusi i Ukrainie
Tradycyjnie już, w pierwszą niedzielę lipca, spotkali się na Jasnej Górze byli mieszkańcy Kresów Wschodnich i ich potomkowie. W tym roku pielgrzymowało do Czarnej Madonny przeszło tysiąc uczestników Zjazdu.
Organizatorem tej ważnej i wzruszającej imprezy jest Światowy Kongres Kresowian z jego prezesem Janem Skalskim, ale niekwestionowaną liderką tych spotkań jest red. Radia Katowice Danuta Skalska. Dzięki niezwykłej energii i zaangażowaniu pani Danuty Zjazdy nabierają kresowego ciepła i przebiegają bez większych potknięć organizacyjnych. W tym roku ranga Światowego Kongresu Kresowian nabrała szczególnego znaczenia, organizacja ta bowiem została przyjęta do Europejskiej Unii Narodów Wysiedlonych i Wypędzonych.
Wzruszająca homilia
Jak co roku Zjazd i Pielgrzymka rozpoczęły się Mszą świętą przed obrazem Czarnej Madonny. Piękną i wzruszającą homilię wygłosił znany orędownik spraw Polaków na Wschodzie, ks. Tadeusz Isakowicz-Zalewski. W swoim kazaniu ks. Tadeusz poruszył sprawę niezwykle trudnej sytuacji Polaków na Ukrainie, wobec narastającego nacjonalizmu i odwoływania się do tradycji OUN – UPA, przypomniał o dramacie stu tysięcy Polaków wymordowanych w 1943 roku na Kresach Południowych. Poruszył sprawę trudnej sytuacji Polaków na Białorusi i Litwie. Wiele miejsca poświęcił wymordowaniu w Katyniu w 1940 r. elity intelektualnej narodu polskiego oraz dramat z 10 kwietnia 2010, kiedy pod Smoleńskiem zginęło 96 wybitnych osób III Rzeczypospolitej z prezydentem Najjaśniejszej Rzeczypospolitej śp. Lechem Kaczyńskim.
Wyróżnienie dla nastolatka
Następnie obrady przeniosły się do Auli Jana Pawła II. Przybyłych gości przywitał i wygłosił referat programowy prezes Światowego Kongresu Kresowian Jan Skalski.
Z pełną aprobatą przyjęto wystąpienie sekretarza generalnego Europejskiej Unii Narodów Wypędzonych i Wysiedlonych Massiniliano Lacota z Triestu. W tej części obrad wręczono kilkanaście nagród Premium Honoris Cresovianae. Wśród nagrodzonych na specjalne wyróżnienie zasługuje kilkunastoletni uczeń Technikum Gastronomicznego Krzysztof Sawicki. Z własnej inicjatywy zorganizował koncert charytatywny Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk – „Śląsk śpiewa Kresom”, z którego całkowity dochód został przeznaczony na rzecz Polaków na Wschodzie.
Potępienie depolonizacji
Tegoroczny Zjazd nie przewidywał referatów, ale otwarte forum dyskusyjne dla wszystkich uczestników. Gross dyskusji dotyczył problematyki Kresów Południowych, w niewielkim stopniu poruszano problemy Polaków na Białorusi i Litwie. Jeden z dyskutantów, członek Kapeli Wujka Mańka próbował naświetlić sytuację Polaków na Wileńszczyźnie, przedstawiając ją nazbyt optymistycznie i w sposób daleki od stanu rzeczywistego. Szkoda, że nie przyjechał z Wilna jakiś działacz polski lub dziennikarz. W wyniku, czasami dosyć chaotycznej dyskusji, podjęto szereg uchwał, a każda z nich ma swego rządowego adresata.
W sposób zdecydowany podkreślono dyskryminację Polaków na Litwie, podkreślając, że RL nie respektuje praw mniejszości narodowych Unii Europejskiej i innych zobowiązań międzynarodowych oraz Traktatu polsko-litewskiego z 1994 r. W szczególności omówiono dyskryminację polskiej oświaty, niezwracanie ziemi Polakom, wymuszanie pisowni nazwisk polskich w brzmieniu litewskim, depolonizację Wileńszczyzny we wszystkich aspektach. Zwrócono uwagę na sytuację Polaków na Białorusi, kierując petycję pod adresem rządu RP o rozwiązanie tych istotnych problemów. Uchwała kierowana do MEN domaga się zwiększenia liczby godzin nauki języka polskiego i historii, we wszystkich typach szkół w Polsce. Jedną z uchwał adresowano do rządu polskiego, by w sposób zdecydowany, zajął się repatriacją Polaków przede wszystkim z postsowieckiej Azji. Protestowano przeciw ukrainizacji kościoła katolickiego na Ukrainie.
Tymczasowo(?) wstrzymana inicjatywa
Kilka miesięcy temu, na spotkaniu wielu stowarzyszeń kresowych w Pułtusku, zobowiązano śp. Macieja Płażyńskiego, ówczesnego prezesa Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” do podjęcia starań o zorganizowanie Muzeum Kresowego. Niestety, tragedia w Smoleńsku wstrzymała tę inicjatywę. Miejmy nadzieję, że nowy prezes Longin Komołowski podejmie tę ważną inicjatywę. Pewne kontrowersje wzbudziło ustalenie Dnia Kresowiaka. Zaproponowano, by dzień 11 lipca stał się Dniem Martyrologii Polaków na Wschodzie. Zdania były podzielone. Nikt jednak nie zaproponował, by tym dniem był 17 Września.
Sukces dziewczynek ze Śląska
Zjazd zakończyły występy artystyczne. Bardzo ciepło przyjęto zespół „Lilie” z Wiszni. Ogromny entuzjazm wywołał występ zespołu „YCHTIS”, małych dziewczynek ze Śląska, które wspaniale zaprezentowały się w repertuarze piosenek lwowskich, z charakterystycznym językiem tego miasta. Występ zakończyły świetnym popisem stepowania. Ten przemiły dziecięcy zespół za kilka dni wyjeżdża na występy do Stanów Zjednoczonych. Część artystyczną zakończył występ Kapeli Wujka Mańka z Wilna, w sentymentalnym i nastrojowym repertuarze.
XVI Zjazd Kresowiaków rozpoczął się odśpiewaniem hymnu narodowego, a zakończył „Rotą” i wspólnym łańcuchem przyjaźni wraz ze śpiewem „Czarnej Madonny”.
Władysław Korowajczyk
Łódź