Spotkanie opłatkowe Związku Polaków na Litwie
Dzieląc się chlebem dobrych życzeń
"Oto mija kolejny rok. I znowu w przeddzień Świąt Bożego Narodzenia spotykamy się w tej pięknej sali Domu Kultury Polskiej w Wilnie, żeby poczuć się cząstką jednej polskiej rodziny, przełamać się opłatkiem, wymienić życzenia" - z nieukrywanym wzruszeniem rozpoczął spotkanie prezes ZPL Michał Mackiewicz, zapraszając na scenę współorganizatorów imprezy - prezesów wszystkich 14 oddziałów Związku. Wraz z nimi serdecznie powitał wszystkich zebranych - prezesów kół ZPL, członków Zarządu Głównego, kierownictwo samorządów rejonowych, w których władzę sprawują reprezentanci AWPL, dyrektorów szkół polskich, kierowników zespołów, prezesów polskich organizacji społecznych na Litwie, duchowieństwo i przedstawicieli mediów polskich.
Gospodarze witali jakże dostojnych gości, przybyłych na tę wileńską Wigilię. Zaszczycił ją goszczący w tych dniach na Litwie marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej prof. Longin Pastusiak wraz z towarzyszącymi mu osobami - przewodniczącym Komisji Senackiej ds. Emigracji i Polaków za Granicą senatorem RP Tadeuszem Rzemykowskim, szefem kancelarii Senatu RP, ministrem Adamem Witalcem, wicedyrektor biura prezydialnego kancelarii Senatu Anną Szklennik, sekretarzem Polonijnej Rady Konsultacyjnej Senatu Arturem Kozłowskim, kierownikiem działu kancelarii Senatu Piotrem Koperskim, ambasadorem RP w Wilnie Jerzym Bahrem i konsulem generalnym RP w Wilnie Stanisławem Cygnarowskim oraz przedstawicielami polskiej placówki dyplomatycznej na Litwie. Na spotkanie przybyli także prezes Zarządu Fundacji "Dom Kultury Polskiej w Wilnie" Marek Konopczyński oraz wiceprezes tejże Fundacji, członek Zarządu Ogólnokrajowego Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Krystyna Bożemska. W imieniu władz Republiki Litewskiej spotkanie zaszczycili kanclerz Sejmu RL Arturas Kregżde oraz dyrektor Departamentu ds. Mniejszości Narodowych i Wychodźstwa przy rządzie RL Antanas Petrauskas.
Na początku oficjalnej części imprezy szef Związku w kilku zdaniach przypomniał ważniejsze wydarzenia z działalności organizacji w mijającym roku: X Zjazd ZPL, obchody 15-lecia ZPL, Światowego Dnia Polonii i Polaków za Granicą i 60-lecia akcji AK o wyzwolenie Wilna "Ostra Brama", udział w wyborach do Europarlamentu, prezydenckich i sejmowych. Podsumowując te dokonania prezes z satysfakcją podkreślił, że polskie społeczeństwo na Litwie przez ten okres stało się jeszcze bardziej zorganizowane, zjednoczone i skonsolidowane, a Związek znacznie wzmocnił swój w nim autorytet, czemu dowodem może służyć chociażby powstanie trzech nowych oddziałów terenowych.
W imieniu wszystkich Polaków na Litwie słowa szczególnej wdzięczności skierował pod adresem Senatu RP, Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" i Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" za bezcenną pomoc państwa polskiego. Dzięki temu, że ok. 60 proc. środków inwestycyjnych i 1/4 środków programowych, kierowanych dla rodaków poza granicami kraju, trafia na Litwę, zostały rozbudowane lub wyremontowane dziesiątki szkół, działają zespoły, krzewiące kulturę i tradycje narodowe. Jednym z wymowniejszych przykładów tej troski jest i piękny gmach Domu Kultury Polskiej w Wilnie - ten wspaniały dar Macierzy dla Polaków, mieszkających na Litwie. Prezes ZPL złożył na ręce marszałka Senatu RP Longina Pastusiaka List Dziękczynny dla Senatu V kadencji, którego treść, wyrytą w metalu, odczytano ze sceny. Kończąc wystąpienie Michał Mackiewicz złożył świąteczne życzenia obecnym na sali, ich rodzinom oraz wszystkim rodakom.
