Sfinalizowano XII edycję konkursu "Najlepsza szkoła - najlepszy nauczyciel"
Wiedzę jak ziarno zasiewać!
Codzienność dobrego pedagoga - to nie tyle romantyczne porywy, ile realizm, a nade wszystko rozliczona na długie lata cierpliwa pozytywistyczna praca u podstaw, by z młodzieży wyrośli ludzie światli i godni miana Człowieka. To właśnie te szczytne hasła wzięła na swój sztandar powstała 14 października 1773 roku w Rzeczypospolitej Obojga Narodów na wniosek króla Stanisława Poniatowskiego Komisja Edukacji Narodowej - pierwsze w Europie ministerstwo oświaty. A choć jej szczytną działalność przerwały niebawem rozbiory Polski, naprawdę zdążyła wiele zrobić, stąd do dziś w państwie Orła Białego dzień 14 października jest niezwykle uroczyście honorowany. W dowód uznania tych wszystkich, kto obecnie naucza i wychowuje, poczynając przedszkolami, a uniwersytetami kończąc.
Od kilku lat z inicjatywy niezmordowanej Polskiej Macierzy Szkolnej na Litwie również u nas obchodzony jest Dzień Edukacji Narodowej, a jego "gwoździem" staje się uroczysta akademia z udziałem braci pedagogicznej ze szkół Wilna i Wileńszczyzny. Tego roku uroczystość ta zdecydowanie zyskała na randze, gdyż została sprzęgnięta z V Forum Szkół Polskich na Litwie oraz ze sfinalizowaniem XII edycji dorocznego konkursu "Najlepsza szkoła - najlepszy nauczyciel", u którego podstaw leżą wyniki dostawania się na studia wyższe (w przypadku szkół średnich) oraz liczba uczniów, kontynuująca marsz ku maturze (w przypadku szkół podstawowych).
To wszystko spowodowało, że 13 października już od wczesnych godzin Dom Kultury Polskiej w Wilnie przekształcił się w przypominającą gwarny ul placówkę oświatową. Tym wymowniejszą, gdyż w zbiorowej postaci, jako że w rozległym holu w ramach rzeczonego forum swe stoiska z dorobkiem (zresztą, niezwykle pomysłowo i starannie wykonane) zaprezentowały obok siebie szkoły średnie, podstawowe, początkowe oraz przedszkola polskie jak z Wilna tak też z Wileńszczyzny. Ten dorobek, ukazujący osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze, naprawdę może imponować, a ukazany został z pomocą albumów, nagród, pucharów, tablic, wykresów tudzież nowoczesnych środków audiowizualnych.
Równolegle z tą prezentacją w kilku pomieszczeniach Domu Kultury Polskiej trwały zajęcia, prowadzone przez przybyłych z Białegostoku biegłych w temacie szeroko pojętej kultury i sztuki, jako że tegorocznemu forum przyświecało hasło: "Szkoła - sztuka - wychowanie". Zajęcia te odbywały się na kierunkach: teatru, plastyki, muzyki oraz tańca, a cieszyły się nie lada zainteresowaniem. Przekonałem się o tym naocznie, zaglądając do sali, gdzie w sceniczne interpretacje wiersza wtajemniczał aktor sceny białostockiej Mariusz Orzełek, oraz na zajęcie "Polskie tańce narodowe w formie towarzyskiej" w wydaniu magistra Krzysztofa Szyszki. Ich uczestnicy, czy raczej w zdecydowanej części uczestniczki, zgodnie twierdziły, że są nieocenione w prowadzeniu jak szkolnych zespołów taneczno-śpiewaczych tak teatrzyków szkolnych.
