XIII konkurs recytatorski "Kresy-2004" im. A. Mickiewicza
Bo wiersze są jak namiot na nagiej pustyni...
Ty będziesz wiązać dłonie szermierzy
W czas ślubnych świata obchodów;
W ołtarzach stawisz duchy rycerzy.
Przez ciebie ludzkość w siebie uwierzy,
Poezjo - prawdo narodów!
Teofil Lenartowicz "Wiersz o poezji"
Jak świat światem, poezja pełniła wielorakie funkcje: raz pomna swej powinności narodowej i obywatelskiej będąc trybunem, porywającym lud do walki przeciw ciemięzcom albo wzywając go do obrony Ojczyzny, a raz znowu stanowiąc jakże osobisty miłosny szept spełniony albo - dajmy na to - rozpacz w tren ujętą po utracie ukochanej Urszulki. Tak czy owak łapiący się za bary ze słowem chcieli wyjść z tej potyczki zwycięsko, szukając zdań, które by ich przeżyły. I, cokolwiek by pogardliwego mówili wszyscy ci, którzy dziś nad wartości duchowe wyraźnie preferują kult pieniądza, odważę się stwierdzić, że dobra poezja skazana jest na nieśmiertelność. A konkursy recytatorskie "Kresy" utwierdzają mnie w tym przekonaniu.
Tego roku będący konkursowym symbolem rywalizacji, a naśladujący Pegaza... stół zaprosił ponownie do rywalizacji tych wszystkich, komu uczenie się na pamięć strof ojczystych wcale nie jest szkolną pańszczyzną, ale potrzebą serca. Po raz 13 ci, co wiedli początkowo prym kolejno w swych szkołach, a potem najpiękniej zadeklamowali po dwa wybrane wiersze w konkursach rejonowych bądź w mieście Wilnie, dostąpili zaszczytu udziału w eliminacjach centralnych, jakie 12 listopada odbyły się w Domu Kultury Polskiej, a jakie zgromadziły w trzech kategoriach wiekowych 51 uczestników. Tradycyjnie przybyli oni ze szkół polskich Wilna, rejonów wileńskiego, solecznickiego, trockiego. Radosnym novum był występ po raz pierwszy w historii konkursów reprezentantów rejonu szyrwinckiego, a konkretniej - trójki dziewcząt z Borskuńskiej Szkoły Podstawowej, przygotowanych przez Zofię Mazolewską i Mariana Bujnickiego.
Precyzję w oddaniu treści wierszy i artyzm wykonawczy każdego z uczestników oceniała komisja w składzie przybyłych z Białegostoku pań Magdy Kruszyńskiej - instruktora teatralnego i Agnieszki Pietrasz - przedstawicielki Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" oraz Heleny Bakuło, wiceprezes Towarzystwa Miłośników Teatrów Szkolnych na Litwie, będąc życzliwie przyczepską do każdego, a w szczególności - do najstarszych uczestników w grupie wiekowej powyżej lat 16, gdyż regulamin konkursowy zakłada, że najlepsi wyjeżdżają na przegląd do Białegostoku, skąd zresztą wywodzi się pomysł organizowania recytatorskich "Kresów", a dokąd przybywają analogiczni zwycięzcy - uczniowie o polskim rodowodzie z wielu państw Europy, by wyłonić zwycięzcę. Tego roku serdeczny gród nad Białą czeka na nich już na początku grudnia.
Wyznam, że jako ten, który miał zaszczyt już nieraz sędziować recytatorskie "Kresy", nie zazdrościłem jurorom, gdyż, żeby wydać werdykt wskazujący na zwycięzców, wypadło z aptekarską wręcz precyzją oceniać popisy. Miało się przecież do czynienia ze "śmietanką", jaka została zebrana na poprzednich etapach. Osobiście ciekaw byłem, jak wypadną reprezentanci rejonu wileńskiego, których wspólnie z Lilą Andruszkiewicz i Stanisławem Michalkiewiczem odłowiliśmy na strefowym konkursie w Niemieżu. I naprawdę miałem powody do radości, gdyż zdublowali podium w grupie wiekowej do lat 12, otrzymali dwa wyróżnienia w grupie do lat 16, a wśród najstarszych wiekiem uczestników za zwyciężczynię uznano Agnieszkę Narkiewicz.
