Uczczono 150. rocznicę śmierci Adama Mickiewicza
"Ja czuję nieśmiertelność, nieśmiertelność tworzę"
"Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, i Bogiem było Słowo. Ono było na początku u Boga. Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało. W Nim było życie". (J1,1-2)
- powszechnie znany prolog ewangelii według św. Jana mówi o mocy Bożego Słowa, które powołało do istnienia świat, a "gdy nadeszła pełnia czasów, stało się Ciałem i zamieszkało między nami". Musiał Stwórca udzielić swej mocy poetom, którzy operując zwykłym ludzkim słowem potrafią tworzyć. Ich twórczość przedstawiająca fikcyjny świat i bohaterów potrafiła wykreować postawę, poglądy, mentalność wielu czytelników. Tworząc coraz doskonalsze dzieła, podnosili rangę swego języka. O ileż uboższa byłaby dziś polszczyzna bez twórczości tych, którzy rozsławili ją na cały świat. "Poeci mają także jakieś szczególne uczestnictwo w misji proroczej. Ich słowa są prorocze" - w taki sposób nasz wielki rodak Jan Paweł II określił twórców literatury.
Tworzenie słowem jest darem Stwórcy, nie każdemu jednak dar ten jest dany. Odnoszę wrażenie, iż tak samo nie każdy ma dar odczytania i przyjęcia słów Poezji. Aby czytać Poezję należy przede wszystkim ją pokochać. Tylko z zamiłowaniem przyjęta literatura jest odpowiednio odczytana. Wielkie zadanie spoczywa na polonistach, którzy młodemu pokoleniu przekazują "prawdy poetyckie"; oni też wiedzą, jak przekazać współczesnej młodzieży te "prorocze słowa".
Mijający 2005 rok poświęcony w szkołach był najwybitniejszemu mistrzowi polskiego słowa Adamowi Mickiewiczowi, który to "myśli dobywając sam z siebie, wcielał w słowa". Z racji 150. rocznicy śmierci wieszcza placówki oświatowe oraz różne instytucje organizowały szereg literackich imprez, by podkreślić wielkość i znaczenie poezji Mickiewicza w literaturze. Szczególne zadanie mieli pedagodzy Wileńskiego Gimnazjum, któremu patronuje Adam Mickiewicz. Od lat uczniowie na lekcjach literatury już w klasach najmłodszych poznają utwory Mickiewicza. Tym razem jednak do przekazania wiedzy o poecie i jego twórczości należało podejść w nieco inny sposób. Szereg lekcji, konkursy, zawody sportowe poświęcone Mickiewiczowi miały na celu przede wszystkim młodzież zadziwić, nauczyć owej miłości do świata utworów wykreowanego polskim słowem poety. Poznawanie poezji na lekcjach literatury ma prowadzić ku temu, by uczeń z zamiłowania nie z musu sięgał kiedyś do utworów.
Konkursem recytatorskim "Kresy" rozpoczął się udział dzieci i młodzieży gimnazjum w imprezach ku czci Adama Mickiewicza. W październiku i listopadzie uczniowie poznawali i przypominali twórczość i życie poety, by stawiać czoła w różnych konkursach. Do zorganizowania imprez uczniowskich włączyli się nie tylko poloniści; udział wzięli nauczyciele języka litewskiego, angielskiego, historii, wychowania fizycznego. Młodzież rywalizowała w różnych dziedzinach. Wszyscy uczniowie od klas 5 do maturalnych pisali test historyczno - literacki o życiu i twórczości poety. Lituaniści przyszykowali konkurs recytacji i wypracowań pt. "Adam Mickiewicz po litewsku" dla uczniów klas 9-12 szkół rosyjskich i litewskich powiatu wileńskiego. Maturzyści uczestniczyli także w imprezie w języku angielskim. Dla uczniów klas 5-8 dzisiaj odbędzie się inscenizacja pt. "Kraj lat dziecinnych i młodzieńczych Adama Mickiewicza". Dzieci i młodzież stanęły do rywalizacji w konkursie plastycznym: "Świat utworów Adama Mickiewicza pędzlem malowany". Własną interpretację utworów poety za pomocą barw przenieśli na papier; wystawa ich rysunków upiększyła ściany gimnazjum. "Mierz siły na zamiary" - pod takim hasłem odbył się międzyszkolny turniej siatkarski, w którym uczestniczyli uczniowie polskich szkół stolicy. Przy współpracy z muzeum Adama Mickiewicza zostały zorganizowane różne wycieczki do mieszkania, w którym mieszkał poeta. Uczniowie odbyli szereg wypraw po stołecznym mieście, aby być w miejscach związanych z życiem i twórczością Mickiewicza. Młodzież wraz z nauczycielami uczestniczyła w wieczorze poświęconym 150. rocznicy śmierci poety w wileńskiej bibliotece im. A. Mickiewicza; wzięła również udział w otwarciu wystawy "Słowo - obraz. Ilustracje do "Pana Tadeusza" oraz programie edukacyjnym "Mickiewicz i jego epoka" w Muzeum Sztuki.