O godzinie 14 natomiast zarówno uczestnicy forum jak też specjalnie zaproszone na tę uroczystość dyrekcje poszczególnych szkół oraz ich grona pedagogiczne (w sumie ponad 400 osób) zgromadziły się w sali widowiskowej Domu Kultury Polskiej w Wilnie, gdzie nastąpiło sfinalizowanie konkursu "Najlepsza szkoła - najlepszy nauczyciel". Zgodnie z tradycją najbardziej poczesne miejsca na widowni zajęło liczne gremium gości honorowych: jak miejscowych tak też przybyłych z Macierzy. W ich szacownym gronie znaleźli się m. in.: minister oświaty i nauki RL Roma Žakaitiene, poseł na Sejm RP Wiesław Woda, prezes Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, poseł na Sejm RL Waldemar Tomaszewski, zastępca szefa Kancelarii Senatu RP Romuald Łanczkowski, sekretarz Polsko-Litewskiego Zgromadzenia Poselskiego Anna Sułek, wiceminister spraw zagranicznych RL Jarosław Niewierowicz, konsul generalny RP w Wilnie Stanisław Cygnarowski, radca ambasady RP na Litwie Paweł Cieplak, kierownik wydziału ds. Polonii Departamentu Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Edukacji Narodowej RP Elżbieta Bober, zastępca dyrektora generalnego Departamentu Mniejszości Narodowych i Wychodźstwa przy rządzie RL Stanisław Widtmann, prezes Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" Wiesław Turzański, dyrektor Polonijnego Centrum Nauczycielskiego w Lublinie Joanna Wojtowicz, sekretarz Zarządu Krajowego Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Maria Piotrowicz, prezes Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Maria Żeszko, mer rejonu wileńskiego Maria Rekść, mer rejonu trockiego Vytautas Petkevičius, wicemerowie rejonu solecznickiego i trockiego Zdzisław Palewicz oraz Henryk Jankowski, dyrektor Domu Kultury Polskiej w Wilnie Artur Ludkowski, kierownictwo wydziałów oświaty m. Wilna, rejonów wileńskiego, solecznickiego i trockiego w osobach Juliusa Skestenisa, Jarosława Narkiewicza, Reginy Markiewicz oraz Teodora Linkiewicza. Ta tasiemcowata wyliczanka niezbicie dowodzi, jak wiele adresów serdecznych i nie skąpiących pomocy ma oświata polska na Litwie.
Zagajając uroczystą akademię prezes Polskiej Macierzy Szkolnej na Litwie Józef Kwiatkowski przywołał pokrótce dzieje Komisji Edukacji Narodowej, a witając serdecznie wszystkich, kto przyjął zaproszenie do udziału, wyraził wielką radość z możliwości kolejnego spotkania tych, kto niczym rolnik zasiewa w młode umysły ziarno poznania. Zresztą, oktet najbardziej zasłużonych na wniosek konsula generalnego RP w Wilnie został nagrodzony Medalem Komisji Edukacji Narodowej. W ich posiadaniu znaleźli się: polonistka Ejszyskiej Szkoły Średniej nr 1 Wacława Iwanowska, dyrektor przedszkola w Niemenczynie Walentyna Komarowska, nauczyciel historii Wileńskiej Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II Roman Lachowicz, dyrektor Niemieskiej Szkoły Średniej im. św. Rafała Kalinowskiego Zbigniew Maciejewski, kierownik samorządowego wydziału oświaty rejonu wileńskiego Jarosław Narkiewicz, polonistka, wicedyrektor Solecznickiego Gimnazjum im. J. Śniadeckiego Leokadia Palewicz, nauczycielka fizyki Landwarowskiej Szkoły Średniej im. H. Sienkiewicza Janina Rainskaja oraz nauczycielka Maguńskiej Szkoły Podstawowej Danuta Tubis. Te wysokie odznaczenia wręczali kierownik Wydziału ds. Polonii Departamentu Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Edukacji Narodowej RP Elżbieta Bober i konsul generalny RP w Wilnie Stanisław Cygnarowski, a w imieniu nagrodzonych Macierzy podziękował dyrektor szkoły w Niemieżu Zbigniew Maciejewski.
Dobrych słów nauczającym w szkołach polskich na Litwie z okazji Dnia Edukacji Narodowej nie szczędzili: minister oświaty i nauki RL Roma Žakaitiene, poseł na Sejm RP Wiesław Woda, zastępca szefa Kancelarii Senatu RP Romuald Łanczkowski, radca ambasady RP na Litwie Paweł Cieplak. Prezes Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, poseł na Sejm RL Waldemar Tomaszewski mimo świątecznego nastroju nie omieszkał przypomnieć też problemów, z jakimi na co dzień boryka się nasza polska oświata, a jakie biało-czerwona partia, mając stale w polu swego widzenia, stara się rozstrzygać.
Rozdawanie nagród zbiorowych rozpoczęto od polskich szkół podstawowych, a warto dodać, że konkurs na najlepszą takową na Litwie przeprowadzono po raz czwarty z kolei. Po raz pierwszy natomiast Zarząd Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie "Macierz Szkolna" postanowił przyznać po jednym wyróżnieniu nauczycielom każdej z ośmiu wyróżnionych "kuźni wiedzy", co spotkało się z serdecznym przyjęciem zgromadzonych na sali.