Trwający z trzema drobnymi przerwami prawie 6-godzinny maraton poetycki wieńczyła okazała ceremonia rozdania nagród, ufundowanych przez Konsulat Generalny RP w Wilnie, Zarząd Krajowy Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", Podlaski Oddział Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", Polską Macierz Szkolną na Litwie (głównego zresztą organizatora konkursu), przez Departament Mniejszości Narodowych i Wychodźstwa przy rządzie RL, przez wydział oświaty samorządu rejonu wileńskiego, przez prodziekana wydziału slawistyki Uniwersytetu Pedagogicznego Romualda Naruńca wreszcie, który wedle swego widzimisię przyznał kilka nagród książkowych. Obok laureatów nagrodami pieniężnymi, ufundowanymi przez Konsulat Generalny RP w Wilnie, wyróżniono też nauczycieli, którzy nie poszczędzili fatygi, by prezentacja tekstów przez ich wychowanków wypadła najokazalej.
Że uczestnicy tegorocznych "Kresów" nie recytowali sobie a muzom, świadczy obecność na sali, bynajniej nie tylko podczas wręczania nagród, konsula generalnego Stanisława Cygnarowskiego, dyrektora Domu Kultury Polskiej Artura Ludkowskiego, prezes Centrum Kultury Polskiej na Litwie im. St. Moniuszki Apolonii Skakowskiej, wspomnianego już Romualda Naruńca czy też nadzorującej pracę polonistów w rejonie wileńskim z ramienia samorządowego wydziału oświaty Lili Andruszkiewicz. Obecność ta jakże wymownie podnosi prestiż imprezy, pozwala wierzyć, że za rok dojdzie do jej powtórki. I tego też życzyć wypada będąc pewnym, iż, jak napisał Wojciech Bąk:
Bo wiersze są jak namiot na nagiej pustyni -
W nocy chronią od zimna, we dnie od upału
I wielka cisza nagle w twojej duszy płynie,
I znajduje w niej spokój i pogodę ciało.
Henryk Mażul
Na zdjeciach: nagrodę odbiera Rafał Tomaszewicz;
zwyciężczynie najstarszej grupy wiekowej
Fot. autor
Laureaci konkursu recytatorskiego "Kresy-2004" im. A. Mickiewicza
Grupa wiekowa do lat 12
Rafał Tomaszewicz, Jałówska Szkoła Podstawowa.
Jarosław Dawlewicz, Awiżeńska Szkoła Średnia.
Marzena Czernysz, Wileńska Szkoła Średnia im. Sz. Konarskiego.
Wyróżnienia: Jarosław Iwanowski, Ejszyska Szkoła Średnia nr 1; Ernesta Lenkiewicz, Solecznicka Szkoła Średnia im J. Śniadeckiego; Barbara Ulaite, Wileńska Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II; Robert Gierasimowicz, Wileńska Szkoła Podstawowa na Lipówce.
Grupa wiekowa od lat 12 do 16
Halina Widuto, Landwarowska Szkoła Średnia im. H. Sienkiewicza.
Patrycja Bluj, Wileńska Szkoła Średnia im. Wł. Syrokomli (pierwszego miejsca nie przyznano).
Wyróżnienia: Loreta Zagubowicz, Niemieska Szkoła Średnia; Tomasz Poźlewicz, Mickuńska Szkoła Średnia.
Grupa wiekowa powyżej lat 16
Agnieszka Narkiewicz, Mickuńska Szkoła Średnia.
Olga Olechnowicz, Wileńskie Gimnazjum im. Jana Pawła II.
Weronika Łakis, Solecznicka Szkoła Średnia im. J. Śniadeckiego.
Wyróżnienia: Elżbieta Wojtkiewicz, Wileńska Szkoła Średnia im. Sz. Konarskiego; Rimantas Uknevičius, Wileńskie Gimnazjum im. Jana Pawła II.