Przyjmując dziękczynny dar marszałek Senatu Longin Pastusiak wyznał, iż zawsze z dużym zadowoleniem przeżywa spotkania z rodakami na całym świecie, podziwiając jak potrafią oni dbać o tradycje. Liczba ich, mieszkających poza Polską z różnych przyczyn dziejowych, według ostatnich szacunków, wynosi 15-17 mln. Wśród nich byli i tacy, którzy nie wyjechali z Ojczyzny "za chlebem" bądź uciekając od prześladowań, ale to Polska zmieniła granice. Tak samo, jak po 123 latach niewoli odrodzony Senat RP przejął funkcje patrona Polonii i Polaków poza granicami państwa polskiego, od 1989 r. ponownie szczególną uwagę przywiązuje on do opieki nad swymi rodakami pod każdą szerokością geograficzną.
Świadectwem tego jest szereg ustaw, przyjętych w okresie V kadencji prac Senatu: o ustanowieniu Dnia Polonii i Polaków za Granicą czy powołaniu z przedstawicieli Polaków, mieszkających w innych państwach, Rady Konsultacyjnej przy Senacie, hołdując zasadzie "Nic o nas bez nas". Pozwala to skuteczniej sprostać potrzebom rodaków i kierować środki na realizację wielu planów. Dziękując zgromadzonym za ofiarną pracę społeczną pan marszałek wręczył prezesowi M. Mackiewiczowi złotą statuetkę, przyznaną Związkowi Polaków na Litwie przez Klub Publicystów Polskich Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej i Wielkiej Kapituły Nagród w uznaniu zasług na rzecz polskości. Przekazał także List marszałka województwa Mazowieckiego Adama Struzika. Składając zebranym świąteczne życzenia marszałek L. Pastusiak podkreślił, że Unia Europejska, której członkami są Litwa i Polska, ustanowiła wysokie standardy respektowania praw mniejszości narodowych: "Życzę więc państwu starać się jak najskuteczniej je egzekwować".
Przewodniczący AWPL, poseł na Sejm RL Waldemar Tomaszewski, dzieląc się swymi refleksjami u progu Nowego Roku, określił rok 2004 jako udany, skierowany na budowanie jedności polskiego środowiska, w czym jest niemała zasługa prezesa ZPL M. Mackiewicza. Wyraził także nadzieję, że państwo litewskie w przyszłym roku będzie należycie wspierało największą mniejszość narodową - Polaków, obywateli Litwy.
Podczas świątecznego spotkania nie mogło się obejść bez wręczenia nagród osobom zasłużonym. Tym razem zostali uhonorowani - Srebrnym Krzyżem Zasługi, przyznanym przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego - pani Regina Bućko z Solecznik, zaś odznaki ministra kultury RP "Zasłużony dla Kultury Polskiej" wręczono kierowniczkom Teatru Polskiego w Wilnie Irenie Litwinowicz i Polskiego Studia Teatralnego Liliji Kiejzik oraz znanemu wileńskiemu poecie Aleksandrowi Śnieżce.
Tradycyjny polski zwyczaj łamania się opłatkiem i składania życzeń rozpoczął się od modlitwy, zainaugurowanej przez księdza dziekana Józefa Aszkiełowicza i proboszcza parafii koleśnickiej ks. Szymona Wikły. Poświęcenie opłatków i wigilijnego stołu, odczytanie fragmentu Pisma Świętego, nawiązującego do chwili przyjścia na świat Zbawiciela oraz śpiew kolędy w blasku przystrojonej choinki przywołały na salę niepowtarzalną atmosferę rodzinnej wspólnoty. Rodacy z Solecznik, Kowna, czy Wisagini nie tylko mieli szczególną okazję spotkać się, lecz także powiedzieć sobie kilka ciepłych słów: "zdrowia, pomyślności, radości", których w życiu każdego człowieka nigdy nie bywa dość. Po życzeniach i sutym poczęstunku rozpoczął się godzinny koncert kolęd, pieśni i tańców ludowych w wykonaniu zespołu "Słowianki" z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wzruszenie, które towarzyszyło uczestnikom imprezy, wielu z nich wypowiadało tuż na poczekaniu, wielu zaś zabrało jego cząsteczkę ze sobą, by przekazać je bliskim i znajomym wszędzie tam, gdzie są Polacy.
Czesława Paczkowska