Uroczystość wręczenia Krzyży Zesłańców Sybiru
Wyraz narodowej pamięci
5 grudnia w siedzibie Ambasady RP w Wilnie przy ul. Świętojańskiej 3, byłym pałacu Paców, odbyła się podniosła uroczystość wręczenia zaszczytnego odznaczenia Rzeczypospolitej Polskiej - Krzyża Zesłańców Sybiru dla 45 członków Polskiej Sekcji Wileńskiej Wspólnoty Więźniów Politycznych i Zesłańców.
W uroczystości uczestniczyli Ambasador RP w Wilnie Janusz Skolimowski, Konsul Generalny RP Stanisław Z. Cygnarowski i p. Elżbieta Cygnarowska, pierwszy radca Ambasady RP Ewa Figel oraz liczni goście. Przybyli z Macierzy prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków Tadeusz Chwiedź, wicewojewoda dolnośląski Zdzisław Średniawski, pełnomocnik wicewojewody podlaskiego ds. organizacji pozarządowych Marek Liberacki, prezes Stowarzyszenia Kulturalnego „Krajobrazy” w Legnicy Tadeusz Samborski, prezes koła Związku Sybiraków w Legnicy Bernard Pacyniak, przewodnicząca Rady Miasta i Gminy Prochowice Alicja Sielicka. Nie zabrakło też czołowych przedstawicieli wileńskiej społeczności polskiej, dyrektor Domu Kultury Polskiej w Wilnie Krystyny Zimińskiej, prezes ZM ZPL Alicji Pietrowicz, redaktora Magazynu Kombatanckiego radia „Znad Wilii” Jerzego Surwiły. W uroczystości wzięła też udział bawiąca w Wilnie grupa uczniów wraz z nauczycielami z gimnazjum im. T. Kościuszki w Prochowicach.
Uroczystość zagaił Ambasador RP w Wilnie Janusz Skolimowski. - Sybir był związany z losem narodu polskiego poprzez zesłania, poczynając od insurekcji kościuszkowskiej – mówił - a polskie Kresy, Wilno wyjątkowo przez ostatnie pół wieku. Stwierdził, że zesłańcy swym życiem, znaczonym cierpieniem, zasłużyli na to wysokie odznaczenie – Krzyż Zesłańców Sybiru.
Prezes Tadeusz Chwiedź zaznaczył, że Krzyż Zesłańców Sybiru jest wyrazem narodowej pamięci o obywatelach polskich zesłanych na Sybir i hołdem za ich męczeństwo, za wierność ideałom wolności. Jest to też, hołd i dla tych, którzy na zawsze pozostali w Syberii, dzikich stepach Kazachstanu. Zsyłano ich za to, że byli Polakami. Liczbę zesłanych Związek Sybiraków szacuje na 1 mln 350 tys. Zaznaczył też, że deportacje trwały od 1939 aż do 1956 r. i zaapelował, by pamięć o Sybirze przekazywać młodym pokoleniom.
Aktu dekoracji Krzyżem Zesłańców Sybiru dokonał Ambasador RP Janusz Skolimowski.
Z gratulacjami dla odznaczonych wystąpił Konsul Generalny RP w Wilnie Stanisław Z. Cygnarowski, który w najbliższych dniach w związku z końcem kadencji pożegna się z Wilnem. Jak powiedział, w ciągu 6 lat dla kombatantów i zesłańców była okazywana wszelaka pomoc. Podziękował też za współpracę z Polską Sekcją Wileńskiej Wspólnoty Więźniów Politycznych i Zesłańców. Z kolei p. Janina Gieczewska, prezes tej organizacji, wręczyła kwiaty i prezent Konsulowi i jego małżonce pani Elżbiecie, dziekując Im za pracę dla społeczności polskiej na Wileńszczyźnie.
Bernard Pacyniak, prezes koła Związku Sybiraków w Legnicy zaapelował do odznaczonych zesłańców, by z dumą nosili to odznaczenie, na którym widnieje orzeł biały. Wręczył p. Janinie Gieczewskiej dwa obrazki z wizerunkami Matki Bożej oraz książki dla wileńskich Sybiraków.
Tadeusz Samborski, prezes Stowarzyszenia Kulturalnego „Krajobrazy” gratulując odznaczonym nie ukrywał wzruszenia. Był on posłem tego Sejmu RP, który 17 października 2003 r. przyjął uchwałę o ustanowieniu krzyża Zesłańców Sybiru.
Gratulacje złożyła też przewodnicząca Rady Miasta i Gminy Prochowice Alicja Sielicka, wręczając p. J. Gieczewskiej list gratulacyjny.
Artystyczny hołd odznaczonym Sybirakom złożyło Polskie Studio Teatralne w Wilnie pod kierownictwem Lilii Kiejzik, recytacją wierszy poety Sybiraka Mariana Jonkaitysa. Przybyli z Prochowic uczniowie gimnazjum im. T. Kościuszki wystąpili również z programem artystycznym o tematyce patriotycznej.
Na zakończenie uroczystości był poczęstunek przy wspólnym stole dla odznaczonych, podczas którego wracano pamięcią do owych trudnych, znaczonych cierpieniem lat na „nieludzkiej ziemi”. Każdy z nich przechodził własną odmienną tragedię...
Wręczone odznaczenia – Krzyże Zesłańców Sybiru – dla 45 członków Polskiej Sekcji Wileńskiej Wspólnoty Więźniów Politycznych i Zesłańców są szczególnym wyrazem hołdu i pamięci ze strony władz Rzeczypospolitej Polskiej za ich cierpienia, poniewierkę na Syberii, Kołymie, Kazachstanie, w Workucie, Donbasie i innych miejscach ogromnego terytorium b. Związku Radzieckiego.
Jan Lewicki
Na zdjęciu: odznaczeni z przedstawicielami placówek dyplomatycznych Polski.
Fot. autor
PS. Tuż po ww. uroczystości do redakcji zwrócił się pan Władysław Mackiewicz, który poinformował, iż on, a także pan Antoni Ostrouch, odznaki „Krzyż Sybiraka” nie otrzymali. Mimo to, że jak mówi, posiadają legitymacje- zaświadczenia zesłańców, a wnioski o przyznanie odznaki złożyli w konsulacie RP w Wilnie w pierwszej połowie lutego br. „Jak się okazało, nasze wnioski zaginęły i trzeba było je składać powtórnie. Trochę jest przykro”.