Ta innowacja stanowiła swoistą przygrywkę do rozdania "co cesarskie" najlepszym nauczycielom poszczególnych przedmiotów, a kolejno uhonorowano polonistów, lituanistów, matematyków, historyków, nauczycieli języków obcych.
Gdy nagrody indywidualne znalazły swych posiadaczy, powrócono do rozdawania tych przeznaczonych dla placówek oświatowych jako takich, a nim ogłoszono listę laureatek XII edycji konkursu wśród szkół średnich, uhonorowano wyróżnione oraz (co jest zresztą innowacją) trzy te, jakie zanotowały największy postęp w okresie ostatnich dwóch lat.
Po czym prowadzący uroczystą akademię Sabina Giełwanowska oraz Walenty Wojniło poprosili o szczególnie gromkie fanfary, zapraszając przed scenę dyrektorów i prezesów kół "Macierzy Szkolnej" z ośmiu placówek oświatowych na poziomie nauczania średniego, które znalazły się na liście laureatek XII edycji konkursu "Najlepsza szkoła - najlepszy nauczyciel". Im też przypadły najbardziej okazałe nagrody, o jakie postarały się Konsulat Generalny RP w Wilnie, Dom Kultury Polskiej w Wilnie, AWPL, Polska Macierz Szkolna na Litwie oraz samorządy rejonów wileńskiego, trockiego i solecznickiego. A skoro jesteśmy przy fundatorach nagród, wypada nadmienić, że ich listę obok powyżej wymienionych uzupełniają: Senat Rzeczypospolitej Polskiej, Związek Polaków na Litwie, Zarząd Krajowy Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", Podlaski Oddział Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", Departament Mniejszości Narodowych i Wychodźstwa przy rządzie RL. Godne odnotowania jest, że uwagi zapobiegliwych organizatorów nie uszli też uczestnicy V Forum Szkół Polskich na Litwie, a fatyga każdego z nich znalazła podziękę w nagrodzie rzeczowej.
Maraton wręczania nagród artystycznie oprawili maestro Zbigniew Lewicki z synem Konradem, przygotowane przez Bożenę Ząbkiewicz laureatki VII Festiwalu Piosenki Dzieci i Młodzieży Szkolnej w Rudziszkach Monika Bogdziewicz oraz Elita Narkiewicz, a przysłowiową kropkę nad "i" postawił w tym kierowany przez Marzenę Grydź młodzieżowy zespół tańca "Sto uśmiechów".
Tegoroczna wielka gala laureatów konkursu "Najlepsza szkoła - najlepszy nauczyciel" stanowi już historię. Niezbicie dowodząc, że oświata polska na Litwie, choć przypomina przysłowiowy groch przy drodze raz za razem boleśnie skubany przez naczelne władze oświatowe republiki, wykazuje nie lada żywotność. Wymownym jakościowym tego potwierdzeniem - odsetek uczniów naszych szkół dostających się na studia wyższe. Odsetek, który naprawdę może imponować, jeśli się zważy, że w roku 1994 wynosił on 36,8 proc. ogółu tych, kto otrzymał świadectwa dojrzałości, a w roku bieżącym osiągnął rekordowy pułap 68,3 proc. "Tak trzymać!" - padało więc nieraz podczas wznoszonych toastów przy wspólnym stole, ustawionym przez organizatorów w holu Domu Kultury Polskiej w Wilnie, do którego po uroczystej akademii zaproszono wszystkich zgromadzonych na sali.