Uwieńczeniem imprez związanych z obchodami 150. rocznicy śmierci Adama Mickiewicza była konferencja naukowa, która odbyła się 16 grudnia. Konferencję swą obecnością zaszczycili konsul RP Artur Nowak, sekretarz Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Maria Piotrowicz, pedagodzy z zaprzyjaźnionych placówek oświatowych w Łodzi i Krakowie. Na konferencję przybyli również przedstawiciele nauczycieli i uczniów szkół polskich na Litwie. Udział zaś w konferencji wzięli wykładowcy Uniwersytetu Wileńskiego i Uniwersytetu Pedagogicznego: doc. dr Halina Turkiewicz, dr Irena Fedorowicz oraz przybyły na konferencję z Polski dr Jerzy Cieszkowski.
"Adam Mickiewicz nauczył nas szanować polskie tradycje" - powiedziała dr Halina Turkiewicz. Wykładowczyni Wileńskiego Uniwersytetu Pedagogicznego poświęciła swoją prelekcję różnym sposobom odczytywania poezji Mickiewicza przez współczesnych poetów polskich. Każde pokolenie poetów postrzega inne aspekty twórczości wieszcza. O języku bajek Adama Mickiewicza mówił dr Jerzy Cieszkowski. Adam Mickiewicz w bajkach posłużył się środkami językowymi, które zostały przez badaczy dzieł Mickiewicza zostały nazwane jako: gra słów, efekty dwuznaczności, komiczne słowotwórstwo, tworzenie nowych przysłów, użycie zwrotów przysłowiowych dla osiągania stylu gawędy. Prelegent zaznaczył, że oryginalności mickiewiczowskich bajek należy doszukiwać się w języku, a nie w temacie; wielu poetów dużo wcześniej narzuciło pewną normę tematyczną tych utworów. Dr Irena Fedorowicz zaprezentowała obecnym na sali pedagogom, naukowcom oraz młodzieży, w jaki sposób toczyły się w Wilnie dyskusje nad powstaniem pomnika Adama Mickiewicza. Właśnie w mieście młodości wieszcza najtrudniej było o zrealizowanie pomnika jemu poświęconego. Referentka wspomniała, iż pisarka Eliza Orzeszkowa, zabierając głos w dyskusji nt. wzniesienia w Wilnie pomnika Mickiewiczowi, uważała, że miasto powinno mieć szkołę im. Adama Mickiewicza.
Jako referenci wystąpili także uczniowie: Wiktoria Kanatowa z gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Solecznikach, Dżuliana Łuksza, uczennica Szkoły Średniej im. Wł. Syrokomli, Anna Serikowa z gimnazjum im. Jana Pawła II oraz Marta Jarosz uczennica gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie. Uczennice zaprezentowały referaty, których przedmiotem rozważań były paryskie prelekcje poety, historyzm maski w "Konradzie Wallenrodzie, literacka wizja niepodległości w twórczości Mickiewicza oraz powiązanie poety z podwileńską miejscowością Soleczniki.
Uroczystość podsumowująca szereg imprez poświęconych uczczeniu 150. rocznicy śmierci poety zakończona została w muzeum Adama Mickiewicza. Uczniowie w obecności gości, potomka poety Romana Goreckiego - Mickiewicza oraz współczesnych poetów wileńskich Henryka Mażula i Wojciecha Piotrowicza złożyli kwiaty przy pomniku Wieszcza.
Wieczór w domu, gdzie przed laty mieszkał poeta przebiegał pod hasłem "My z niego wszyscy". Recytacja poezji Adama Mickiewicza przez uczniów gimnazjum, prezentacja własnej twórczości, nagrody zwycięzcom w konkursach historyczno - literackim i plastycznym złożyły się na przebieg uroczystości w muzeum. W miejscu, które jest niejako przesiąknięte duchem wieszcza, młodzi recytowali fragmenty "Pana Tadeusza". Ci zaś, którzy odważyli się sięgnąć pióra, by swoje myśli ubrać w poetyckie słowa, dostąpili zaszczytu zaprezentowania własnej twórczości przed gośćmi i rówieśnikami. Przy trzaskających w kominku płomieniach z prezentacją własnej twórczości wystąpili wileńscy poeci - Henryk Mażul i Wojciech Piotrowicz.
Słuchając zaś słów poezji miało się wrażenie, iż przeszłość Mickiewicza i teraźniejszość nowego pokolenia poetów związanych z Wilnem spotkały się w sali filomatów, by głosić odwieczną prawdę, że poezja zwycięża czas i przemijanie.
Teresa Worobiej
Na zdjęciach: składanie kwiatów przy pomniku Wieszcza;
W muzeum A. Mickiewicza wręczono nagrody laureatom konkursów
Fot. autorka