Henryk Mażul
Na zdjęciach: dekorowanie medalami Komisji Edukacji Narodowej;
nagrodę dla gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Solecznikach
wręcza prezes AWPL W. Tomaszewski
Fot. autor
SZKOŁY ŚREDNIE LAUREATKI
1. Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie
2. Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie
3. Szkoła średnia w Mickunach (rejon wileński)
4. Szkoła średnia w Pogirach (rejon wileński)
5. Gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Solecznikach
6. Szkoła średnia im. M. Balińskiego w Jaszunach (rejon solecznicki)
7. Szkoła średnia w Trokach
8. Szkoła średnia im. H. Sienkiewicza w Landwarowie (rejon trocki)
SZKOŁY ŚREDNIE WYRÓŻNIONE
1. Szkoła średnia im. Wł. Syrokomli w Wilnie
2. Szkoła średnia im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie
3. Szkoła średnia im. F. Ruszczyca w Rudominie (rejon wileński)
4. Szkoła średnia im. E. Orzeszkowej w Białej Wace (rejon solecznicki)
5. Szkoła średnia w Rudziszkach (rejon trocki)
6. Szkoła średnia nr 1 w Podbrodziu (rejon święciański)
SZKOŁY PODSTAWOWE WYRÓŻNIONE
1. Szkoła podstawowa w Kolonii Wileńskiej
2. Szkoła podstawowa w Jerozolimce
3. Szkoła podstawowa w Podborzu (rejon solecznicki)
4. Szkoła podstawowa w Małych Solecznikach
5. Szkoła podstawowa w Jałówce (rejon wileński)
6. Szkoła podstawowa w Suderwie (rejon wileński)
7. Szkoła podstawowa w Kienie (rejon wileński)
8. Szkoła podstawowa w Płocieniszkach (rejon wileński)
SZKOŁY, JAKIE ZANOTOWAŁY NAJWIĘKSZY POSTĘP W CIĄGU OSTATNICH DWÓCH LAT
1. Szkoła średnia im. St. Moniuszki w Kowalczukach (rejon wileński)
2. Szkoła średnia im. św. R. Kalinowskiego w Niemieżu (rejon wileński)
3. Szkoła średnia w Dziewieniszkach (rejon solecznicki)
NAJLEPSI NAUCZYCIELE POLONIŚCI
1. Wanda Andruszaniec, szkoła średnia im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie
2. Anna Jasińska, gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie
3. Edyta Klimaszewska, szkoła średnia im. J. Słowackiego w Bezdanach (rejon wileński)
4. Ludmiła Siekacka, gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie
5. Aldona Sudenis, gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie (rejon wileński)
NAJLEPSI NAUCZYCIELE LITUANIŚCI
1. Angela Jundo, gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Solecznicach
2. Veronika Karkiene, szkoła średnia im. St. Moniuszki w Kowalczukach (rejon wileński)
3. Elvina Kuginiene, szkoła średnia im. Sz. Konarskiego w Wilnie
4. Henrika Mikolajuniene, gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie
5. Vilma Tamošaitiene, gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie
6. Jolanta Stefanoviene, szkoła średnia w Mickunach (rejon wileński)
7. Laima Šatiene, szkoła średnia im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie
NAJLEPSI NAUCZYCIELE MATEMATYCY
1. Janina Bujko, szkoła średnia im. M. Balińskiego w Jaszunach (rejon solecznicki)
2. Wioletta Kierbed, szkoła średnia im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie
3. Halina Moroz, gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Solecznikach
4. Łucja Noniewicz, gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie
5. Teresa Szustickaja, szkoła średnia w Trokach
6. Halina Zimińska, szkoła średnia im. J. Lelewela w Wilnie
7. Anna Wankiewicz, gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie
NAJLEPSI NAUCZYCIELE HISTORII
1. Bernard Awłosewicz, szkoła średnia w Mickunach (rejon wileński)
2. Beata Kowalewska, szkoła średnia im. Sz. Konarskiego w Wilnie
3. Wiktor Łozowski, gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie
4. Czesław Malewski, gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie
5. Jerzy Perwejnis, szkoła średnia im. Wł . Syrokomli w Wilnie
6. Aleksander Pieszko, gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Solecznikach
NAJLEPSI WŚRÓD NAUCZYCIELI RÓŻNYCH PRZEDMIOTÓW
1. Daiva Bernatavičiene, nauczycielka języka angielskiego, szkoła średnia w Trokach
2. Janina Biełanowa, nauczycielka geografii, szkoła średnia nr 1 w Podbrodziu (rejon święciański)
3. Janina Degutiene, nauczycielka języka francuskiego, szkoła średnia im. H. Sienkiewicza w Landwarowie (rejon trocki)
4. Walentyna Ganiewicz, nauczycielka języka angielskiego, szkoła średnia im. Wł. Syrokomli w Wilnie
5. Stanisława Kaczanowska, nauczycielka języka rosyjskiego, gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie (rejon wileński)
6. Teresa Karinauskiene, nauczycielka języka niemieckiego, szkoła średnia im. Wł. Syrokomli w Wilnie
7. Romualda Kołosowska, nauczycielka języka niemieckiego, szkoła średnia im. St. Moniuszki w Kowalczukach (rejon wileński)
8. Leokadia Kurylonok, nauczycielka języka rosyjskiego, szkoła średnia im. H. Sienkiewicza w Landwarowie (rejon trocki)
9. Rozalia Visockiene, nauczycielka języka angielskiego, szkoła średnia im. M. Balińskiego w Jaszunach (rejon solecznicki)